2023-07 Cruise Special

28 maart 2023 Cruise Special
47
Boat Bike Tours stimuleert aangesloten scheepseigenaren om te verduurzamen
Ook fiets-/vakantieschepen kunnen niet om
vergroening heen
Diverse boutique-schepen die varen onder
de vlag van Boat Bike Tours vergroenen,
onder meer door over te stappen op een
Stage V-motor. De touroperator stimuleert
de aangesloten ondernemers op meerdere
vlakken om te verduurzamen.
DOOR EVERT BRUINEKOOL
Niet alleen de voortstuwingsmotoren
beïnvloeden het verbruik, heel belangrijk
is het gedrag van de stuurman. Een
tandje lager en gewoon rustig varen
is al een enorme brandstofbesparing.
Gewoon met verstand varen. Andere
eigenaren kiezen hun eigen pad: ze
serveren biologisch eten, doen aan
afvalscheiding en installeren bijvoorbeeld
zonnepanelen.
Jaarlijks maken ze bij Boat Bike Tours
de balans op: wat is de ecologische
voetprint van de schepen – en die
wordt zo nodig geneutraliseerd door
klimaatcompensatie. Elk schip houdt
daarvoor een dagboek bij over verbruik
en handelingen. Jossie Verkerk
begeleidt het technische deel van de
verduurzaming bij Boat Bike Tours:
“Het beste is natuurlijk je schip
verduurzamen, dan hoef je geen geld
weg te geven.”
Verkerk was naast scheeps- en kantooreigenaar
jarenlang fulltime in dienst
bij het kantoor. Tegenwoordig werkt
ze nog een dag in de week aan de
verduurzamingsklus en is ze manager
op de Fiep van Harrie Wagt. De laatste
maanden begeleidden ze bij de motorisering
van de Fiep, die is uitgevoerd
bij VCU op Urk.
Nieuwe motor
Een Volvo Penta D8-MH van 300 pk
met nabehandelingssysteem heeft
de plaats ingenomen van de oude
Scania-motor. Hierdoor neemt het
brandstofverbruik een beetje af en de
uitstoot van stikstof en fijnstof verbetert
enorm. Stikstof, fijnstof en CO 2
kunnen omlaag. De winst wordt vooral
geboekt bij stikstof en fijnstof. CO 2
scoort pas beter als je op HVO gaat
varen… en dat kan met de nieuwe
motor.
Aan de bakboord machine kamerzijde
is een stuk uit de zij geslepen, zo kon
De Fiep, in het Amsterdamse Oosterdok. (foto’s E.J. Bruinekool Fotografie)
de nieuwe motor zonder schade voor
het interieur geplaatst worden. “Na afloop
ging het stuk er weer in; het was
een fluitje van een cent”, zegt Verkerk.
“Verschillende stappen zijn mogelijk,
elk met een eigen prijskaartje. Sommige
schippers stappen over op GTL.
Onze stip op de horizon is in 2050
emissieloos te varen, zoals de Europese
Commissie zegt”, aldus Verkerk.
“Elke scheepseigenaar kijkt hoe hij
daar met zijn schip komt.”
Een motor kan lang meegaan en dat
is het probleem, vertelt ze. Ze draaien
niet veel uren. “Deze Scania draaide
al vanaf 1978. Vervangen is kapitaalvernietiging
en milieubelastend. De
enige mogelijkheid is, denk ik, elektrisch
varen. Die nieuwe motor moet
nu nog wel aangedreven worden met
diesel. Hoeveel milieuwinst geeft dat?”
Subsidie
“Deze investering met de Volvo is
ongeveer 150.000 euro. Door de 60
procent subsidie was het te doen voor
de Fiep. Maar voor elektrisch varen
moet het hele elektrische systeem opnieuw
ingericht worden”, zegt Verkerk.
“Ofwel alles opnieuw opbouwen, dan
is veel meer geld nodig. Niks doen is
geen optie… Dan ben je straks uitgevaren,
de gasten vragen in toenemende
mate om vergroening.”
