Buiten de Orde 2014 #2

uiten de orde 2014 nummer 2
samen, en niet symbolisch zoals dat ooit onder Stalin in huizenhoge
standbeelden van Vera Moechina is gepropageerd. 4 Deze
zienswijze is herhaald op 8 maart, de internationale vrouwendag.
Federalisme in één land?
Deze officiële zelfstandigheid heeft tot diplomatieke en politieke
verwikkelingen geleid in de gehele Koerdische regio, met name in
Turkije, waar de lokale verkiezingen in volle gang waren. Binnen
Turkije heeft Öcalan naast de reeds bestaande Koerdische
Democratische Partij (KDP) een andere parlementaire organisatie
opgericht, die streeft naar meer lokale macht en minder staat: een
landelijke partij die de federalistische Koerden en de Geziparkopstandelingen
rond Taksim in Istanbul en Ankara zou moeten
verenigen (HDP) en een lokale organisatie, HPP, die zelfstandige
gemeenten binnen het Koerdische gebied zouden moeten vormen.
De landelijke poging mislukte, omdat de opstandelingen
en andere opposities tegen Erdogan zich ofwel niet in één partij
willen verenigen ofwel principieel tegen het – als zodanig corrupte
– parlementaire stelsel zijn. In het Koerdische gebied waren
er wel successen, maar de pogingen van zich daar vrij verklarende
communauteiten om zich in verbinding te stellen met de bevrijde
gebieden in Rojava leiden tot conflicten. In gebieden waar de
Koerden van de KDP de macht hebben sluiten die de grenzen tussen
Turkije en Syrië af en leggen er zelfs loopgraven aan.
WelKe Weg?
De status van Rojava is ongeveer gelijk aan die van de Saharanen
in bezet Zuid-Marokko, de volkscomités in Palestina en wellicht
tal van andere minderheden, die in een ‘intifada’ betrokken zijn
en de feitelijke macht opeisen waar de diplomatieke machthebbers
en andere hoogwaardigheidsbekleders zwijgen. En waar de
machtigen zwijgen is sowieso al sprake van een revolutie. De
situatie doet het meeste denken aan situaties als toen tijdens
de Spaanse burgeroorlog rond de jaarwisseling van 1936-1937
anarchisten in de regering zaten.
De dreiging van concessies en
compromissen is levensgroot
aanwezig
De proclamatie van bevrijd Rojava van 21
januari wordt door de burgerlijke pers als
zodanig gelezen dat er sprake is van ‘een
regering met een parlement’, wat wil zeggen
dat er in ieder geval gedelegeerden
zijn die naar buiten toe met één mond
spreken. Dat beeld suggereert het perspectief
van onderhandelen over ‘soevereiniteit’,
‘erkenning’ en dergelijke, zeker
nu men buitengesloten werd in Genève,
dus zich gedragen als een ‘staat’. Van het
zoeken naar bondgenoten, bijvoorbeeld
in andere Koerdische regio’s als in het
Irakese ‘Noorden’ of in Turkije, waar
de reacties van bepaalde Koerden, die
zich door de revolutie bedreigd voelen
in hun posities op het pluche, bekend
zijn. Van het mogelijk toch betrokken
worden in de door de mogendheden te
voeren onderhandelingen met Assad, in
de – vermoedelijk ijdele – hoop daar iets
bij te winnen. Van het prioriteiten stellen
waarbij het winnen van de oorlog boven
verdere uitwerking van de revolutie wordt gesteld. De dreiging van
concessies en compromissen is levensgroot aanwezig. De communauteit
Efrim is onmiddellijk na de strijd met infrastructurele
projecten begonnen, maar roept daarbij investeerders van buiten
op om steun. Te vrezen is het voorbeeld van Iraaks Koerdistan,
dat vergeven is van Turkse projectontwikkelaars, die goed verdienen
aan de ‘ontwikkelingshulp’ aldaar.
Bovendien staat deze gewapende organisatie in tegenstelling tot
de veelal geweldloze burgerbewegingen die elders in Syrië federalistische
en libertaire propaganda voeren. Het is te hopen dat
die tegenstelling niet onoverbrugbaar is. Het zou mooi zijn als
ooit dergelijke interpretaties op een misverstand zullen blijken
te berusten van persorganen die niet anders doen dan alles in
burgerlijke kaders plaatsen. Op dit moment bestaat de winst
van de autonomie in Rojava uit een massale cultuurverschuiving
waarmee het patriarchaat een zware is slag is toegebracht.
Intussen heeft het offensief van ISIS zich uitgebreid tot Irak en
claimt het veroveringen in Mosul, Tikrit en tal van andere steden
in het soennitische gebied. Als antwoord hierop verklaart Bashira
Dervis, een van de vrouwelijke onderhandelaars van het centrale
comité dat alleen het ‘model Rojave’ een effectief afweermiddel is
tegen de ISIS omdat het doel van de strijd, ‘democratischer, meer
egalitair en vrij’ te zijn, de mensen tot samenwerking kan brengen.
Deze verklaring is gedaan in het kader van een diplomatiek
offensief waarmee zij andere regio’s benadert met berichten van
successen op het slagveld als argument. Zo daagt zij ook de Turkse
regering uit om te komen praten over de gezamenlijke strijd tegen
ISIS, maar tot nu toe heeft van die zijde niemand zich aangemeld. 5
noten:
1. Janet Biehl, Bookchin, Öcalan en de democratische dialectiek, in
Buiten de Orde 2014-1, p. 57-62
2. Rojava betekent in het Koerdisch ‘Het Zuiden’, tegenover ‘Het Westen’
in Turkije, ‘Het Noorden’ in Irak en ‘Het Oosten’ in Iran.
3. Anarchistische perspectieven voor Koerdistan, in Buiten de Orde lente
2010
4. Het beeld ‘De arbeider en de kolchozenboerin’ uit 1937 is een bekend
sovjetsymbool, waarbij men een man met een hamer en een vrouw met
een sikkel gezamenlijk ziet oprukken. Dit beeld kwam wijdverspreid en
meer dan levensgroot voor in tal van steden in de USSR. Internationaal
wordt het nog verspreid in sovjetproducties van klassieke films van
Eisenstein, Poedovkin, Rodtsjenko en anderen
5. Het volledige interview is te lezen op: https://rojavareport.wordpress.
com/2014/06/21/pyd-only-the-rojava-model-can-defeat-isis/
26