VRIND 2010 - Vlaanderen.be

als shortlist voor een eventuele erkenning als UNESCOWerelderfgoed:- de oudste stadskern van Antwerpen, van de Scheldetot de omwalling van ca. 1250,- de middeleeuwse kern of Kuip van GentVlaanderen is al vier maal vertegenwoordigd op de Werelderfgoedlijstvan de UNESCO. Naast de begijnhoven,de belforten en de binnenstad van Brugge werd sinds2005 ook het Plantin-Moretushuis te Antwerpen aan deUnesco-lijst toegevoegd.4.22 Monumentenwacht VlaanderenEvolutie van het aantal beschermde (gedeeltelijk of volledig)en niet beschermde objecten in het bestand van MonumentenwachtVlaanderen, van 2000 tot 2009, op 31 december.6.0005.0004.000Voor de bescherming van waardevolle landschappenligt de klemtoon van het beleid de voorbije jaren op deaanduiding van ankerplaatsen, de meest waardevollelandschappen van Vlaanderen, waarin een geheel vanverschillende erfgoedelementen (naast landschappelijkeook monumentale of archeologische) voorkomt. De ankerplaatsenwerden geïnventariseerd in de landschapsatlas.3.0002.0001.00002000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009BeschermdNiet beschermdAls gevolg van deze gewijzigde beleidsaanpak stijgt hetaantal beschermde landschappen niet meer. Eind 2009kunnen 8 voorlopige en 21 definitieve aanduidingen alsankerplaats worden genoteerd, samen goed voor meerdan 30.000 ha. Omschrijving en kaartbeeld van de aanduidingvan de ankerplaatsen kan eveneens worden teruggevondenop de website.De aanduiding van ankerplaatsen gebeurt in 2 stappen:een voorlopige en een definitieve aanduiding. Deze aanduidingheeft tot doel de landschappelijke waarden enlandschappelijke kenmerken van deze landschappen meete laten spelen in het afwegingskader bij het opstellen vandie ruimtelijke uitvoeringsplannen die geheel of gedeeltelijkin ankerplaatsen gelegen zijn. Bij de opmaak van eendergelijk RUP, worden de landschapswaarden en –kenmerkendoorvertaald in stedenbouwkundige voorschriften.Vanaf de opname in de ruimtelijke uitvoeringsplannenworden de ankerplaatsen, erfgoedlandschappen genoemd.De stedenbouwkundige voorschriften uit het RUPgelden voor alle burgers uit de betrokken gebieden. Op ditmoment is er 1 erfgoedlandschap: Park van Brasschaat.Deze werkwijze en methode van bescherming komt tegemoetaan het door Vlaanderen geratificeerde onroerendlandschapsverdrag, dat een afstemming tussen onroerenderfgoed en ruimtelijke ordening voorstaat.De klassieke maatregelen op het gebied van het beheervan beschermde landschappen (oprichting van een beheerscommissie,opstellen van een beheersplan, verlenenvan een onderhouds- en landschapspremie) worden ookvan toepassing voor erfgoedlandschappen.Bron: Monumentenwacht Vlaanderen.In functie van de preventieve aanpak ondersteunt deVlaamse overheid de werking van de in 1991 opgerichtevzw Monumentenwacht. De provinciaal georganiseerdemonumentenwachtverenigingen voeren op vraag vande eigenaars van beschermde historisch waardevollegebouwen inspecties uit aan zowel het exterieur als hetinterieur. Op basis van hun bevindingen maken zij eentoestandsrapport op met concrete aanbevelingen op hetgebied van onderhoud (en restauratie) op zeer korte, middellangeen lange termijn.In 2008 werd een dienstverlening uitgebouwd voor hetvarend erfgoed.Eind 2009 telde het bestand 5.477 objecten en 3.010 abonnees,waarbij één abonnee voor meerdere gebouwen kanstaan. Dit betekent een aangroei van 197 objecten in éénjaar, meer dan in 2008. Bij nieuwe aanmeldingen is hetaandeel beschermde objecten 61%.De aangesloten objecten zijn voornamelijk eigendom vanprivé-eigenaars (39%), openbare besturen (32%) en kerkfabrieken(27%).In 2009 waren 29% van de beschermde gebouwen, eventueelgelegen in een stads- of dorpsgezicht, aangeslotenbij Monumentenwacht.Kerken en kapellen maken 32% van het totale bestand uit;ze blijven de grootste groep in het objectenbestand. Detweede grootste groep zijn de woonhuizen met 30%. Alsderde belangrijke groep komen de abdijen, begijnhovenen dergelijke (489 objecten). Het is vooral in deze laatstegroep dat er een belangrijke functiewijziging is gekomennaar bijvoorbeeld bewoning. Slechts 30% heeft nog deoorspronkelijke functie.Verder staat ook bijna 5% van het geheel van het objectenbestandleeg.Op het gebied van de handhaving is er een toename vanhet aantal klachten en vragen tot interventie waar te nemenvanuit het agentschap Ruimte en Erfgoed, maar ookvanuit gemeenten en vanwege particulieren. In 2009 werdener 53 inspecties ter plaatse uitgevoerd. Hierbij wordende inspecties zonder gevolg, waar geen overtredingof verwaarlozing werd vastgesteld, niet meegerekend. In2009 zijn 55 processen-verbaal en 17 herstelvorderingenopgesteld. De processen-verbaal en herstelvorderingenzijn op te splitsen in twee belangrijke doelgroepen: teneerste is er de verwaarlozing van het erfgoed en ten tweedehet niet naleven of aanvragen van vergunningen en/ofmachtigingen.246vrind 2010