Zorggids Limburg 2018-2019

REDACTIONEEL
OSTEOPATHISCH CONCEPT
Het woord osteopathie betekent
letterlijk ”ziekte van de beenderen”.
Osteopathie is het gedachtegoed
van de Amerikaanse arts
Andrew Still. Hij meende dat bij
veel ziekten de oorspronkelijke
oorzaak te vinden was in het
mobiliteitsverlies van beenderen
of gewrichten. Hij combineerde
de toenmalige medische kennis
met zijn eigen overtuiging dat als
lichaamsweefsels hun beweeglijkheid
verliezen dit nadelige effecten
op de gezondheid heeft. Still
ontwikkelde deze methode om
met zijn handen minder beweeglijke
weefsels op te sporen, de
beweeglijkheid ervan te kunnen
herstellen en zo ziekten te kunnen
genezen of voorkomen. Op 2 juni
1874 gaf hij zijn methode de naam
osteopathie. Osteopathie is een
manuele (door de handen uitgevoerde)
methode die gebaseerd
is op principes uit de anatomie,
embryologie, neurologie en fysiologie.
Onderzoek en behandeling
vinden plaats vanuit een totaalbenadering
van de klacht.
Daartoe wordt:
1. Het bewegingsapparaat (beenderen,
gewrichten en spieren);
2. Het orgaansysteem (inwendige
organen met bloedvaten en
lymfestelsel) en
3. Het craniosacrale systeem
(schedelbotten, hersenvliezen,
ruggenmergsvlies en hersenvochtcirculatie)
manueel onderzocht op bewegingsverlies.
Het uitgangspunt
hierbij is dat het lichaam een eenheid
is. De drie genoemde systemen
zijn daarbij onlosmakelijk
met elkaar verbonden en beïnvloeden
elkaar continu.
Het onderzoek is gericht op beweeglijkheid.
Bewegingsverlies
heeft volgens de osteopathie een
negatief effect op het functioneren
van het betreffende weefsel
en er kunnen, doordat de verschillende
delen van het lichaam
onderling verbonden zijn door
middel van bindweefsel, ook
symptomen optreden op andere
locaties in het lichaam. Bewegingsbeperkingen
kunnen bijvoorbeeld
ontstaan door littekens
na operatie, verkleving van weefsels
door ontstekingen en door
stress. De behandeling bestaat uit
het herstellen van de oorspronkelijke
beweeglijkheid door middel
van zachte handgrepen. Van
daaruit zou het natuurlijk genezingsproces
plaats gaan vinden.
Hiermee wordt bedoeld dat het
lichaam na behandeling in principe
vanzelf terugkeert naar de
oorspronkelijke toestand, waarin
alle fysiologische functies - die
onlosmakelijk verbonden zijn met
de toestand van de anatomische
structuren - weer op een gezonde
manier uitgevoerd kunnen worden
door het lichaam (tenzij er
sprake is van een dysfunctie die
alleen operatief of met medicatie
kan worden opgelost, uiteraard).
Conceptueel gezien is hier feitelijk
sprake van een analogie met
het fysiologische principe van
de homeostase. Indicaties voor
osteopathie zouden chronische
rug- en/of nekpijn, migraine, whiplash,
buikpijn, slechte darmwerking
en huilbaby’s zijn. Er zijn nog
(te) weinig onafhankelijke meta-analyses
gemaakt van de gedocumenteerde
effecten van osteopathische
behandelmethoden
(‘osteopathic manipulative treatment’
- OMT), maar er is bijvoorbeeld
geconcludeerd dat OMT
een significant positief effect
heeft op lage rugklachten. Onafhankelijke
meta-analyses, gepubliceerd
als Cochrane reviews,
stellen dat alleen de effecten (van
manuele therapie, ook uitgevoerd
door osteopaten) bij chronische
lage rugpijn evenwaardig zijn aan
die van andere behandelingen. Er
werden geen aanwijzingen gevonden
voor significante effecten
bij huilbaby’s, pijnlijke maandstonden
en acute lage rugpijn.
Osteopathie is een vlag die veel
verschillende ladingen dekt. In
de Verenigde Staten is de osteopathie
een meer wetenschappelijke
opleiding, gelijk staand
aan die van gewone artsen, met
inbegrip van stages in gewone
ziekenhuizen. In veel Amerikaanse
staten wordt de ‘dokter in de
osteopathie’ die een dergelijke
opleiding volgde, erkend als een
arts met bevoegdheid tot onderzoek,
het stellen van diagnoses
en het voorschrijven van medicatie.
In de geneeskunde zijn manipulatieve
technieken, behalve in
defysiotherapie, niet gebruikelijk.
In sommige landen, zoals het Verenigd
Koninkrijk, bestaat er ook
een officiële vorm van osteopathie
die zich bezighoudt met het
behandelen van problemen van
het bewegingsstelsel. In Frankrijk
wordt de term osteopathie zelfs
gebruikt als een synoniem voor
manuele therapie en bestaan er
ook universitaire opleidingen, die
zich enkel richten op problemen
van het bewegingsstelsel.
ZORGGIDS LIMBURG | 101