VRIND 2010 - Vlaanderen.be

groen en dynamisch stedengewestBeschermenDe overheid kan de meest waardevolle en uitzonderlijkegebouwen, sites en landschappen veiligstellen voor toekomstigegeneraties door ze te beschermen.Sinds 1931 bestaat die mogelijkheid voor monumenten enlandschappen. In 1976 werd het concept stads- of dorpsgezichttoegevoegd aan de bescherming als monument.Sinds 1993 kan het archeologisch patrimonium wordenbeschermd. In 2002 werd bovendien een regeling voorhet varend erfgoed uitgewerkt. Op dit alles wordt, in watvolgt, dieper ingegaan.4.20 BeschermingenTotaal aantal definitief en voorlopig beschermde monumenten,dorps- en stadsgezichten, landschappen, archeologischemonumenten en varend erfgoed, op 31 december 2009.31 december 2009Definitief beschermd Voorlopig beschermdMonumenten 10.432 157Stadsgezichten 340 1Dorpsgezichten 1.998 2Landschappen 664 0Archeologische zones 5 2Varend erfgoed 4 2Ankerplaatsen 16 2Totaal 13.459 166Bron: Agentschap Ruimte en Erfgoed.4.21 Evolutie beschermingenEvolutie van het aantal definitief beschermde monumenten,dorps- en stadsgezichten en landschappen, van 1990 tot 2009.7.0006.0005.0004.0003.0002.0001.000019901991199219931994199519961997199819992000200120022003200420052006200720082009MonumentenLandschappenBron: Agentschap Ruimte en Erfgoed.Stads- en dorpsgezichtenBij het woord monument denken velen in eerste instantieaan kastelen, kerken, kloosters, stadhuizen en molensof aan standbeelden en herdenkingsmonumenten. Maarhet begrip is veel ruimer. Ook woningen voor burgerij enarbeiders, hoeven, kapelletjes, bedrijfsgebouwen, parkenen tuinen, bomen, begraafplaatsen, kasseiwegen, … kunnenmonumenten zijn. Tijdens het onderzoek en tijdensde beschermingsprocedure krijgen zowel het exterieur alshet interieur van de gebouwen de nodige aandacht. Bijbeschermingen gaat het overigens niet alleen om ‘oude’gebouwen. Alle perioden komen aan bod, van de oudstebouwstijlen tot de architectuur uit de eenentwintigste eeuw.Naast individuele monumenten zijn er ook ensembles diein hun geheel bescherming verdienen. Dit zijn de stadsendorpsgezichten. Een beschermd stads-of dorpsgezichtkan een groepering zijn van één of meerdere monumentenmet hun omgevende bestanddelen (omheiningen, beplantingen,straten, …) of kan gevormd worden door de directermee verbonden visuele omgeving van een monument.Eind 2009 telde het Vlaamse Gewest in totaal 12.770 definitiefen 160 voorlopig beschermde monumenten, stadsendorpsgezichten. Dit is voor de definitieve beschermingeneen sterke toename tegenover het jaar voordien.De Vlaamse overheid bewandelt hierbij onder meer demethodiek van thematische beschermingspakketten. Zowerd in 2009 het eerste pakket met houtig erfgoed voorlopigbeschermd (individuele bomen, struiken, houtkanten,…). Het pakket omvatte in totaal 105 objecten. Verder werdener 6 noodwoningen uit WO I voorlopig beschermd.In de databank van het beschermd erfgoed wordt eenoverzicht van voorlopig en definitief beschermde monumenten,landschappen, stads- en dorpsgezichten enarcheologische monumenten en zones bijgehouden. Dezedatabank is via de website chronologisch en geografischconsulteerbaar.De definitieve beschermingen in 2009 omvatten onderandere:- een aantal vakwerkhoeves in Diepenbeek en Hasselt,- 22 zogenaamde stenen in Gent. Deze stenen zijnpatriciërswoningen die vaak werden opgetrokken innatuursteen als blijk van de rijkdom van de bewoner.Gent heeft binnen Europa een van de belangrijksteconcentraties aan omvangrijke en imposante middeleeuwsestenen huizen. Zij getuigen van het toenmaligeeconomisch belang van Gent als hoofdstadvan het graafschap Vlaanderen.- 7 universitaire colleges in Leuven. Deze beschermingkadert onder meer in de inspanningen die wordenondernomen om de universitaire colleges als Unesco-werelderfgoedte laten erkennen.De overheid heeft zich geëngageerd om de vele relictenvan de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek aan UNES-CO voor te leggen met het oog op erkenning als werelderfgoed.Het noodzakelijke inventarisatie- en beschermingstrajectis daartoe gestart. Naast dit dossier, enLeuven als universiteitsstad, staan ook nog de volgendevoorstellen op de Belgische indicatieve lijst, die geldtruimtelijke ontwikkelingen 245