Vitskapsteoretiske stridsmål og ordskiftet om høgare utdanning i ...

formulerte det i eit tilbakeblikk sommaren 2011, 21 skal me merka oss at kritikken mot dei
uheldige samfunnstendensane også kom frå ikkje-marxistisk hald. Skjervheim, som sjølv jamt
kritiserte både marxismen og nymarxismen, tok ikkje berre del i tidlege og vesentlege sider
av samfunnkritikken, men heldt også fram at det var ein type kritikk som både høgre- og
venstresida i politikken hadde interessa av. Lat oss sjå litt nærare på dette argumentet.
I essayet om Ideologi og universitetsreform adresserte han målskiva for kritikken av
Ottosenkomiteen og åtvara direkte mot visse krefter i landets retningsgjevande parti i
etterkrigstida, Arbeidarpariet, jamvel om det i 1969 ikkje lenger hadde regjeringsmakt. For
med regjeringsskiftet i 1965 avløyste samlingsregjeringa til Per Borten (Sp)
Arbeiderpartiregjeringa. Slik var det kyrkje- og undervisningsminister Kjell Bondevik (KrF)
som var ansvarleg statsråd for høgare utdanning då viktige utgreiingar frå Ottosenkomiteen
vart lagde fram. Det er vel dokumentert at Bondevik gav både fart og kraft til det politiske
ordskiftet som følgde, ikkje minst om distriktshøgskulane. Men Skjervheim var tydeleg på at
framlegga frå Ottosenkomiteen hadde opphav i krefter i Arbeidarpartiet, og han var altså
medviten om at hans kritikkgrunnlag tilhøyrte korkje høgre- eller venstresida i politikken.
”Mandatet vart gjeve medan Helge Sivertsen var kyrkje- og undervisningsminister, og ved
sida av han er Kristian Ottosen og Kjell Eide dei førande universitetspolitikarane i
Arbeidarpartiet. Ottosen er formann i vidareutdanningskomitéen, og Eide sekretær. Kritikken
av dei innstillingane som har kome er difor ikkje primært ein detaljkritikk, men ein
systemkritikk. Den er retta mot den dogmatiske horisonten og dei manipulerande
tendensane i sosialdemokratiet. Formalt sett kan her radikale, liberale og konservative stå på
same linja, kravet er at den større samanhengen som universitetsreforma står innanfor, vert
teken opp til skikkeleg utgreiding”
Denne uroa for visse sider ved sosialdemokratiet, finn me att også hjå Skirbekk, både i
artikkelen der motekspertise vart lansert og i boka om kritisk dialektikk og nymarxisme.
Viktige botemiddel for Skirbekk, det som skulle gje balanse i ordskiftet og tryggja
demokratiet, var motekspertise og kritisk refleksjon.
21 Gunnar Skirbekk i samtale med forfattaren 6. juli 2011.
18