Onderzoeksrapport Overname Gasunie Duitsland - Rijksoverheid.nl

HOOFDSTUK 1: DE ONDERZOEKSOPDRACHT
1.1 Introductie en achtergrond
De Staat der Nederlanden houdt een belang in verschillende ondernemingen. Namens de
Staat beheert de Minister van Financiën het aandeelhouderschap van het merendeel van
deze deelnemingen.
N.V. Nederlandse Gasunie (“Gasunie”) is één van deze staatsdeelnemingen. De Staat
houdt 100% van de aandelen in het kapitaal van Gasunie. Investeringen door Gasunie die
een bedrag van 100 miljoen euro te boven gaan behoeven de goedkeuring van de Minister
van Financiën.
Eind 2007 was Gasunie in de race voor de overname van alle aandelen in het kapitaal van
BEB Transport GmbH (thans geheten: Gasunie Deutschland Transport Services GmbH;
“BEB”). Als onderdeel van de transactie is daarnaast ook een kleiner
gastransportnetwerkbedrijf en 100%-deelneming van ExxonMobil (ExxonMobil
Gastransport Deutschland GmbH; “EMGTG”) mee verkocht (hierna gemakshalve tezamen
met BEB Transport GmbH aangeduid als: “BEB”). BEB is eigenaar van een
gastransportnetwerk in Noord-Duitsland. De BEB-aandelen waren destijds in handen van
Shell en ExxonMobil.
Op 9 november 2007 heeft Gasunie het winnende overnamebod uitgebracht en eind
november 2007 is de overnameovereenkomst door Gasunie als koper en Shell en
ExxonMobil als verkopers ondertekend. De overnameprijs bedroeg 2,15 miljard euro. In
juli 2008 zijn de aandelen in het kapitaal van BEB aan Gasunie geleverd en heeft Gasunie
de overnameprijs betaald.
BEB is vervolgens als deelneming in de boeken van Gasunie geconsolideerd.
Sindsdien heeft een aantal significante afschrijvingen ten aanzien van het Duitse
gastransportnetwerk van BEB plaatsgevonden. Per 31 december 2011 komt de totale
netto afwaardering uit op 1,52 miljard euro (bruto afwaardering exclusief
belastingvoordelen: 1,8 miljard euro). De kans op verdere afwaarderingen in de toekomst
wordt niet uitgesloten geacht.
De reeks afwaarderingen heeft vragen opgeroepen, zowel bij de Staat als aandeelhouder
van Gasunie als in de politiek.
Op 10 april 2012 heeft de Minister van Financiën in de Tweede Kamer der Staten-Generaal
aangekondigd dat hij een onafhankelijk en extern onderzoek zal laten uitvoeren naar de
gang van zaken.
1