tc ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü arkeoloji

getirdiği alüvyonlarla dolmuş ve günümüzün düz ve verimli ovaları ortaya çıkmıştır.
Bu bereketli delta tipi kıyı ovaları prehistorik dönemlerde çok sayıda yerleşime sahne
olmuşlardır.
Akarsuların taşıdığı alüvyonlarla giderek denizden uzaklaşan bu kıyı
yerleşimleri zamanla önemlerini kaybetmişlerdir. Batı Anadolu kıyı çizgisinin
geçmişte, gerek deniz seviyesinde meydana gelen yükselmelerle gerekse de
nehirlerin getirdiği alüvyal dolgularla günümüzden çok farklı bir kıyı çizgisine sahip
olduğu anlaşılmaktadır.
Biga Yarımadası'nın kuzeybatısında, Çanakkale boğazının ağzı yakınlarında
söz konusu duruma örnek teşkil eden Troia yerleşimi yer almaktadır (Hrt. 1).
Yerleşim, 7000 yıl kadar önce Çanakkale boğazının bugünkü kıyılarının güneyinde
denizin 15 km. kadar sokulduğu bir körfezde bulunmaktaydı. O zamandan beri bir
yandan deniz seviyesi yükselirken diğer yandan Karamenderes (Skamender) ve
Dümrek (Simois) çaylarının çevredeki platolardan taşıyıp getirdiği alüvyonlar bu
körfezi doldurmuştur 3 . Bu durumda Troia'nın ilk yerleşim dönemlerinde, M.Ö.
yaklaşık 5000 yıl önce kıyı çizgisi ve kıyı ovasının bugünkünden oldukça farklı bir
konumda olduğu anlaşılmaktadır.
Benzer bir durum Gediz Vadisi'nde de karşımıza çıkmaktadır. Gediz
Nehri'nin, bir kıyı ovası görünümüne sahip olan Menemen Ovası'na açıldığı kesimde
yer alan Panaztepe, Taşlıtepe, Değirmentepe ve Üçtepeler (Leukai) gibi yükseltiler
3 Kraft vd. 1981: 113; Korfmann 1986b: 12.
6