voetvak_06_2023

Therapeutische elastische kousen zijn compressiemiddelen die het lichaam helpen om vocht op de juiste wijze af te voeren.
in mmHg gemeten. De maateenheid ‘mmHg’ betekent
millimeter kwikdruk (voor kwik het symbool Hg, uit het
Griekse hydrargyros) en wordt in de EU-landen en Zwitserland
gebruikt voor het meten van de druk van lichaamsvloei stoffen
zoals bijvoorbeeld de bloeddruk (tensie).
Er zijn vier drukklassen, 1 tot en met 4. De compressiekousen
van drukklasse 1 of lager worden niet vergoed
door de zorgverzekeraar. Ron legt uit: “Hoe hoger de
drukklasse, hoe hoger de druk. Steunkousen noemen wij
alle kousen zonder de losse inlegdraad, die therapeutische
elastische kousen wel hebben. Deze steunkousen kun je als
consument rechtstreeks aankopen bij een gespecialiseerde
winkel. Zij hebben vaak drukklasse 1 of lager en geven
lichte compressie. Deze kousen hebben standaardmaten en
worden gebruikt ter ondersteuning door reizigers, mensen
die vermoeide benen hebben, bijvoorbeeld door staand
werk, en sporters. De compressie ondersteunt actief de
bloedcirculatie, maar beïnvloedt niet het diepe systeem. Ze
zijn zeker aan te raden bij lange vliegreizen, als je urenlang
moet zitten en het vocht in de benen loopt. Dat vocht kan
trom bose veroorzaken en sowieso: als je in een warm land
vakantie gaat houden, kan het wel een week duren voor het
vocht uit je benen weg is. De sportcompressiekousen zijn
populair bij hardlopers en geven daarnaast wat demping. Je
gaat er niet harder van lopen, maar je houdt het misschien
wel langer vol en je herstelt sneller na inspanning.
De therapeutische kousen van drukklasse 2 of hoger zijn
medische hulpmiddelen, waarvoor een recept van een arts
nodig is. De compressie wordt gegeven door een losse,
elastische draad in de kous. Zij worden ingezet bij klachten
zoals lichte spataderen, kramp en licht oedeem.
Deze kousen worden ook voorgeschreven bij erysipelas
(wondroos) en lipoedeem oftewel vetzwelling, waarbij sprake
is van een ongelijkmatige vetverdeling over het lichaam. Dit
is een chronische aandoening die vrijwel alleen bij vrouwen
voorkomt en waarbij vooral de benen zijn aangedaan.
Therapeutische elastische kousen klasse 2 of 3 worden
ingezet bij klachten zoals diep veneuze trombose, ernstige
spataderen, lymfoedeem, oedeem en ook wel bij een ulcus
(vaak bij diabetes). Klasse 4 is noodzakelijk bij extreem (lymfe)
oedeem of elefantiasis.”
DE JUISTE KOUS
Het aanmeten van de kous is specialistisch werk. Ron werkt
op basis van het recept van de arts voor de drukklasse en
meet dan nauwkeurig het hele been op, zowel de lengte als
de omtrek op allerlei plaatsen. Dat been moet dan wel zo dun
mogelijk zijn, benadrukt hij: “Als er nog te veel vocht in het
been zit, moet het eerst enkele weken gezwachteld worden
door de thuiszorg of praktijkondersteuner van de huisarts. De
stijfheid (stiffness) van het materiaal van de kousen is ook een
belangrijke factor voor het effect: hoe stijver het materiaal,
hoe meer het opzetten van het been wordt tegengegaan. Na
zes weken evalueren we of het goed gaat.
Klanten willen uiteraard de lichtste kous, maar daar kun
je niet aan toegeven als die ongeschikt is, want dat werkt
averechts. Als de druk niet voldoende is, gaat het been in de
loop van de dag opzwellen en dat geeft een knellend gevoel
en vocht in de enkels. Was de druk goed geweest, dan
was het vocht via het diepe systeem afgevoerd op de juiste
manier. Soms denken mensen dat de kousen te strak zitten
als ze knellen en er vocht in de enkels blijft staan, maar dan is
de kous dus juist niet strak genoeg.
Een kous is helaas geen geneesmiddel. De patiënt heeft vaak
‘levenslang’ en dat realiseren de mensen zich aanvankelijk
vaak niet. Natuurlijk is het niet leuk om iedere dag die kousen
aan te moeten trekken en veel mensen vinden ze cosmetisch
storend. Maar als ze merken hoe goed het werkt, dan raken
ze echt gemotiveerd. Als je door die kousen geen open benen
meer hebt, dan wil je er wel mee doorgaan.”
RONDGEBREID OF VLAKGEBREID
Steunkousen worden gebreid op twee verschillende
manieren: rondgebreid en vlakgebreid.
Rondgebreide kousen zijn gebreid als een buis en hebben
geen naad in de kous. Ze zien er mooier uit en zijn er in veel
kleuren. In rondgebreide kousen zijn minder omvangmaten
beschikbaar. Het materiaal is dunner en dus kwetsbaarder.
voetvak | 25