tc ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü arkeoloji

gemiye sığdırması olası görünmemektedir. Yani bir tarafta doğal olayların getirdiği
bir kısıtlama, diğer tarafta farklı coğrafyalardan elde edilmesi gereken ticaret malları
ve ham maddeler bulunmaktadır. Bu nedenle gemilerin rotaları, gerekli olan ham
maddelerin bulunduğu bölgelerin coğrafyası, gemilerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek
kıyı durakları ve mallarını satabilecekleri pazar yerleri gibi birden çok faktöre bağlı
olarak çizilmiş olmalıydı.
Bu dönem denizciliği hakkında varılan yanlış bir yargı, gemilerin kıyı
denizciliği yapmış olduklarıdır. Esasen, gemilerin kıyılardan uzak bir biçimde
yolculuk etmelerini gerektiren bir çok sebep bulunmaktadır. Bu sebeplerin başında,
kıyılarda bekleyen korsanlar, düşman gemilerine saldırmaya izinli korsanlar ya da
düşman gemileri gelmektedir. Geç Tunç Çağı'nda, Amarna arşivlerinde bu konu ile
ilgili tabletler bulunmaktadır 455 . Ayrıca, güçlü bir esinti ile ilerleyen gemilerin
rüzgâr altındaki sahillere, kaçamayacakları kadar hızlı yaklaşma tehlikeleri de
bulunmaktadır. Gemiler açık denizde oldukları sürece rüzgârdan ve dalgalardan
kaçma şansına sahiplerken kıyıda, yükselen deniz ve kıyıya vuran dalgalar nedeniyle
hiçbir kaçma şansına sahip değillerdir. Gemilerin, rüzgâr ile kıyı arasında, kıyıdan
uzaklaşamayacakları bir pozisyona düşmeleri tunç çağlarında sıklıkla gerçekleşmiş
olmalıdır. Kıyıdan 300 metrelik bir mesafeye kadar olan bir alanda bulunan batıklar
bu sebeple batmış olmalıdırlar. Sınırlı manevra kabiliyetinin yanı sıra gemilerin iyi
bir ip donanımına sahip olmayışları da bu problemin bir parçasıdır. Tunç çağlarına
tarihlendirilen gemilerde makara sisteminin kullanılmadığı düşünüldüğünde 456 , acil
455 Moran 1992 (EA 101, EA 105, EA 114).
456 Bugüne kadar tunç çağı gemilerinde makara sisteminin kullanıldığına dair herhangi bir kanıt
bulunamamıştır. Bu konu hakkında Bkz. Wachsmann 2000: 809, d.n. 7.
106