Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅmesi Kapsamında Pozitif Yükümlülükler
Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅmesi Kapsamında Pozitif Yükümlülükler
Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅmesi Kapsamında Pozitif Yükümlülükler
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NO. 7: POZITIF YÜKÜMLÜLÜKLER<br />
ayrıca yaşam hakkının negatif bir boyutu kapsamadığını ve devletin<br />
de bu bağlamda pozitif bir yükümlülüğünün olmadığını belirtmiştir.<br />
Ceninin yaşam hakkı<br />
74. 5 Eylül 2002 tarihli karar.<br />
75. 8 Temmuz 2004 tarihli karar.<br />
76. Vo - Fransa kararı, §125. 77. 5 Eylül 1995 tarihli karar.<br />
Bu sorun ayrıca hangi yaşamın Sözleşmece güvence altına alındığı<br />
ve 2. maddenin ve ona bağlı pozitif yükümlülükler de dahil olmak<br />
üzere, cenine uygulanabilip uygulanamayacağı ile ilgili olarak<br />
Mahkeme önünde de gündeme gelmiştir. Bu sorun sırasıyla şu<br />
davalarda ele alınıp karara bağlanmıştır: Boso - İtalya 74 ve Vo -<br />
Fransa. 75 İlk davada gebeliğinin sonlandırılmasının 2. madde ile<br />
olan ilgisi sorunu gündeme gelmiştir. İkinci dava daha da karmaşıktır.<br />
Sorun isteksiz bir kürtaja neden olan tıbbî bir hata durumunda<br />
uygulanan Fransız ceza hukuku bölümlerinin<br />
Sözleşmenin gerekleri, daha sonra tekrar döneceğimiz usûlî sorun<br />
ile bağdaşıp bağdaşmadığıdır. Fakat nihayetinde, Mahkemeden<br />
ayrıca kürtajın – bu davada mecbur kalınan – ceninin yaşam hakkının<br />
ihlali olarak düşünülüp düşünülemeyeceği sorusu yöneltilmiştir.<br />
Her iki davada Mahkeme <strong>Avrupa</strong>’da bulunan farklı hukukî<br />
kavram ve kültürü dikkate alarak yaşamın ne zaman başladığı<br />
noktasında devletlere takdir yetkisi tanınması gerektiğini belirtmiş<br />
ve buna “belirgin ölçümleme (takdir)” diyerek karar vermeyi<br />
reddetmiştir. 76 Diğer bir deyişle, hukukta da şu anda belirttiği gibi,<br />
Mahkemenin bakış açısı ile, cenin devletin ona karşı yükümlülüklerinin<br />
bulunduğu korunan yasal bir kişi olarak kabul edilemez.<br />
Bununla birlikte, daha ilginci şudur ki, bu karar Mahkemenin 2.<br />
maddeden kaynaklanan usûlî yükümlülüklerin yerine getirilmediği<br />
yönündeki iddiaları ele almasında mani olmamıştır. İçtihatlar<br />
kesinlikle bu durumla uyuşmamaktadırlar. Fakat hukukun duruşu<br />
budur.<br />
Güvenlik güçlerinin eylemleri çerçevesinde gereken koruma<br />
Prensipte devlet, bir kişinin devlet görevlileri, özellikle de polis<br />
veya güvenlik operasyonları sırasında, onlar tarafından öldürüldüğü<br />
durumlarda müdahalede bulunmama görevini yerine getirmediğinden<br />
sorumludur. Bu negatif göreve içtihatlar pozitif<br />
yükümlülükler eklemiştir özellikle de bu tür operasyonların denetimi<br />
ile ilgili olarak. Belirtilecektir ki bu yükümlülük kendiliğinden<br />
gündeme gelmemekte <strong>Avrupa</strong> Mahkemesinin bu tür<br />
durumlarda kullandığı gereklilik incelemesi çerçevesinde işlemektedir.<br />
Bu yükümlülüğün iki temel sonucu söz konusudur. Birincisi<br />
şudur ki devlet, güvenlik güçlerinin eylemlerini sıkı bir denetleme<br />
için hukuk sistemini düzenleme ve bunların etkili kontrollerine<br />
izin verme görevine sahiptir.<br />
Eğer böyle bir çerçevenin olmadığı yönündeki tekrarlanan bir<br />
argüman McCann - Birleşik Krallık davasından 77 bu yana başvurucular<br />
tarafından kullanıla gelmişse de dikkat edilmelidir ki sadece<br />
bu son zamanlarda başarılı olmuştur. McCann davasında<br />
Mahkeme şu sonuca varmıştır:<br />
II. Yaşam hakkı ve vücut bütünlüğünün korunması 23
Change language