“Wij adviseren schippers, zij voeden
het personeel op en de bemanning
de passagiers. Dat hebben wij met
gescheiden afval, handdoeken en het
verminderen van plastic gebruik bijvoorbeeld
gedaan.” Margriet
Lakeman heeft de helikopterview bij
Boat Bike Tours op de totale footprint.
“Het grootste gedeelte wordt door
brandstof veoorzaakt, op twee komt
voeding.” Ze proberen wekelijks ook
vegetarisch te eten en minderen met
vleeswaren. “De gast moet dat wel
snappen. Stelt die vegetarisch niet op
prijs, dan houdt het op.”
Afval scheiden
“De wereld verandert ook voor afval…
Er zijn nog veel plaatsen niet klaar
voor gescheiden scheepsafval”, weet
Verkerk. “Walstroom is nog lang niet
overal, vuil water wordt ook actueel.
Wij willen best anders maar we
kunnen nog lang niet overal dagelijks
vuil water wegpompen; daar moet wel
infrastructuur voor zijn.” De Fiep heeft
pompen waarmee het afvalwater aan
de wal kan afgeven.
“We willen vooruit, hoewel er nog
geen wettelijk kader is. Amsterdam
heeft Green Award verplicht gesteld,
dat is mede een reden om actie te
ondernemen voor een ligplaatsvoordeel.
Door varen op GTL heeft de
Poseidon een award gekregen – en wij
voor deze motor. HVO is voor later,
het is nog niet overal verkrijgbaar en
40 procent duurder.”
Aan tal van andere eisen voldoet de
Fiep inmiddels ook. Vooral milieubesef
is anders geworden ten opzichte van
de start van Verkerk in 1986: “Eén ding
heb ik geleerd: wat je niet aan boord
sjouwt, hoef je niet weg te gooien.”
Emissieloos
Over circa 25 jaar moet de Fiep de
volgende stap nemen naar emissieloos
varen. In de vorm van een elektromotor,
verwacht Verkerk: “Hoe de
motor wordt aangedreven weten we
Jossie Verkerk bij de nieuwe, 300 pk sterke Volvo Penta D8-MH.
nog niet… Dat kunnen accu’s zijn,
maar ook methanol of waterstof.”
Als ze nu een schip zou bouwen, koos
ze voor hybride met een Stage V-
aggregaat, een dik accupakket en
zonne panelen. De hotelfunctie wordt
vaak vergeten, ook die vergt veel energie.
“De Fleur vaart in Frankrijk, heeft
geïnvesteerd in zonnepanelen en drie
Victron-omvormers met accupakket,
iedereen vergroent op zijn eigen
manier.”
Rechterhand
De Fleur van Evert Jan Muurling heeft
27 zonnepanelen bovenop de accommodatie.
De accuset van 57 kW zorgt
dat 20 tot 25 procent van het stroomverbruik
van de zon komt. “Geen
brandstofverbruik is geen uitstoot”,
zegt Muurling trots.
De meeste en makkelijkste brandstofbesparing
zit volgens Muurling in de
rechterhand van de schipper: “Of je
11 kilometer of 10 kilometer per uur
vaart met De Fleur, scheelt een slok op
een borrel. Volgens mij kan subsidie
ook besteed worden aan voorlichting
over vaargedrag: hoe vaar je met
minder verbruik? Daar is ook nog
winst te behalen. De subsidie voor
zuiniger motoren is ook een goede
zaak om ons te helpen vergroenen…
Het maakt de stap eenvoudiger.”
Zonnige toekomst
Verkerk voegt nog toe dat het vooral
voor kleine of weinig varende schepen
een grote investering is. “Eigenlijk
moet je de motor in tien jaar afschrijven
en dan sparen voor de volgende
hermotorisering.”
Boat Bike Tours kijkt naar de toekomst
en denkt na over een stappenplan tot
2050 om de vloot naar emissieloos
te brengen. “Wij willen de leden niet
dwingen maar er moet, in overleg, wel
iets gaan gebeuren. Wij willen sneller
samen met de scheepseigenaren
emissieloos zijn.”