VAN HOREN

etreffende gedrag en taal) staan centraal.Deze principes sluiten naadloos aanbij de contactprincipes uit de videohometraining.Het grote verschil tussenHanen en VHT zit in de groepsgewijzeinstructie bij Hanen, terwijlVHT (en het CBG project) uitgaat vanindividuele gezinsbegeleiding. Welzijn de video-analyse instructies goedbruikbaar. Ook het Visite project vanBalkom ('91) heeft als grondslag deverbetering van de communicatie inde thuissituatie.De principes uit de videohometrainingworden hierbij gebruikt gekoppeldaan specifieke spraak/taaladviezen. Het Visite project is thansnog gaande. Het grootste verschiltussen dit project en het CBG-projectligt in de leeftijden van de doelgroep(Visite: 2-3 jarigen, CBG: 3-8 jarigen).Er worden tevens in het Visite-projectgeen slechthorende kinderen begeleid.Binnen het CBG project richten weons dus op een verbetering van decommunicatie door gebruikmakingvan de contactprincipes (uit de VHT)gecombineerd met specifieke taaibegeleiding.Over dit laatste de volgendeuitleg.3. Specifieke taalbegeleiding (specifiek,de afstemming qua taal).De wijze van taalaanbod blijkt gunstigte zijn voor de taalontwikkelingvan het kind. (Snow en Ferguson '77).Niet alleen wat er gezegd wordt,maar ook de manier waarop gereageerdwordt, is belangrijk. Gedragvan ouders dat erop gericht is omdeelname van een kind aan eengesprek te stimuleren, b.v. door vragente stellen, bleek gunstig te zijnvoor de taalverwerving van het kind.(Ridder-de Sluiter ;90).In de communicatie met het kindstreeft de ouder er intuïtief naar hetkind te verstaan en zelf begrepen teworden (Schaerlaekens en Gillis '87).Ouders beïnvloeden de taalontwikkelingvan hun kind gunstig wanneerhun uitingen semantisch gerelateerdzijn aan de daaraan voorafgaandeuitingen van het kind (Cross, '78).Deze zgn. semantische gerelateerd-VHZ .jaargang 33 nummer 3 • oktober 1995heid betekent dat ouders in gesprekkenmet hun kind aansluiten bij datgenewaar het kind op is gericht endat zij deze gesprekken qua onderwerpweten aan te vullen of uit tebreiden.De positieve invloed van dezesemantisch gerelateerde relaties kanverklaard worden via de zgn. correspondentie-theorie.De taalontwikkeling van jonge kinderenwordt positief beïnvloed wanneerkinderen veelvuldig de gelegenheidkrijgen correspondenties te leggenrussen hun eigen intenties en de taaldie zij waarnemen (Snow '77). Dezesemantisch gerelateerde omgevingsluit aan bij het begrip responsiteit(o.a. Riksen-Walraven '83).Bij het taalverwervingsproces krijgtmen te maken met taalvorm, inhouden taalgebruik (Bloom en Lahey'78/'88; van den Dungen '91). Dezedrie bepalen de keuzes die het kindheeft en van waaruit het met de taalkan omgaan (Goorhuis '94).Omdat de spraak-taalontwikkelingeen belangrijk onderdeel uitmaaktvan het totale proces van ontwikkelingvan het kind, moet niet sec dezinsbouw of de woordenschat behandeldworden, maar het kind, waarbijer wel prioriteiten in behandelingsdoelengesteld moeten worden(Goorhuis '94). Wat de taalontwikkelingsstoornissenbetreft is vooral alleswat met het taalgebruik te makenheeft en waarin het kind ernstiggestoord is, een belemmering voor decommunicatie.Bij een kind dat naasteen stoornis in de taalinhoud en taalvorm,ook een ernstige stoornis heeftin het taalgebruik, verdient de laatstede prioriteit bij de behandeling.Vanuit communicatief oogpunt isde taalvorm het minstbelangrijk.(van den Dungen '91)Bij de specifieke taalbegeleidingmaken we gebruik van de ideeën ensuggesties van o.a. Van den Dungen('91); Portage Programma Nederland('93); Goorhuis '94 en van der Meulen('84).4. De procedure, de begeleidingVoordat de begeleiding begint, wordteen aantal fasen doorlopen:• De ouder stelt een hulpvraag,vraagt om begeleiding voor thuis.• De begeleider bezoekt de ouders,stelt vragen om de (communicatie)hulpvraag helder te krijgen en geeftinformatie over de CBG-aanpak (viao.a. het vertonen van een instruktiefilm).• De begeleider bespreekt in hetCBG-team de hulpvraag; verderegegevens worden verzameld (van deleerkracht; logopedist e.a.).• Indien duidelijk is geworden dat ersprake is van een communicatieprobleemthuis door de handicap van hetkind, de CBG-aanpak vruchten zalkunnen afwerpen èn de oudersinstemmen met begeleiding, kan debegeleiding snel starten.• Indien de hulpvraag niet direkteen communicatieprobleem betreftkan verwezen worden naar een andereinstantie.• Voordat de begeleider naar hetgezin gaat, verzamelt de logopedist(test) gegevens op de diverse gebiedenvan taal produktie en begrip. DeReynell-test wordt standaard afgenomen.Daarnaast zijn observatie in deklas, gesprek met de leerkracht enintern begeleider belangrijke onderdelenvan de voorbereiding.• Er loopt een contact met Spin(Stichting Promotie IntensieveThuisbehandeling Nederland) die debegeleider opleidt in het analyserenen toepassen van de contactprincipes.De begeleiding• Vrijwel direkt wordt er gestart methet maken van video-opnamen enworden concrete begeleidings-adviezengegeven. Om zicht te krijgen opde mogelijkheden in het gezin wordener (video-opnamen gemaakt vanvooral spelsituaties) waarbij het kinden ouder(s) betrokken zijn. Eén ofmeerdere scenes kunnen even teruggekekenworden met de ouders.• Daarna analyseert de begeleider opschool mèt de Spinopleider de opnamen.Positieve kontaktmomentenworden gekozen; suggesties wordenbedacht om deze momenten uit te