Buiten de Orde 2014 #2

uiten de orde
de steeds groeiende
tirannie van
Janoekowitsj. Want
die had uiteindelijk
tegen zowat al zijn
politieke tegenstanders
de extremistenwet
afgekondigd. Nu
leidde elke arrestatie
automatisch tot
meer dan vijf jaar
cel of goelag.
Dit verklaart waarom anarchisten samen met fascisten op straat
waren. Soms kwamen zij met elkaar in conflict. Bij de bezetting
van het gemeentehuis van Charkov, eind februari, kwam het tot
een clash tussen anarchisten en fascisten. Op het Maidanplein
in Kiev was dat anders. Je moest voorzichtig manoeuvreren.
Open propaganda tegen de staat en vóór lokaal zelfbeheer of
arbeidersstrijd van onderop was gevaarlijk. De hooligans van
Svoboda of de Honderd waren maar al te graag bereid je het
zwijgen op te leggen. Aan het voeren van eigen vlaggen viel onder
deze omstandigheden niet te denken. Anarchisten propageerden
vooral geweldloosheid en vreedzaamheid. Maar in het hoogtepunt
van de strijd kon je niet anders dan gezamenlijk barricades
opbouwen waarmee je je tegen de speciale eenheden verdedigde,
die op dat moment het grootste gevaar vormden.
Anarchist Black Cross hield zich vooral bezig met de mensenrechten
en met de medische verzorging van de slachtoffers van
de speciale eenheden. Veel gewonden werden bij mensen thuis
verzorgd, omdat de politie invallen deed in ziekenhuizen en de
mensen daar oppakte. Toen de agenten dat ontdekten, schoten
ze met scherp op de verzorgingsposten van ABC.
Spontane verdeling van Oekraïne,
maar geen federalisme
Op 18 februari 2014 was er op het Onafhankelijkheidsplein een
gewelddadige confrontatie tussen demonstranten en regeringstroepen,
waarbij aanvankelijk vier demonstranten werden doodgeschoten.
De gevechtten leidden uiteindelijk tot zeker 25 doden
en meer dan 400 gewonden. Op 20 februari vielen er ook doden,
en wel door sluipschutters. Het waren de dagen waarop het volk
het parlement bestormen wilde en de ministeries bezette. De
anarchisten richtten zich vooral op de gebouwen van het ministerie
van onderwijs en die van de immigratiedienst. Zij hoopten
hiermee te voorkomen dat inlichtingen over vreemdelingen en
buitenlanders in handen van de rechtse nationalisten zouden
komen te vallen.
Uiteindelijk leidde de Maidan-opstand op 27 februari ertoe dat
er een overgangsregering werd gevormd, waarin leden van de
Vaderlandpartij en Svoboda de politieke kleur bepaalden: in ieder
geval Oekraïens nationalistisch. Op dezelfde dag reageerde men
in het Oosten. Een plaatselijke pro-Russische beweging nam het
bestuur van de Krim over en bewerkstelligde met behulp van het
Russische leger de aansluiting van de Krim bij Rusland. Vanaf 1
maart werden ook afscheidingsbewegingen in Donetsk en Charkov
actief. Donetsk heeft zich inmiddels via een referendum zelfstandig
verklaard. Officieel heet het dat in deze situatie Rusland zich van
steun onthoudt, maar
dat is slechts formeel.
Anders dan
op de Krim zijn er
geen soldaten van
de Russische krijgsmacht,
maar journalisten
hebben wel
vrijwillige Kozakken
uit Rusland gesproken,
die hun broeders
kwamen helpen.
In die situatie liet Poetin via de media zijn landgenoten weten dat
in Kiev het spreken van Russisch verboden zou zijn. Dit bericht
werd door de kameraden van ABC tegengesproken; zij behoorden
immers zelf tot de vele Russisch sprekende inwoners van Kiev!
Wel werd er binnen de Russisch sprekende gemeenschap bij wijze
van grap gezegd: ‘Schreeuw niet te hard in het Russisch, anders
komt Poetin je te hulp schieten!’. Zij vrezen dat ook de Oostelijke
Oekraïners na aansluiting bij Rusland van de regen in de drup
zullen vallen: ook daar zijn nationaal-socialistische bewegingen
actief, zoals bijvoorbeeld Amrot en Sorudba. Zij dragen linten van
de heilige Gregorius die herinneren aan de Tsarentijd en hebben
met de ‘West-Oekraïense’ Rechtse Sector hun vreemdelingenhaat
en anti-semitisme gemeen. In Moskou en Sint Petersburg
houden nationalistische groepen vooral op gedenkdagen invallen
in immigrantenwijken, met name op marktdagen, waar zij vernielingen
aanrichten en mensen in elkaar slaan. De politie ziet toe
en arresteert daarna de slachtoffers. Onder deze immigranten
bevinden zich Krimtartaren, Tsjetsjenen, maar met name ook
Oekraïners. Verschillende Oekraïners zijn reeds in Rusland het
slachtoffer geworden van een fascistische moordaanslag.
Tussen de raderen
Wanneer West- en Oost-Oekraïense groepen elkaar ontmoeten,
leidt dat tot gebeurtenissen als in Odessa van 2 mei. Daar gingen
hooligans van de voetbalclubs van Charkov en Odessa elkaar
met molotov cocktails te lijf, nadat die van Odessa liederen tegen
Poetin hadden gezongen. Dit leidde tot barricadegevechten en de
bezetting van een vakbondsgebouw, dat in vlammen opging en
waarbij 32 doden vielen. Achteraf komen er dan beschuldigingen
dat een van beide partijen de brand niet alleen heeft aangestoken,
maar ook chloroform heeft gebruikt om het aantal doden te
laten oplopen.
De anarchistische beweging heeft binnen dit geweld weinig
eigen speelruimte. De meeste anarchisten zijn in Maidan actief
geweest en hebben geprobeerd basisbewegingen te organiseren.
Een belangrijke groep is de Autonome Arbeidersunie (Avtonom),
die ook door ABC als een betrouwbare organisatie wordt gezien.
Maar het voeren van anarchistische propaganda, vooral in het
belang van minderheden, homoseksuelen of tegen het patriarchaat,
is levensgevaarlijk – zeker als je daarmee de straat op wilt.
De anarchistische beweging is verstrooid, bestaat uit lokale organisaties
met moeizaam onderling contact, en moet het hebben
van persoonlijke correspondentie en niet van internetberichten,
want die kunnen gevaar opleveren. Daarom is zij veelal genoodzaakt
clandestien te opereren.
49