VAN HOREN

ARTIKELENOuders stimuleren taal: De Haneil OudeiTUrSUSNeel de Bruyn.Samenvatting.De Hanen Oudercursus is een in Canada ontwikkelde cursus voorouders van jonge kinderen met een taalontwikkelingsstoornis. De kinderenzijn tussen de 1 en (maximaal) 5 jaar oud. Eén van de basaleuitgangspunten van Hanen is dat alle kinderen taal leren in hundagelijkse omgeving. Ook kinderen met een taalontwikkelingsstoorniskunnen taal leren in deze omgeving, mits deze maximaal is aangepastaan de mogelijkheden van het kind. In de HanenOudercursus leren de ouders hoe zij hun eigen gedrag en houding,én de leefwereld van het kind zo aan kunnen passen, dat hun kindmogelijkheden krijgt om taal te leren.De Hanen Oudercursus is een combinatievan groepsbijeenkomsten enhuisbezoeken. Tijdens deze huisbezoekenworden video opnames vande ouder-kind interactie gemaakt. Decursus wordt gegeven door eenlogopedist en een 'contact-ouder'. Decontactouder heeft zelf al eerder eenHanen Oudercursus gevolgd. In decursus leren de ouders de 'Hanenprincipes'.Dit zijn een aantal algemenecommunicatie principes, diegeschikt zijn om de taalontwikkelingvan kinderen te stimuleren. Deouders krijgen deze principes zeeroverzichtelijk aangeleerd, in een duidelijkkader waarbinnen ze informatiekunnen plaatsen. Ouders kiezenzelf welke principes voor hun kindvan belang zijn. De Hanen Oudercursusis een praktische cursus,ouders oefenen (o.a. met behulp vanvideo) en krijgen de gelegenheid datgenewat zij leren in te passen in hundagelijks leven.1. Doelen van de Hanen OudercursusDe Hanen Oudercursus is een gezinsgerichteinterventie bij taalontwikkelingsstoornissenvan jonge kinderen(1 tot 5 jaar). Deze benadering gaatuit van:• het belang van het betrekken vanouders• het belang van vroegtijdige interventie.Betrekken van oudersHet betrekken van ouders bij taaiinterventiewordt in grote kring gezienals een effectieve methode. Ouderskunnen de beste taalvoorbeeldenvoor hun kind zijn, mits ze maximaalgebruik maken van de mogelijkhedenom taal te stimuleren in dagelijksesituaties. Ouders willen het bestevoor hun kind en zijn daardoor zeergemotiveerd om extra tijd en energiein de ontwikkeling van hun kind testeken. Daarnaast zijn de kinderen opeen leeftijd dat de communicatie metvertrouwde volwassenen er heelanders uitziet dan de communicatiemet vreemden.Het ligt voor de hand om juist voordeze kinderen vertrouwde volwassenenin te schakelen.Aan de andere kant worden juist deouders diep geraakt door de taalontwikkelingsstoornisvan hun kind.Daardoor kunnen zij zich onzeker,verward, geïsoleerd en gefrustreerdvoelen over hun capaciteiten om hunkind op te voeden. Hiermee moetrekening gehouden worden tijdensde cursus.Vroegtijdige interventieVroegtijdige interventie bij taalontwikkelingsstoornissenis zeer belangrijk.Het leren van taal is gebondenaan een kritische periode, hoe jongerhet kind des te groter de kans om eenniet goed lopende taalontwikkeling teverbeteren.Daarnaast neemt de taalontwikkelingeen centrale plaats in tijdens de ontwikkelingvan kinderen. Spreken,denken, gevoelens uiten, fantaseren:dit alles krijgt vorm door middel vantaal. Ook opvoeding en onderwijsvinden door taal en communicatieplaats. Taal/spraak- en communicatiestoornissenhebben dan ook eennegatief effect op de totale ontwikkelingvan kinderen.Een andere reden voor het vroegtijdigingrijpen bij taalontwikkelingsstoornissenligt in de reactie van ouders optaalontwikkelingsstoornissen. Oudersvan een kind met een taalontwikkelingsstoornisblijken zich vaak extrate gaan richten op de taalproduktievan hun kind en het 'opdrachten' totnazeggen en benoemen te geven. Ditwerkt averechts op de spontaneouder-kind interactie en de kans datkinderen zich terugtrekken uit decommunicatie met de ouders is groot.Hierdoor krijgen de kinderen minderin plaats van meer mogelijkheden omhet spraak- en taalsysteem te verwerven.Door ouders in een vroeg stadiuminformatie te geven over de taalontwikkelingen welke rol zij daarinkunnen vervullen, kunnen dergelijkepatronen voorkomen worden.VHZ .jaargang 35 nummer 3 • oktober 1995