You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
oran Türkiye’de yüzde 17 civarında olup, AB ülkelerine göre hayli düşük kalmaktadır.<br />
Fransa ve İsveç gibi kimi Avrupa ülkelerinde bu oran yüzde 30’a yakındır ve OECD ülkeleri<br />
ortalaması da yüzde 20.5’tir 24 . Hükümetin 2010 Yıllık Programına göre geniş anlamda sosyal<br />
harcamaların – eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik harcamaları dahil- GSYH’ye oranı 2002<br />
yılından bu yana artmaktadır 25 . Asıl artış sağlık harcamalarında olmuştur, ancak sosyal<br />
güvenlik harcamaları da artmıştır. Kamunun sosyal güvelik harcamaları - eğitim ve sağlık<br />
ayrı- Türkiye’de GSYH’nin yaklaşık yüzde 8’idir. Bununla birlikte, bu harcamaların çok<br />
büyük bölümü, gelişmiş ülkelerin çoğunda olduğu gibi (ancak onlardan daha fazla olmamak<br />
üzere) emeklilik ve diğer ödemelere gitmektedir. Bu, halen görece genç bir nüfusa sahip ve<br />
nüfusun yüzde 31’ini <strong>çocukların</strong> oluşturduğu bir ülke için çarpıcı bir durumdur.<br />
Kamu Sosyal Harcamaları<br />
(GSYH’ya oran, yüzde)<br />
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
tah.<br />
2010<br />
hedef<br />
EĞİTİM 3.5 3.3 3.3 3.2 3.1 3.2 3,4 3.8 4.0<br />
SAĞLIK 3.7 3.8 4.0 4.0 4.1 4.1 4.5 5.0 5.0<br />
SOSYAL GÜVENLİK 6.3 7.2 7.0 7.3 7.1 7.4 7.2 8.3 8.6<br />
Emeklilik ve Diğer Harcamalar 5.6 6.4 6.3 6.5 6.4 6.7 6.5 7.5 7.7<br />
Sosyal Yardımlar ve Ödemeler 0.2 0.3 0.3 0.4 0.4 0.4 0.5 0.7 0.8<br />
Doğrudan Gelir Desteği Ödemeleri 0.4 0.5 0.4 0.4 0.4 0.3 0.2 0.1 0.2<br />
TOPLAM 13.5 14.3 14.3 14.5 14.3 14.6 15.1 17.1 17.6<br />
Kaynak: Yıllık Program, 2010<br />
Refaha ve yoksullukla mücadeleye yönelik kamu harcamaları son yıllarda artmıştır. Ancak,<br />
yukarıda özetlenen kurum ve yardım biçimi çokluğuna karşın, genel olarak alındığında bütün<br />
bu harcamaların miktarı sınırlı kalmaktadır. Bunun nedeni, her birim yardımın ve desteğin<br />
miktarının düşük olmasıdır. 2010 yıllık programı “toplam kamusal sosyal yardım<br />
ödemelerinin” GSYH’ye soranını 2008 yılı için yüzde 0.94 olarak vermektedir. Bu oran<br />
2007’de yüzde 0.96, 2006’da ise yüzde 0.83 yüzde idi 2006 26 . Program şu hususu kabul<br />
etmektedir: “Sosyal koruma harcamalarının artmış olmasına karşın, yoksulluk, toplumsal<br />
dışlanmışlık ve gelir dağılımındaki eşitsizlik gibi sorunlar sürmektedir.” Programa göre<br />
sosyal hizmetlere ve yardımlara olan ihtiyaç, göç, kentleşme, aile yapısındaki değişiklikler,<br />
nüfus artışı ve işsizlik gibi nedenlerden dolayı artmaktadır.<br />
Ulusal kurumlarca yapılan sosyal yardım harcamaları (milyon lira)<br />
2006 2007 2008<br />
Kişi milyon TL Kişi milyon TL Kişi milyon TL<br />
SSK Yaşlı, malul,<br />
engelli yardımları<br />
1,243,878 1,284,823 1,244,174 1,758,304 1,266,174 2,018,629<br />
SHÇEK Ayni ve nakdi<br />
27,319 41,000 28,681 48,255 30,909 59,300<br />
Vakıflar<br />
Gen.Md.<br />
yardımlar<br />
Yetim ve<br />
Engelliler<br />
3,642 7,770 4,287 11,617 4,433 13,728<br />
Yiyecek 81,850 61,442 149,130 98,261 149,530 98,005<br />
Vakıf Gureba<br />
Hastanesinde<br />
4,055 491 6,020 568 5,268 726<br />
24 OECD Sosyal Harcama İstatistikleri<br />
25 Sosyal koruma harcamalarının GSYH içindeki payı 2007’ye göre 2008’de azalmıştır. Ancak, buna yol açan,<br />
aktif prim ödeyenlerle ilgili yeniden yapılanmadan gelen bir seferlik gelirlerdir.<br />
26 Bu gösterge, yaklaşık olarak, prim ödemeleri için sosyal sigortalar sistemine yapılan katkılar dışında, sosyal<br />
koruma için harcanan kamu kaynakları miktarına tekabül etmektedir. Bu toplama aynı zamanda sağlık harcaması<br />
sayılabilecek “yeşil kart” sistemi girmekte, ancak belediye harcamaları girmemektedir.
Change language