Zorggids Limburg 2018-2019

REDACTIONEEL
COMPRESSIETHERAPIE
Veneuze / arteriële ulercera vormen
een belangrijk gezondheidsprobleem
en de sleutel tot het
succesvol behandelen, ligt in het
gebruik van compressietherapie.
Verschillende factoren kunnen
echter de goede resultaten van
compressietherapie beïnvloeden.
De grote variëteit aan beschikbare
compressiesystemen, verschillen
in terminologie en onvoldoende
kennis van de effecten van
druk onder het verband, leiden
nogal eens tot verwarring en ineffectieve
zorg. Daarbij komt dat er
veel patiënten zijn die een behandeling
nodig hebben die niet in de
studieboeken voorkomt. Dit zorgt
voor praktische uitdagingen bij
de toepassing van compressietherapie.
Waarom compressietherapie?
Compressietherapie uitgevoerd
op de juiste manier kan de genezing
van ulcus cruris bevorderen
en de kwaliteit van leven van de
patiënt verbeteren.
Compressie is het direct uitoefenen
van druk op een ledemaat,
waardoor oedeem (vochtophoping)
vermindert en de bloedtoevoer
richting het hart bevordert.
Compressie heeft invloed op
het veneuze, arteriële en lymfatische
systeem.
Voor het goed kunnen toepassen
van compressietherapie is
de volgende kennis belangrijk:
1. de werking van het circulatiesysteem;
2. de basisprincipes van het
zwachtelen;
3. oorzaak en behandelen van
een ulcus cruris.
Circulatiesysteem
Het bloed wordt vervoerd door
verschillende soorten bloedvaten
met elk hun eigen functie.
Er zijn 3 soorten bloedvaten, namelijk:
• slagaders (arteriën)
• aders (venen)
• haarvaten
1. Slagaders vervoeren zuurstofrijk
bloed door het lichaam. Ze staan
bij elke hartslag behoorlijk onder
druk. Hun dikke, elastische wand
vangt de druk op.
2. Aders vervoeren zuurstofarm
bloed. Aders staan minder onder
druk en hebben daarom een dunnere
wand. In de aders bevinden
zich kleppen. Die zorgen ervoor
dat het bloed de juiste kant op
stroomt.
3. In de haarvaten vindt uitwisseling
plaats van zuurstof en voedingsstoffen
naar het omringende
weefsel. Tegelijkertijd worden
afvalstoffen opgenomen en afgevoerd.
Basisprincipe van het zwachtelen
Simpel gezegd, komt compressie
neer op het afknijpen van het ledemaat,
waardoor oedeem vermindert
en de bloedtoevoer richting
het hart wordt bevorderd.
Oorzaken en behandelen van ulcus
cruris (open been) Een open
been kan ontstaan door:
Arteriële insufficiëntie, een stoornis
in het aanvoerende slagadersysteem
Er is dan sprake van
vernauwing van de slagaderen
(arterieen), zodat er te weinig
zuurstof en voedingsstoffen in de
weefsels komen, waardoor deze
afsterven. Dit leidt tot zeer pijnlijke
open plekken die in het algemeen
moeilijk genezen.
Meestal bevinden deze open
plekken zich aan de tenen en voeten
en/of aan de buitenzijde van
het onderbeen/enkel.
Veneuze insufficiëntie, een
afwijking in het afvoerende
adersysteem (venen)
Dit is de meest voorkomende
oorzaak in het aderstelsel. Hierbij
wordt het bloed onvoldoende afgevoerd,
hetgeen leidt tot opeenhoping
van bloed (stuwing).
In de aderen zijn kleppen aanwezig
die in verticale houding
(tegen de zwaartekracht in) het
terugstromen van het bloed naar
de voeten verhinderen. Als deze
kleppen niet meer goed sluiten,
stroomt het bloed gemakkelijk
terug, waardoor de druk in de
aderen en haarvaatjes toeneemt.
Door de drukverhoging raakt de
huid beschadigd en ontstaat er
een open been.
Vaak klagen de patiënten over
een moe, zwaar gevoel in de benen.
Dit gaat meestal gepaard
met (nachtelijke) krampen. Als
de veneuze insufficiëntie blijft
voortbestaan, komt een proces
op gang met een aantal kenmerkende
symptomen:
• oedeem
• vaatafwijkingen
• verkleuring van de huid
• keratose
• achteruitgang conditie huid
ZORGGIDS LIMBURG | 285