VAN HOREN

BeurtverdelingHelpt de volwassene het kind enmedeleerlingen aan de beurt tekomen? Worden de beurten eerlijkverdeeld? De volwassene kan zo dekinderen ook helpen om elkaar tevolgen.Leiding gevenDit kun je doen door instemmend tebenoemen wat je zelf doet en wat deander doet maar leiding geven kanook door zelf initiatieven te nemen,voorstellen te doen, enz.Door het analyseren van de videoopnamekan blijken dat er een aanpassingnodig is van de klasse-organisatieof de gevolgde didactiek. Zoontstaat er al pratend en kijkend eensterkte-, zwakte analyse van deonderwijssituatie. Eventuele aanpassingenworden middels een concretehandelingsplanning uitgevoerd.In de praktijk blijkt dat het beeld vande leerkracht op de onderwijssituatievaak positief verandert.Het moge duidelijk zijn dat dezevorm van begeleiding de nodigeeisen stelt aan de VIB-er. Het kandoor de leerkracht immers als bedreigendworden ervaren om met eencamera een registratie te maken vande onderwijssituatie. De manierwaarop vervolgens het gesprek metde leerkracht wordt gevoerd is ookvan groot belang. Tijdens dezebespreking worden de contactprincipesvertaald naar de interactie tussende leerkracht en de intern begeleider.Een voorbeeld vanuit de praktijk.M. is een kleuter van vier jaar diesinds augustus 1993 onze schoolbezoekt. Hij is bekend bij hetAcademisch Ziekenhuis Utrecht waarmen een forse taalontwikkelingsstoornisconstateerde bij een waarschijnlijknormaal intelligente jongendie mogelijk ook lijdt aan een hyperkinetischestoornis.Na ongeveer een maand wordt tijdenseen gesprek dat de intern begeleidervoert met de leerkracht en deklasse-assistent duidelijk dat er in deklas met M. de nodige problemenzijn.Hij laat sterk wisselend gedrag zien.De ene keer is hij redelijk aanspreekbaarterwijl hij zich een volgende keervolledig lijkt af te sluiten. Hij isgefixeerd op sommige zaken in deklas en andere kinderen mogen daarniet aankomen.Zijn gedrag in de klas is zo anders,ongrijpbaar. Volgens de leerkrachtkijkt hij je niet aan. Wanneer je ietsaan hem vertelt komt de boodschapniet over, het dringt niet door. Deleerkracht geeft aan dat ze het gevoelheeft behoorlijk vast te zitten met M.Samen met de leerkracht wordt eenmoment gekozen dat voor M. moeilijkis. Tijdens dat moment maakt deintern begeleider een video-opnamewelke vervolgens tijdens een werkbesprekingzal worden bekeken enbesproken.Op de eerste opname is te zien hoeM. met ontwikkelingsmateriaal aanhet werk is. De leerkracht begeleidthem hierbij op de gebruikelijke wijze.Je ziet dat de leerkracht het kindvolgt: ze kijkt mee met het kind wanneerhet de mozaïekstukjes op detafel legt. Ze benoemt wat het kinddoet: "nog een erbij". Ze helpt plaatsvrij te maken wanneer de tafel vol is.Ze geeft leiding wanneer een mogelijkconflict dreigt met een anderkind.In haar lichaamstaal is een duidelijkegerichtheid zichtbaar welke ook doorM. wordt bevestigd door de leerkrachtverschillende keren kort aan tekijken. M. is geconcentreerd en goedtaakgericht aan het werk.Na de opname wordt de band doorde intern begeleider besproken binnende intervisiegroep waar de begeleidingvan SPIN eens in de drieweken plaats vindt. Daar wordenbovengenoemde zaken uit de opnamegehaald.Vervolgens wordt de opname bekekenen besproken door de internbegeleider en de leerkracht. De leerkrachtgeeft bij het begin van hetgesprek aan dat ze het idee had dat erniets gebeurde tussen haar en hetkind en dat ze net zo goed tegen eenmuur had kunnen zitten praten.De band wordt gestart. Steeds wordtde band stop gezet om te benoemenwat er qua interactie plaats vindt tussende leerkracht en M. De leerkrachtis verbaasd om te zien wat ze zelf bijdraagtaan de interactie en de wijzewaarop M. daar vervolgens opreageert. Ze geeft aan dat er een grootverschil is tussen haar beleving vande situatie op dat moment en haarwaarneming tijdens het bekijken vande opname achteraf. Doordat de contactprincipeszo helder en concreetzijn aangegeven heeft ze het gevoeldeze ook in vergelijkbare situaties tekunnen gebruiken.Na deze opname worden er vervolgafsprakengemaakt. Het kind heeftveel moeite om zich zelfstandig om tekleden voor de gymles. Er wordt eenopname gemaakt van het omkleden.De leerkracht herkent het moeilijkeVHZ .jaargang 35 nummer 3 • oktober 1995