1AQYoMq

450Universitair NieuwsWilt u dat uw (juridische) proefschriftof dat van iemand die u kentaangekondigd wordt in deze rubriekdan kunt u het proefschrift en eensamenvatting sturen naar het redactiebureau;zie colofon.OratiesOp 17 februari 2015 sprak prof. dr.J.J.M. (Jaap) Uijlenbroek bij de aanvaardingvan het ambt van bijzonderhoogleraar op het gebied vanArbeidsverhoudingen bij de Overheidaan de Universiteit Leiden vanwegede Stichting Albeda Leerstoel, zijn oratie‘Arbeidsverhoudingen aan hetwerk. Grootschaligheid en kleinschaligheidverbinden’ uit. De oratie gingover het feit dat instituten en systemen,gebouwd op grootschaligheid enefficiëntie onvoldoende inspelen opde maatschappelijke vraag naar maatwerken kleinschaligheid. Daaromdient volgens Uijlenbroek de grootschaligheidruimte te geven aan kleinschaligheid.‘In toenemende mate isbehoefte aan maatwerk, rekening houdendmet iemands specifieke situatieen vanuit oprechte betrokkenheid.’Om dat proces te stimuleren moet deaansturing van de grootschaligheidaangepast worden. De voortgaandeschaalvergroting vraagt om een Wetop de infrastructuur van de overheidsorganisatie.Daarnaast is ééneindverantwoordelijke secretarisgeneraalvoor de rijksdienst nodig.Een andere werking van de overheidvereist afspraken tussen sociale partnersvan het Rijk. In de cao-onderhandelingenmoet meer ruimtekomen voor discussie over een groterverandervermogen.Op 20 februari 2015 aanvaardde prof.mr. E. (Egbert) Koops zijn benoemingals hoogleraar Rechtsgeschiedenisaan de Universiteit Leiden. In zijnoratie ‘Proces en financiering. Eenrechtshistorische verkenning’ ginghij in op de rechtshistorische lessendie getrokken kunnen worden uit hetovernemen van procedures doormachtigere personen.Zowel het Romeinse recht als deEngelse Common law verboden handelin de uitkomst van procedures, ofmaakten dergelijke handel onrechtmatig.Wat was het motief daartoe?Werd het verbod ingegeven door factorendie specifiek waren aan tijd ensysteem - in het bijzonder hetRomeinse en Engelse procesrecht - ofheeft hun afweging een eeuwigheidswaarde,die wij tot eigen schadenegeren?Wat leert de rechtsgeschiedenis onsten aanzien van het overnemen vanprocedures door machtigere personen?Gelijkheid voor de wet is éénding, gelijkheid in rechte een tweede.Bieden materiële waarborgen zoalshet behoud van alle verweren tegende cessionaris, en processuele waarborgenzoals equality of arms in ditlicht afdoende bescherming?PromotiesDe Collateral RichtlijnRichtlijn 2002/47/EG(hierna: ‘de CollateralRichtlijn’) gaat overzekerheid op giraalgeld, girale effecten(samen: ‘girale activa’)en kredietvorderingen(collateral). Girale activaworden in zekerheid gegeven door enaan banken en andere grote partijendie actief zijn op de financiële markten.De totale waarde die is belichaamdin financiëlezekerheidsarrangementenis overweldigend. Uitstatistieken van de Europese CentraleBank (hierna: ‘ECB’) blijkt bijvoorbeelddat de waarde van de activa diein zekerheid zijn gegeven aan hetEurosysteem in het kader van monetairebeleidsoperaties, in het eerstekwartaal van 2014 meer dan € 2 000miljard bedroeg (zie: http://www.ecb.europa.eu/paym/pdf/collateral/collateral_data.pdf).Financiëlemarktpartijen beperkenzich bij het in zekerheid geven vangirale activa niet tot de landsgrenzen.Dergelijke transacties vinden andersgezegd vaak in een grensoverschrijdendecontext plaats. In dat geval zalde zekerheidsnemer in aanrakingkomen met het recht van een (ofmeerdere) andere jurisdictie(s), metde inhoud waarvan hij (doorgaans)niet bekend is. Hierdoor moet vangeval tot geval informatie wordeningewonnen (in de vorm van legalopinions) over (mogelijk) toepasselijkbuitenlands recht, wat kan leiden totaanzienlijke kosten, en (een gevoelvan) rechtsonzekerheid.De Collateral Richtlijn poogt dit tij tekeren. De richtlijn voorziet daartoeonder meer in harmonisatie van hetgoederenrecht van de EU-lidstaten. Derichtlijn maakt het ten eerste mogelijkom girale activa snel en met zo minmogelijk formaliteiten in zekerheid tegeven (art. 3). De richtlijn vereist echterwel dat de girale activa ‘in het bezitof onder de controle van de zekerheidsnemerkomen’ (art. 1 lid 5 jo. art.2 lid 2). De Collateral Richtlijn erkentde mogelijkheid om girale activa overte dragen tot zekerheid (art. 6). Tenslotte geeft art. 5 partijen de mogelijkheidom, waar het gaat om eenbeperkt zekerheidsrecht op girale activa,overeen te komen dat de pandhouderbevoegd is over de in zekerheidgegeven girale activa te beschikken(het zogenaamde gebruiksrecht). Inhoeverre (implementatie van) de CollateralRichtlijn heeft geleid tot geharmoniseerdgoederenrecht op deze vierpunten, is het onderwerp van onderzoekvan dit proefschrift, dat Jael Diamantop 21 januari jl. verdedigde in deTilburgse aula (promotores: prof. mr.R.M. Wibier en prof. mr. V. Mak). In hetonderzoek is het Belgische, Duitse,Nederlandse en Engelse recht betrokken.Geconcludeerd wordt dat implementatievan de Collateral Richtlijn wellichtin mindere mate tot geharmoniseerdgoederenrecht op het door de richtlijnbestreken terrein heeft geleid dan ineerste instantie gedacht zou worden(en de Europese wetgever hadgehoopt). Een belangrijke oorzaakhiervan is dat de Collateral Richtlijnop sommige punten onvolledig is. Zowordt in de Collateral Richtlijn nietuitgewerkt wanneer er sprake is van‘bezit of controle’, geeft de CollateralRichtlijn niet aan wat de gevolgen vanuitoefening van het gebruiksrecht zijnen is niet duidelijk wat de reikwijdtevan art. 6 is. Een andere oorzaak is datde Collateral Richtlijn niet op alle puntenjuist geïmplementeerd is. Ooknationale wetgevers hebben dus eensteekje laten vallen. In veel gevallen isde oorzaak van onjuiste implementatiedat de nationale wetgever de in derichtlijn gehanteerde begrippen enjuridische concepten gelijkstelt aannationale begrippen en rechtsfiguren.Zo wordt het controlevereiste veelalgeïmplementeerd onder verwijzing544 NEDERLANDS JURISTENBLAD – 27-2-2015 – AFL. 8