Foodtec 02 2022

QUALITY DAYS
Als wij problemen vaststellen, dan gaan we in
eerste instantie samenzitten met het bedrijf
in kwestie om een actieplan op te stellen. Een
actieplan dat alle non-conformiteiten moet
verhelpen. Pas als het de spuigaten uitloopt
en er geen grondige stappen gezet worden
in de juiste richting, gaan we over tot sluiting.
Maar voor de rechter dagen, doen we niet.
Dat kan enkel als het parket of de consument,
het heft in handen neemt”, voegt Cantaert er
aan toe.
Plan van aanpak
Listeria bestrijden begint dus met een goed
plan van aanpak. De wetgever schrijft echter
niet voor hoe dat precies moet gebeuren.
Fevia werkt daarom momenteel aan een document,
een autocontrolegids, dat voedingsbedrijven
een aantal stevige handvaten zal
aanreiken om listeria monocytogenes op te
Ellen Lambrecht: “In de praktijk blijken zelftesten veel
vals-positieven te geven. Je moet echt weten waar je mee
bezig bent voor een betrouwbare meting.”
sporen en aan te pakken. Zo wordt in functie
van het risico aangegeven hoeveel monsters
een bedrijf maandelijks toch moet nemen.
Hallaert. “Daarnaast loopt het Q-DNA
project van Flanders’ FOOD. Met dit initiatief
willen we onze leden helpen om een actieve
veiligheidscultuur te ontwikkelen. We willen
ook meer vorming en opleiding rond dit onderwerp
organiseren. Omdat we merken dat
daar nood aan is.” Voor het ILVO gebeurt de
listeria-analyse het beste door een geaccrediteerd
labo. “We werken met verschillende
voedingsbedrijven samen in een project rond
listeriabesmettingen. In de praktijk blijken
zelftesten veel vals-positieven te geven. Je
moet echt weten waar je mee bezig bent voor
een betrouwbare meting”, aldus Lambrecht.
Samen tot oplossingen komen
Als er een besmetting wordt vastgesteld,
wordt er vaak naar de schoonmaak gekeken
om het op te lossen. “Daar willen we als
schoonmaaksector zeker aan meewerken”,
geeft Buysschaert aan, “maar dat kunnen
we niet alleen. Hoe goed je de oppervlakken
ook reinigt, als je de bron van de besmetting
niet aanpakt, zal het probleem hardnekkig
terugkeren. Daarvoor moet je verschillende
partners aan tafel krijgen.” Dat bevestigt ook
Verbeek. “Je merkt dat de kennis niet overal
aanwezig is. Veel voedingsbedrijven weten
niet hoe ze precies met zo een besmetting
moeten omgaan. Het is dan ook een bijzonder
complexe materie, waarbij het listeriagevaar
uit alle hoeken kan komen. Van de
grondstoffen tot een niet-hygiënisch ontworpen
installatie of te weinig bewustzijn over de
flow tussen high en low risk zones. Daarnaast
vraagt de interpretatie van de resultaten tevens
om de juiste kennis om bijvoorbeeld
persistente besmettingen te identificeren en
te remediëren. Een verdere analyse die vandaag
nog te weinig gebeurt, omwille van het
prijskaartje en de schrik voor de omvang van
het probleem.”
Altijd verder gaan
Lambrecht: “Uit ons listeriabegeleidingstraject
blijkt ook dat wanneer listeria monocytogenes
stammen geïsoleerd worden, het beste
nagegaan wordt of het een huisstam is of eerder
een tijdelijke passant. Dit gebeurt op ILVO
met eenvoudige technieken waar geen databanken
aan te pas komen.” Ook Buysschaert
is ervan overtuigd dat een totaalaanpak altijd
rendeert: “Als je listeria kan oplossen, dan los
je indirect eigenlijk ook veel andere problemen
op die voedselveilig produceren in de
weg staan.” Vandaag is de kwaliteitsmanager
echter nog te veel het manusje-van-alles, zeker
in kleinere voedingsbedrijven en krijgt hij
niet de tijd die nodig is om blijvend de juiste
acties te ondernemen en procedures aan
te passen. “Het hoeft niet zo moeilijk te zijn.
Vandaag beschikken we over de kennis en
de middelen om listeria aan te pakken. Het
is een kwestie van goede wil en een gestructureerde
aanpak. Dat er steeds meer cijfers
over besmettingen naar boven komen moet
Johan Hallaert: “Met het Q-DNA project van Flanders’
FOOD willen we onze leden helpen om een actieve
veiligheidscultuur te ontwikkelen.”
een stimulans zijn voor de sector. Het moet
helpen om iedereen de noodzaak van een
voedselveiligheidscultuur te laten zien”, onderstreept
Burggraaf. “Eigenlijk werken we
met zijn allen aan hetzelfde doel. Van voedingsbedrijven
tot controle-instanties, van
schoonmakers tot labo’s, van onderzoeksinstituten
tot sectorfederaties. Ervoor zorgen
dat er een voor de consumenten veilig product
op de markt komt”, besluit Cantaert. ■
Joost Buysschaert: “Als schoonmaaksector kunnen we
het niet alleen. We moeten verschillende partners rond de
tafel krijgen.”
27