Buiten de Orde 2014 #2

uiten de orde 2014 nummer 2
: Tegen racisme en fascisme
Het blad Alert! bestaat niet meer, het redactiecollectief nog wel. We zijn erg blij dat we van Buiten
de Orde ruimte krijgen om drie pagina’s te vullen. Verder blijven we publiceren op www.
alertmagazine.nl en blijven we brochures uitgeven.
Deze keer komen we in Buiten de Orde met een aantal boekentips en in het kader
van het thema ‘Eerste Wereldoorlog’ een artikel over Ernst Jünger en zijn invloed in Neerlands
extreemrechtse muziekwereldje
door redactiecollectief Alert!
Boeken tips
De laatste tijd is er veel te doen over Vladimir Poetins vervolging
van politieke tegenstanders en Ruslands annexatie van De
Krim en de destabiliseringacties in het Oosten van de Oekraïne.
Onlangs kwamen er twee Engelstalige boeken uit over Poetins
Rusland. The Quest for an Ideal Youth in Russia, Back to Our Future!
History, Modernity and Patriotism according to Nashi van Ivo Mijnssen
(www.ibidem-verlag.de) gaat over de zogenaamde democratische,
antifascistische jongerenbeweging Nashi. Door Poetin opgericht
om zijn denkbeelden over nationale identiteit bij apolitieke jongeren
salonfähig te maken, met de nadruk op een sterke staat,
economische kracht en ‘Russische eenheid’ tegen binnenlandse
en buitenlandse vijanden. En een geïdealiseerd verhaal over
Ruslands ‘Grote Vaderlandse Oorlog’ tegen Nazi-Duitsland van
1941-1945. Het lukte Nashi om een grote groep jonge Russen te
mobiliseren met een mix van emotionele oproepen en handig
gebruik van politieke symbolen. De tweedelige studie belicht
onder andere de oprichting van Nashi in 2005, de rol van de
beweging in het conflict met Estland over de verwijdering van
het beeld van de ‘Bronzen Soldaat’ en de organisatie van het
International Youth Forum in de zomer van 2010.
Een ander (Engelstalig) boek is van Marcel van Herpen: Putinism.
The slow rise of a radical right regime in Russia, uitgegeven door Palgrave
Macmillan (www.palgrave.com). De auteur vergelijkt gedetailleerd
de vele en vaak verrassende overeenkomsten tussen Poetins
regime en dat van de Weimar Republiek en Mussolini’s Italië.
Samen met gelijkenissen met het Bonapartisme van Napoleon
en het post-moderne populisme van Silvio Berlusconi, komt de
auteur tot een hybride systeem dat
hij labelt als ‘Fascism-Lite’, met een
sterke kern van ultra-nationalisme,
militarisme en neo-imperialisme.
Een belangrijk boek in het licht van
de crisis op de Oekraïne, een uitvloeisel
van bezettingen en geschuif
met grenzen en bevolkingsgroepen
van voor en na de Tweede
Wereldoorlog, is Bloedlanden, Europa
tussen Hitler en Stalin van Timothy
Snyder (www.amboanthos.nl).
In Midden-Europa – het huidige
Oekraïne, Wit-Rusland, Polen en
de Baltische staten – werden in de
periode 1933-1944 door de nazi’s
en de Sovjets jaarlijks meer dan een
miljoen burgers uitgehongerd, doodgeschoten of vergast. In de
landen tussen Berlijn en Moskou woonden de meeste Europese
Joden, en het was ook het gebied waar de Wehrmacht en het
Rode Leger vochten tot het bittere einde en waar de NKVD, de
Russische veiligheidsdienst, en de Duitse SS volop huishielden.
De enorme schaal waarop in de periode 1933-1944 in deze zogenaamde
bloedlanden werd gemoord gaat elke voorstelling te
boven. In Bloedlanden reconstrueert Snyder de Midden-Europese
geschiedenis. Naast wetenschappelijke bronnen, raadpleegde
hij ook alledaagse bronnen: de brieven die mensen elkaar in de
oorlog schreven, de notities die uit de trein werden gegooid en de
dagboeken die men vond in de kleding van vermoorde burgers.
In Duitsland kwam wederom een aantal boeken uit die verband
houden met de neonazistische terreurorganisatie NSU, tegen
wiens overgebleven lid en ondersteuners op dit moment een
rechtszaak loopt. De NSU kon dertien jaar lang ongestoord
haar gang gaan en vermoordde negen migranten en een agente,
pleegde bomaanslagen (waaronder een spijkerbom in Keulen)
en beroofde talloze banken om hun operaties te bekostigen (zie
www.alertmagazine.nl/?p=883). Wolf Wetzel stelt in zijn boek Der
NSU-VS-Komplex (www.unrast-verlag.de) de vraag waar de NSU
begint en waar de staat ophoudt. Negen keer rechercheerde
de politie in het ‘buitenlandse milieu’, daarmee de slachtoffers
verdacht makend. Toen bekend werd dat het dezelfde terreurcel
was geweest, werden er in alle geledingen van politie en inlichtingendiensten
blunder op fout gestapeld: bewijzen verdwenen,
rapporten achtergehouden, stukken door de papiervernietiger
gehaald… Wetzel gaat in zijn
onderzoek op zoek naar wat de
inlichtingendiensten kostte wat
kost verborgen willen houden.
Sabine Rennefanz groeide net als de
NSU’ers op in de toenmalige DDR
en gaat in haar boek Eisenkinder, Die
Stille Wut der Wendegeneration (www.
randomhouse.de/luchterhand) op
zoektocht naar hoe het kan dat
jongeren uit hetzelfde milieu zo
verschillend terecht kunnen komen.
Hoewel, Rennefanz kwam terecht
in een radicale christelijke sekte,
vlak nadat de muur viel. De vader
van Semiya Simsek, Enver, was het
eerste slachtoffer van de NSU: op 9
50