Erte da`wir qaraqalpaq a`debiyati

Bunnan ko`rinip turipti, Muxammed Xojabek og`an bul a`jayip da`standi jazip shig`iwdi
buyirg`an. Da`stannin` temasi ha`m syujeti haqqindag`i go`zzal oylar shayirdin` o`zinde payda
boldi ma yaki Muxammed Xojabek aytip bergen be, qullasi belgisiz. Biraq ne degen menen
Muhabbat haqqinda u`lken ta`sirleniwshilik bar. Bul oylardin` rawajlaniwina Muxammed
Xojabektin` ta`siri boliwida mu`mkin. Xorezmiy bul kisini ju`da` a`depli, xaliqqa qayir saqawati
ko`p bolg`an danalar danasi sipatinda su`wretleydi.
Misali:
Awdarmashi:
Zehi arslan yra`k Qon`irat urig`i,
Kichik yashdin ulug`larnin` ulig`i,
Sa`adat ma`da`ni iqbol ganji
Muxammed Xojabek ala`m kuvanji.
Qon`irattin` a`y aybatli arislani,
Men hesh ta`n almadim sizden basqani.
Senin` quwanishin` kewlimnin` tawi.
Muxammed Xojabek - o`mir arqawi.
Kitapta bunnan keyingi so`zlerdin` ha`mmesi de muxabbat haqqinda baradi. Shayir
muxabbat haqqinda sonday bir so`zlerdi tawip aytadi. Bulardi oqip otirip Xorezmiydi Muhabbattin`
qa`dir qimbatina jetken bir adam sipatinda da taniw mu`mkin.
Misali:
Du`n`ya ay ku`nge eter qanaat.
Adamzat mu`lkinin` taji muxabbat.
Elesleter misli aspanda quwdi,
Tolg`an ayday eter bir tamshi suwdi.
Go`zzaldin` ju`zine bir min` jaratti,
Boyin shashi menen ten` jaratti.
Xorezmiy bir talantli su`wretshi siyaqli go`zzal qizdin` kelbetin su`wretley baslaydi. Bul
su`wretlew o`zine ta`n bolg`an-boyaw belgiler arqali berilip bizin` ko`z aldimizda XIV a`sirdin` en`
go`zzal qizlarinin` biri payda boladi. Endi ha`r qanday adam bul go`zzaldin` aldinda tutqin bolip
qaldi. Bul a`piwayi tu`rdegi su`wretlew emes ba`lki shayirdin` muhabbat haqqindag`i ju`rek
- 50 -