08.06.2013 Views

türkiye'de çocukların durumu raporu

türkiye'de çocukların durumu raporu

türkiye'de çocukların durumu raporu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

zaman ve toplumsallaşma imkânları bulamayabilmektedir. Söz konusu <strong>çocukların</strong> gelecekleri<br />

de tehlikeye düşmekte ve çocuklar kötü beslenmeden hastalıklara, kazalara, şiddet<br />

eğilimlerine, sokak yaşamına veya suça karışmaya kadar uzanan çeşitli risklerle<br />

karşılaşmaktadır. Çocuk işçiliğinin nedenleri arasında yoksulluk, sosyoekonomik ve kültürel<br />

etmenlerle birlikte yasalardaki ve denetimlerdeki boşluklar yer almaktadır. 2008 yılında,<br />

çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerini 2015 yılına kadar ortadan kaldırmayı amaçlayan ülke<br />

ölçeğinde çok sektörlü bir strateji, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çocuk İşçiliği<br />

bölümü liderliğinde geliştirilmiştir. Strateji, sokaklarda çalışan çocuklar; küçük ve orta<br />

büyüklükteki işletmelerde tehlikeli ve ağır işler yapanlar ve mevsimlik tarım işlerinde gezici<br />

olarak çalışan çocuklara odaklanmaktadır.<br />

Yasal düzenlemeler ve izleme sistemi: Türkiye BM Çocuk Haklarına dair Sözleşme’yi 1990<br />

yılında imzalamış, 1995 yılında da onaylamıştır. Türkiye bunun dışında çocuk haklarını<br />

güvence altına alan başka uluslararası belgelere de taraftır. Medeni Kanun ve 2005 yılında<br />

benimsenen Çocuk Koruma Yasası da Çocuk Haklarına dair Sözleşme’de yer alan birçok<br />

ilkeyi yansıtmaktadır. Anayasa ve başka yasal düzenlemeler de çocukları korumaktadır;<br />

ancak, tüm <strong>çocukların</strong> haklarının güvence altına alınması ve <strong>çocukların</strong> yararının gözetilmesi<br />

için bu düzenlemelerde değişiklikler yapılması gerekmektedir. Çocukların görüş sahibi olma<br />

ve katılma hakları yeterince tanınmamaktadır ve 15-17 yaşlarındakilere diğer çocuklara<br />

sağlanan koruma her durumda sağlanmamaktadır. Çocuk hakları alanında gelinen <strong>durumu</strong>n<br />

bağımsız ve sürekli biçimde izlenmesi, henüz başlandı. Ombudsmanlık kurumunun<br />

oluşturulmasının önünde anayasal birtakım güçlükler vardır ve çocuklara özgü bir<br />

ombudsmanlık kurumunun oluşturulması çabalarını etkilemektedir. Bununla birlikte, 2008<br />

yılında TBMM’de bir çocuk hakları izleme komisyonu oluşturulmuş, bu komitenin web<br />

sayfası da 2009 yılında açılmıştır. Statüsü henüz resmiyet kazanmamış olmakla birlikte bu<br />

komite çocuklarla ve çocuklarla birlikte görev yapan profesyonellerle yakın bir işbirliğini<br />

amaçlamaktadır. Çocuk haklarındaki durum, Çocuk Haklarına dair Sözleşme’de öngörülen ve<br />

SHÇEK’in sorumlu olduğu uluslararası rapor mekanizması ve HDK’ların çalışmalarıyla da<br />

bir ölçüde izlenmektedir.<br />

Çocuklar için ortaklıklar<br />

Ortaklık fırsatları: Yalnızca hükümetlerin değil özel sektörün ve sivil toplumun da yer<br />

aldıkları ortaklıklar ve işbirliği, küresel kalkınma stratejilerinde artık merkezi bir rol<br />

oynamaktadır. Orta gelir düzeyinde ve AB üyeliğine aday bir ülke olarak Türkiye’de çocuklar<br />

söz konusu olduğunda hükümetin yaptığı işleri tamamlayıcı amaçlara ve/veya kaynaklara<br />

sahip birçok kurum ve kuruluş vardır. Türkiye aynı zamanda çeşitli uluslararası kuruluşların<br />

üyesi/ortağı <strong>durumu</strong>ndadır. Tüm tarafların ortak amaçlar doğrultusunda etkin bir işbirliğine<br />

girmeleri <strong>durumu</strong>nda tekrarlardan ve karışıklıklardan kaçınılabilir, bilgi ve deneyimler<br />

paylaşılabilir; amaçlar, politikalar ve programlarda daha geniş bir duyarlılık ve sahiplenme<br />

sağlanabilir. Böylece, Türkiye’de <strong>çocukların</strong> refahında daha kalıcı ilerlemeler sağlanması<br />

mümkün olabilir. UNICEF bu alanlarda ilgilileri bir araya getirme ve eşgüdüm sağlama<br />

rolünü üstlenebilir.. Nitekim bugün UNICEF’in TC Hükümeti ile olan işbirliği programları,<br />

bir dizi hükümet kuruluşunun yanı sıra uluslararası, özel ve hükümet dışı kuruluşlarla da<br />

ortaklıklar öngörmektedir.<br />

Bilgi ortakları, sivil toplum ve özel sektör: Türkiye’deki üniversiteler ve araştırma<br />

merkezleri araştırma ve uygulama alanında önemli bir kapasiteye sahiptir; ancak bu<br />

kurumlardan çocuk hakları alanında henüz yeni yararlanılmaya başlamıştır. Hükümet dışı<br />

kuruluşlar bugün çocuk haklarına ilişkin tanıtım-savunu çalışmaları yürütmekte, toplum

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!