Buiten de Orde 2014 #2

uiten de orde
In 1908 loopt de vrouwenbeweging een
gevoelige klap op wanneer Campbell-
Bannerman zich terugtrekt uit de politiek
en wordt opgevolgd door Asquith. Hij is de
acties tegen hem persoonlijk niet vergeten.
Het vrouwenkiesrecht – zo beseft iedereen
– zal niet door de liberalen worden
ingevoerd zolang Asquith aan het hoofd
van die partij staat. De militanten voeren
hun acties op en in 1908 organiseren
zij ‘Women’s Sunday’ in Hyde Park. Een
demonstratie waarbij volgens de Times meer
dan 500.000 mensen aanwezig waren. Dat
moet minder zijn geweest (300.000 wellicht),
maar het feit dat de Times het aantal
aanwezigen overschat geeft wel aan dat de
WSPU het onderwerp vrouwenkiesrecht op
de agenda heeft gekregen.
Een paar weken na de demonstratie
staat Emmeline samen met Christabel en
mevrouw Drummond terecht voor ordeverstoringen
op Trafalgar Square. Ze worden
veroordeeld tot een gevangenisstraf
omdat ze weigeren te beloven hun gedrag
te wijzigen. De acties die de vrouwen voeren
zijn militant, inventief en niet zonder
risico. Zo beklimmen twee vrouwen het
dak van de vergaderruimte waar Asquith
in Birmingham komt spreken en worden
gewapend met hamers gearresteerd (voordat
ze het glazen dak konden inslaan). Een
vrouw tracht Churchill (op dat moment
liberaal politicus) met een hondenzweep
aan te vallen en wordt met geweld gearresteerd.
Bijeenkomsten werden verstoord
door vrouwen die zich verstopten in vergaderruimtes
en leuzen roepend tevoorschijn
kwamen als de bijeenkomst begonnen
waren. Een vrouw verstopte zich in de
auto van een politicus (Lloyd George) en
stak tijdens het rijden een lange redevoering
tegen hem af. Daarnaast werden er
regelmatige optochten en massale ‘ordeverstoringen’
georganiseerd. Eén van de
ernstigste ordeverstoringen vindt plaats in
1911 wanneer een paar honderd vrouwen
met stenen en hamers gewapend ramen
inslaan in Downing Street en de deftige
winkelstraten Piccadilly Circus, Regent
Street en Oxfordstreet. Tweehonderd
vrouwen, waaronder Emmeline Pankhurst,
worden gearresteerd.
repressie en
escalatie
De reactie op de militante
acties van de
suffragettes is ongekend
fel en agressief.
Bij vrouwen die worden
gearresteerd worden
de kleren van het lijf
getrokken en ze worden
geslagen met volle
vuisten, geschopt en
in borsten geknepen.
Zeker in de eerste tijd
werd de politie regelmatig
‘geholpen’ door mannelijke omstanders
die de vrouwen wel eens een lesje
wilde leren. Vanaf 1909 gingen vrouwen die
gevangen zaten over tot hongerstakingen.
In eerste instantie besloten de autoriteiten
vrouwen die in hongerstaking waren vrij
te laten wanneer ze te zeer verzwakten.
Omdat de regering zich door deze methode
voor schut gezet voelde, werd besloten
tot een andere aanpak. In de loop van
1910 besluit de regering tot het gedwongen
voeden van vrouwen die in hongerstaking
zijn. Naar verluidt heeft Churchill hierbij
als voorwaarde gesteld dat hij zeker wilde
weten dat het gedwongen voeden van
vrouwen humaan zou gebeuren. Het kan
niet waar zijn dat hij dit werkelijk heeft
gecontroleerd, want het was beslist geen
humane methode. Toch heeft het gedwongen
voeden van vrouwen in de gevangenis
tot 1913 bestaan. Maar toen werd de Cat
and Mouse Act ingevoerd, waardoor vrouwen
die te veel verzwakt waren werden
vrijgelaten en opnieuw konden werden
opgepakt om de rest van hun straf uit te
zitten zodra ze weer waren opgeknapt. Zo
ontstond een kern van agitatoren die in en
uit de gevangenis draaide waarbij totale
roofbouw op hun lichaam werd gepleegd.
Emmeline Pankhurst was zo verzwakt dat
zij haar gevangenisstraf steeds na twee
dagen onderbroken zag door vrijlating om
op krachten te komen. De autoriteiten
waren doodsbang dat ze in de gevangenis
zou sterven en als martelaar de geschiedenis
in zou gaan.
Begin 1913 verhevigt
de WSPU haar
acties en gaat zij
over tot brandstichting
en bomaanslagen
Begin 1913 verhevigt de WSPU
haar acties en gaat zij over tot
brandstichting en bomaanslagen.
Deze acties, waarbij onschuldige
slachtoffers kunnen vallen, leiden
ertoe dat de nog altijd bestaande
Suffrage Society zich van de
WSPU afkeert, maar in de zomer van 1913
leidt een incident tot een hereniging van
de militanten en de gematigden. In juni
1913 stort WSPU-activiste Emily Davidson
zich tijdens de Derby in Epsom voor het
paard van koning George V met een vaandel
voor het vrouwenkiesrecht in de hand.
Ze sterft aan haar verwondingen. Haar kist
wordt in de grootste demonstratie voor
vrouwenkiesrecht ooit overgebracht naar
het station waarna ze in haar geboorteplaats
zal worden begraven. Niet Emmeline
Pankhurst maar Emily Davidson wordt de
martelares van het vrouwenkiesrecht.
Het Wil er maar niet Van
komen
Het lijkt onbegrijpelijk dat de strijd zo
hoog heeft kunnen oplopen zonder dat er
een oplossing werd gevonden. De WSPU
werd weliswaar geleid door vrouwen en de
acties werden gevoerd door vrouwen, maar
achter deze vrouwen stond inmiddels een
heel netwerk van mannen en vrouwen die
de actieve vrouwen steunden. In andere
westerse landen werd het vrouwenkiesrecht
wel ingevoerd. Vanuit het kamp van
de tegenstanders van vrouwenkiesrecht
kwamen steeds ongeloofwaardiger berichten.
Een vooraanstaand arts beweerde in
de Times dat de helft van de vrouwen in de
menopauze geestesziek was en dat goede
vrouwen niet bestaan, maar er slechts
vrouwen zijn die onder de goede invloed
van een man hebben geleefd. Ontwikkelde
vrouwen werden ‘ongedierte’ genoemd en
de criminoloog Lombroso verklaarde dat
‘zelfs de normale vrouw een half crimineel
wezen’ was. Dit soort uitspraken leidden
alleen maar tot meer steun voor de
vrouwenbeweging. Suffragettes die voor
de rechter moesten verschijnen werden
luid toegejuicht en ook onder mensen die
de actievormen van de WSPU afkeurden
bestond groot respect en bewondering
voor de vasthoudendheid waarmee de
vrouwen hun strijd voerden.
Toch wilde het er maar niet van komen,
en dat had alles te maken met de achtergrond
waartegen de strijd om het vrouwenkiesrecht
in Engeland werd gestreden.
Nergens in de wereld was de strijd voor
het vrouwenkiesrecht zo verbonden aan
de strijd tegen de oude machtsverhoudingen.
Zelfs toen binnen de conservatieve
partij steeds meer mensen zich achter
het vrouwenkiesrecht schaarden, bleef de 67