Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Eşitsizlikler ve yoksulluk: Üst-orta gelir düzeyindeki bir ülkeden bekleneceği gibi Türkiye<br />
küresel standartlara göre mutlak yoksulluğun sınırlı kaldığı bir ülkedir. Bununla birlikte<br />
eşitsizlikler ileri boyutlardadır – en azından Avrupa ve Asya’daki birçok ülke ile<br />
karşılaştırıldığında. Dolayısıyla, ülkedeki yoksulluk önemli düzeydedir ve bu yoksulluk kırsal<br />
alanlarda, azgelişmiş bölgelerde (ağırlıklı olarak Doğu) ve genel olarak son dalga<br />
göçmenlerin yerleştiği büyük kent mahallelerinde yoğunlaşmaktadır. 2008 yılında gıda ve<br />
gıda dışı yoksulluk içindeki nüfusun oranı yüzde 17.11 gibi yüksek bir düzeydedir. Kırsal<br />
kesimde ise bu oran daha çarpıcı düzeydedir: Yüzde<br />
34.62 2 . Türkstat’ın yoksulluk araştırmaları da<br />
yoksulluğun düzensiz istihdamla (gelip geçici<br />
gündelik işler ve marjinal kendi hesabına çalışma) ve<br />
ana babaların düşük eğitim düzeyi ile yakından ilişkili<br />
olduğunu göstermektedir. Düzenli istihdam<br />
kapsamında olanların ise fiilen işsiz olanlara göre<br />
yoksulluk riskine daha fazla maruz oldukları<br />
görülmektedir. Cinsiyete göre incelendiğinde ise, 2008<br />
yılına ait gıda ve gıda dışı yoksulluk oranları<br />
erkeklerde yüzde 16.70, kadınlarda yüzde 17.52’dir.<br />
Bununla birlikte, verilerin kişi değil hanehalkı bazında<br />
olduğunu belirtmek gerekir. Pratikte, hanelerdeki<br />
kadın üyeler dezavantajlı olabilirler; beslenme, temel<br />
gereksinimler ve genel olarak hane kaynaklarının<br />
dağılımı söz konusu olduğunda en fazla fedakarlık onların üzerine düşer.<br />
Çeşitli yoksulluk ölçülerine göre yoksul kişilerin yüzdesi (her yaştan)<br />
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008<br />
Gıda yoksulluğu 1.35 1.29 1.29 0.87 0.74 0.48 0.54<br />
--kent 0.92 0.74 0.62 0.64 0.04 0.07 0.25<br />
--kır 2.01 2.15 2.36 1.24 1.91 1.41 1.18<br />
Gıda + gıda dışı yoksulluk 26.96 28.12 25.60 20.50 17.81 17.79 17.11<br />
--kent 21.95 22.30 16.57 12.83 9.31 10.36 9.38<br />
--kır 34.48 37.13 39.97 32.95 31.98 34.80 34.62<br />
Kişi başına günde 1 doların<br />
altında*<br />
0.20<br />
0.01 0.02 0.01<br />
0.00 0.00<br />
0.00<br />
--kent 0.03 0.01 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00<br />
--kır 0.46 0.01 0.02 0.04 0.00 0.00 0.00<br />
Kişi başına günde 2.15 doların<br />
altında*<br />
3.04<br />
2.39 2.49 1.55<br />
1.41 0.52<br />
0.47<br />
--kent 2.37 1.54 1.23 0.97 0.24 0.09 0.19<br />
--kır 4.06 3.71 4.51 2.49 3.36 1.49 1.11<br />
Kişi başına günde 4.30 doların<br />
30.30<br />
23.75 20.89 16.36<br />
13.33 8.41<br />
6.83<br />
altında*<br />
Kırsal ve kentsel alanlar,<br />
Batı ile Doğu, farklı<br />
eğitim düzeyinde olanlar,<br />
düzenli işi olanlarla<br />
olmayanlar ve erkeklerle<br />
kadınlar arasında önemli<br />
eşitsizlikler vardır.<br />
Nüfusun altıda biri ulusal<br />
yoksulluk sınırının<br />
altındadır.<br />
--kent 24.62 18.31 13.51 10.05 6.13 4.40 3.07<br />
--kır 38.82 32.18 32.62 26.59 25.35 17.59 15.33<br />
Göreli yoksulluk** 14.74 15.51 14.18 16.16 14.50 14.70 15.06<br />
--kent 11.33 11.26 8.34 9.89 6.97 8.38 8.01<br />
--kır 19.86 22.08 23.48 26.35 27.06 29.16 31.00<br />
2 Bu sayılar temel ulusal yoksulluk sınırını ve yıllık Hanehalkı Bütçe Araştırmaları verilerini temel almaktadır.<br />
Temel ulusal yoksulluk sınırı “gıda ve gıda dışı yoksullukla” ilgilidir. Burada kastedilen, günlük yeterli yiyecek<br />
bulmak ve örneğin konut gibi diğer temel gereksinimleri karşılamak için gerekli gelirdir. Binyıl Kalkınma<br />
Hedefleri çerçevesinde 2015 yılı hedeflerine ulaşmak için Türkiye’nin ulusal yoksulluk sınırı altında<br />
yaşayanların oranını yüzde 13.5’e çekmesi gerekmektedir (ayrıca, en yoksul beşte birlik nüfus kesiminin<br />
hanehalkı tüketim harcamalarındaki yüzde 9’luk payını da yüzde 11’e çıkarması gereklidir).
Change language