Buiten de Orde 2014 #2

uiten de orde 2014 nummer 2
‘Er bestaat een morele plicht
tot ongehoorzaamheid’
Interview met Erri De Luca
De Italiaanse schrijver Erri De Luca,
waarvan in Nederlandse vertaling de
romans Montedidio en Jij, de mijne
verschenen zijn, verdedigt de zaak van de
tegenstanders van de aanleg van de hogesnelheidslijn
(HST) van Lyon naar Turijn
en uiteindelijk Venetië, de TAV. Tegen
de aanleg vinden al jarenlang protesten
plaats vanwege zijn impact op het milieu
door de No TAV-beweging, een conglomeraat
van actiegroepen. De Luca wordt
vervolgd wegens aansporing tot sabotage.
In dit interview legt hij uit waarom.
Door raphaëlle rérolle
De HST Lyon-Turijn is een gigantisch
bouwterrein, dat de woede oproept van
ecologisten aan beide kanten van de
grens. De bewoners van de Susevallei in
Italië zijn al jaren in verzet tegen deze
werkzaamheden, die het graven van een
57 kilometerslange tunnel tussen Suse in
Piemonte en Saint-Jean-de-Maurienne in
Savoye impliceren. Dit project voor zowel
goederen- als personenvervoer, dat verschillende
keren afgewezen is, werd gelanceerd
in 1991, werd in 2001 vastgelegd in
een internationaal verdrag en werd lange
tijd uitgesteld omwille van gebrek aan de
nodige middelen. Het geheel zal 25 miljard
euro gaan kosten, waarvan 8,5 miljard
voor het internationale baanvak. Voor dat
gedeelte worden de werkzaamheden verricht
door het bedrijf Lyon Turin ferroviaire
(LTF), dat ressorteert onder het Réseau ferré
de France en de Rete ferroviaria Italiana.
De Italiaanse schrijver Erri De Luca heeft
partij gekozen voor de omwonenden van
de Susevallei in hun strijd tegen het graven
van de tunnel. Erri De Luca is een voormalig
militant van de extreemlinkse beweging
Lotta Continua in de jaren 1970 en auteur
van talrijke boeken, essays, kronieken,
romans en novellen. Zijn laatste roman, Le
tort du soldat, is net bij Gallimard verschenen.
Op 1 september 2013 heeft hij op
de Italiaanse versie van de site Huffington
Post verklaard dat de werken aan de HST
gesaboteerd zouden moeten worden. Er
werd door LTF een aanklacht tegen hem
ingediend, waardoor er sedert 24 januari
een onderzoek tegen hem loopt.
De werkzaamheden voor de HST Lyon-Turijn
(TAV) roepen een groot verzet op in de Susevallei.
Waarom?
Op de eerste plaats omdat de berg vol
asbest en pekblende zit, radioactief uranium,
dat door de aanleg van een tunnel
over tientallen kilometers in de open lucht
dreigt te komen. Maar vooral omdat deze
werken in essentie bestemd zijn om overheidsgeld
door te sluizen naar bedrijven,
die er hun zakken mee vullen, terwijl er
reeds een traditionele spoorlijn ligt, die
voor minder dan twintig procent van zijn
capaciteiten gebruikt wordt. Italië staat vol
verlaten bouwterreinen, bruggen, wegen,
ziekenhuizen… Er zijn er honderden. In
zeker opzicht hebben die bouwterreinen
zichzelf gesaboteerd. Dat is een ontwikkelingsmodel.
Vergeet
niet dat Italië het
meest corrupte land
van Europa is.
Hoe ver staat het met de
werkzaamheden?
Sedert 2008 is het
HST-bouwterein
gemilitariseerd en
moeten de bewoners
hun identiteitskaart
tonen als ze op
hun wijnvelden willen
gaan werken. De
regering heeft tegen
de lokale bevolking,
die al jaren in verzet
is, grote machtsmiddelen ingezet. Een
repressievorm zoals in vroegere tijden.
Méér dan duizend mensen zijn er in dat
kader vervolgd. Bijvoorbeeld voor het
doorsnijden van de omheiningsdraad van
het bouwterrein, die geplaatst werd door
de LTF in zones waar het verboden is zich
te vestigen. En nu zijn er vier van hen aangehouden
wegens ‘terrorisme’, na eerder
aangeklaagd te zijn voor het vernielen van
een compressor op de werf. In Turijn is er
een team magistraten dat zich alleen maar
met dit soort dingen bezig houdt. De magistraten
gedragen zich als de waakhonden
van de LTF.
Sabotage is een vorm
van politiek verzet
die zich niet alleen
maar op materieel
vlak voordoet
Ook werden in 2001 in Genua (na de rellen
naar aanleiding van de G8-top) honderden
personen door de politie gearresteerd,
maar de rechters hebben hen weer vrijgelaten.
Hier echter doen ze het werk van
de politie… Maar de bewoners van de
Susevallei zijn solidair. In februari hebben
ze geld ingezameld om de boete voor de
aanvoerder van het verzet, Alberto Perino,
te betalen. De Susevallei is een nationale
zaak geworden. En een zaak voor de echte
Italiaanse linkerzijde, die van de basis, die
van de sociale centra en van enkele kleine
partijen zoals de 5-Sterrenbeweging van
Beppe Grillo of Sinistra e Libertà (SEL). Dat
is de machtigste en krachtigste volksbeweging
die er momenteel in Italië bestaat.
Wat is uw rol in deze verzetsbeweging tegen de
HST?
Ik sta sedert 2006 aan hun kant. In die
tijd was ik in die streek op tournee met
mijn toneelstuk Don Quichot en de onoverwinnelijken.
Ik ben met hen gaan praten en
de nacht nadien hebben ze me getelefoneerd:
de politie had hun kampeerplaats
10