Zorggids Limburg 2018-2019

REDACTIONEEL
OPERATIE PROPERE HANDEN
Handen wassen is een van de
makkelijkste manieren om infecties
te voorkomen en te verspreiden.
Bovendien is het niet duur: u
hebt alleen water en zeep of een
gel nodig. Wij geven u alvast wat
tips.
Was uw handen altijd voor:
• Het bereiden van maaltijden.
• Voor elke maaltijd.
• Voor het behandelen van wonden,
het toedienen van medicatie
en het verzorgen van iemand die
hulpbehoevend is.
• Het aanbrengen of verwijderen
van contactlenzen.
Was uw handen altijd na:
• Het bereiden van maaltijden,
vooral als er rauw vlees of gevogelte
aan te pas komt.
• Na elke maaltijd.
• Na elk bezoek aan het toilet, na
het verschonen van een baby.
• Na elk contact met dieren, met
uitwerpselen en met speeltjes
van dieren.
• Na het snuiten van uw neus, na
hoesten en niezen in uw hand.
• Na de behandeling van een zieke
of gewonde persoon.
• Na elk contact met afval (huishouden
of tuin), chemische producten
en alles wat vuil of besmet
is (vaatdoeken, schoenen).
• Elke keer nadat u iemand een
hand geeft (liefst onopvallend).
Was uw handen liefst met zeep
en water:
• Maak uw handen nat met lopend
water, warm of koud.
• Breng zeep aan (vast, vloeibaar
of poeder)
• Doe de zeep schuimen.
• Wrijf de zeep uit over de hele pols
en hand, ook tussen de vingers,
op de handrug en onder de nagels,
minstens 20 seconden lang.
Idealiter net zo lang als twee keer
‘happy birthday’ zingen (of neuriën!).
• Spoel uw handen en polsen
goed af, zorg ervoor dat ook alle
zeepresten weggespoeld worden.
• Droog uw handen met een droge,
schone handdoek of aan een papieren
wegwerphanddoek of laat
ze droogblazen.
• Gebruik indien mogelijk een
handdoek of uw ellenboog om
de kraan toe te draaien.
Handen wassen met water en zeep
is de beste manier om het aantal
microben te doen dalen. Als er
geen water en of zeep in de buurt
is dan kunt u gebruik maken van
een ontsmettende handgel op
basis van alcohol (minstens 60%)
Goede handgels kunnen snel het
aantal microben op handen doen
dalen, maar ze elimineren niet alle
kiemen. Op vette en vuile handen
werkt handgel minder doeltreffend.
• Breng de gel aan in de palm van
de hand (kijk naar de gebruiksaanwijzing
voor de hoeveelheid).
• Wrijf de handen in elkaar.
• Wrijf de gel uit over alle oppervlakken
van uw handen totdat uw
handen droog zijn.
De Hongaarse arts Ignaz Semmelweis
(1818–1865) leverde in 1847
het eerste epidemiologische bewijs
van het belang van handhygiëne
in de preventie van de overdracht
van infecties. Nadat hij zijn
collega’s verplichtte om de handen
te wassen met een oplossing
met 4% calciumchloride voordat
ze zwangere vrouwen onderzochten,
daalde hat aantal overlijdens
door kraambedkoorts aanzienlijk.
De collega’s van Semmelweis waren
overigens niet blij met de aanbevelingen
van hun ‘eigenwijze’
confrater die hen uitschold voor
‘moordenaars’ als ze hun handen
niet wasten. “De aanbevelingen
van Semmelweis lijken vandaag
een evidentie te zijn, maar toch”.
Daarnaast treden bij artsen ook
vaak perceptiefouten op. Ze
schatten het aantal keren dat ze
hun handen wassen veel hoger in
dan het in werkelijkheid is. “Arrogantie
is een andere reden waarom
artsen het handenwassen wel
eens achterwege laten. Ze zien
niet zichzelf, maar wel de anderen
als een mogelijke bron van
besmettingen.” In het ziekenhuis
waar Dr. Bender werkte - hij is inmiddels
met pensioen - werden
heel wat pogingen ondernomen
om artsen aan te manen vaker
hun handen te wassen: campagnes
in het ziekenhuis zelf en in
de parkeergarage, beloningen,
e-mails, posters en ga zo maar
door. Het hielp allemaal wel een
beetje, maar niet genoeg. Tot de
directeur van het ziekenhuis aan
het einde van een vergadering
elke collega vraagt of hij een cultuur
mag nemen van hun handen
en hen meteen petrischalen voorschotelt.
Gruwelijke beelden waren het
resultaat. De meest weerzinwekkende
beelden werden ingevoerd
als screensaver en dat werkte wel.
“Het is moeilijk om artsen nieuwe
gewoonten bij te brengen, vooral
na meer dan 20 jaar praktijk,
maar als je ze harde bewijzen levert,
veranderen ze wel snel van
mening.
ZORGGIDS LIMBURG | 219