tc ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü arkeoloji

Kalay ingotlardan birisi üzerinde bazı bakır ingotlar üzerinde de görülen bir
işaret bulunmaktadır. Bakır ve kalay genellikle farklı coğrafyalardan geldikleri için
söz konusu işaret bir üretim yerinden ziyade ürünün gideceği yeri ya da ihraç eden
merciiyi ifade ediyor olmalıdır 501 .
Batıkta yaklaşık olarak 175 adet cam ingot bulunmuştur (Lev. 50.2). Kobalt
mavisi, turkuaz ve eflatun renklerinde olan bu ingotların, Ugarit ve Amarna 502
metinlerinde adı geçen ve Suriye-Filistin kıyılarından ticaret malı olarak getirilen
mekku ve ehlipakku oldukları düşünülmektedir 503 .
Amarna'da cam yapımında kullanıldığı tahmin edilen bazı buluntuların Ulu
Burun batığında bulunan tipte cam ingotların yapımında da kullanıldığı
düşünülmektedir. 504 Amarna'daki bu buluntular pişmiş topraktan silindir biçimli
kalıplardan oluşmaktadır ve Ulu Burun batığında bulunan cam örnekler ile tamamen
aynı ölçülerdedir. Bu kalıplarda görülen kobalt mavisi kalıntılar, camın Mısır'da
yapıldığı görüşünü güçlendirmektedir 505 .
Batıkta çoğunluğu oluşturan kobalt mavisi ingotların analizi, kimyasal olarak
hem 18. Sülale Mısır vazoları hem de Kıta Yunanistan'da bulunan Miken mavi cam
boncukları ve amuletleri ile aynı özelliklere sahiptir, böylece hepsinin aynı
kaynaktan gelmiş olduğu anlaşılmaktadır.
501 Madenlerin kaynağından çıkarıldıkları bölgede eritilip, taşımada kolaylık sağlaması bakımından
ingot kalıplarına döküldükleri düşünülmektedir. Çıkarıldıkları alanda ingot formu verilen farklı
madenlerin bu nedenle aynı üretim merkezinden gelmiş olmaları olasılık dışı görünmektedir.
502 Moran 1992 (EA 148).
503 Bass 1986a: 282.
504 Pulak 1998: 202.
505 Bass 1997: 161-162.
118