tc ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü arkeoloji
tc ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü arkeoloji
tc ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü arkeoloji
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bulundukları alanlar her zaman denize yakın yerleşimler ya da adalar olduğu<br />
için öküz gönü biçimli ingotların deniz yoluyla taşındıkları düşünülmektedir.<br />
Anadolu'nun güney sahillerinde bulunan Ulu Burun ve Gelidonya batıklarında ele<br />
geçen bu tipe ait çok sayıda ingot da bu görüşü doğrulamaktadır. Bugüne kadar<br />
bulunan öküz gönü biçimli ingotların tümü M.Ö. 2 bine, çok büyük bir kısmı da<br />
M.Ö. 2. binin ikinci yarısına tarihlendirilen kontekstlerde bulunmuşlardır.<br />
Akdeniz'de bakır depozitleri en çok Kıbrıs'ta, biraz daha az oranda ise<br />
Sardunya'da bulunmaktadır. Girit'te ise neredeyse hiç bakır depoziti<br />
bulunmamaktadır. Buna rağmen bilinen en erken tarihli öküz gönü biçimli bakır<br />
ingotlar Girit'te bulunmuştur. Bu örnekler Hagia Triadha yerleşiminde GM IA<br />
dönemine tarihlendirilen iki adet ingottur 80 . Akdeniz'de bulunan diğer ingot<br />
örneklerine kıyasla yine erken bir tarih olan GM IB dönemine ait bazı bakır ingot<br />
parçaları yine Girit'te, Mochlos yerleşiminde bulunmuştur. Söz konusu parçaların<br />
büyük bir kısmının Kıbrıs madenleri, az bir kısmının da Toros-Bolkardağ ve Laurion<br />
madenlerinden elde edilen bakır ile yapıldığı anlaşılmıştır 81 .<br />
80 Gale 1991b: 201. Bugüne kadar Girit'te bulunan öküz gönü biçimli bakır ingotların %75'lik bir<br />
bölümü M.Ö. 16.-15. yüzyıl kontekstlerinden gelen erken (1a ve 1b) formlardadır. Knossos'ta bulunan<br />
Linear B tabletleri üzerinde görülen ingotların Girit'te nadir bulunan 2 ve 3 tiplerinde olmaları bu<br />
nedenle şaşırtıcıdır (Bass 1967: 68, Fig. 87). Girit'te 2 ve 3 tipineki öküz gönü biçimli bakır ingotlar<br />
Kommos (GM IIIA2-IIIB) , Khania ( GM IIIA1-IIIB) ve Syme olmak üzere az sayıda yerleşimden<br />
bilinmektedir.( Gale 1991b: 202).<br />
81 Stos-Gale ve Gale 2003: 97; Soles 2005: 434-435. Girit-Arkolokhori Mağarası'nda bulunan ve GM<br />
I dönemine tarihlendirilen pide biçimli bir ingot Bolkardağ madenlerinden yapılmıştır (Soles 2005:<br />
435). Sözkonusu buluntu, Bolkardağ metallerinin ticaretinin de ingot formunda yapıldığını göstermesi<br />
bakımından önem taşımaktadır. Mochlos'ta bulunan iki adet tunç kâsenin de analiz sonuçları ile Toros<br />
Dağları'nda yer alan Aladağ bölgesindeki madenlerden yapıldığı anlaşılmıştır. Yine Mochlos'ta GM<br />
IB dönemine tarihlendirilen Hitit tipinde bir lentoid matara Toros bölgesi ile yapılan metal ticaretinin<br />
sonucu olarak bölgeye ulaşmış olmalıdır (Soles 2005: 435).<br />
30
Change language