Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅmesi Kapsamında Pozitif Yükümlülükler
Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅmesi Kapsamında Pozitif Yükümlülükler
Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅmesi Kapsamında Pozitif Yükümlülükler
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NO. 7: POZITIF YÜKÜMLÜLÜKLER<br />
Kamu makamlarının eylemlerinden doğan risklerden korunma<br />
Devlet ayrıca kamu makamlarının faaliyetleri ile ilgili olarak gerçekleşen<br />
ölüme yol açacak tehlikeyi önlememesi nedeniyle veya<br />
kamu tedbirleri çerçevesinde sorumlu tutulabilir. Mahkeme bu<br />
türdeki bir çok davayı ele almıştır.<br />
L.C.B. - Birleşik Krallık 86 ve Öneryıldız - Türkiye 87 kararları, doğrudan<br />
kamu makamları tarafından kontrol edilen tehlikeli faaliyet<br />
hipotezine örnek oluşturmaktadırlar. İlk dava Britanya hükümeti<br />
tarafından yürütülen nükleer testler ile ilgilidir. Bu testler zamanında<br />
Christmas Adası’nda asker olarak görev yapan bir askerin<br />
kızı olan başvurucu, Birleşik Krallık’ın, babasının o zaman maruz<br />
kaldığı radyasyon miktarı ve bunun muhtemel sonuçları hakkında<br />
bilgilendirmediği ve eğer bilgilendirseydi hastalığının daha erken<br />
teşhis ve tedavi edilmesini mümkün olabileceği gerekçesiyle şikayetçi<br />
olmuştur. İkinci davada ise Mahkeme belediye tarafından<br />
işletilen bir çöp dökme alanında meydana gelen ve ölüm olaylarına<br />
neden olan bir patlamayı ele almıştır. Mahkeme, o koşullar<br />
altında – kamu makamlarının kendilerinin dahil olduğu tehlikeli<br />
faaliyetlerde – resmi makamların insanların hayatını güvence<br />
altına almak hususunda yükümlü olduğu sonucuna varmıştır.<br />
Bunların başında faaliyetlere ruhsat verme, kurma, işletme,<br />
güvenlik ve denetleme ve tüm ilgililer için gerekli pratik tedbirlerin<br />
alınmasını zorunlu kılan uygun yönetmelikleri çıkarmak gelmektedir.<br />
88 İkinci olarak kamuyu maruz kalınan tehlike hakkında<br />
86. 9 Haziran 1998 tarihli karar.<br />
87. 9 Haziran 1998 tarihli karar; Büyük Daire tarafından 6 Temmuz 2005’te karara bağlanmıştır.<br />
bilgilendirmek gelmektedir. 89 Bununla birlikte devlet, resmi<br />
makamların tehlikeden haberdar oldukları veya olmaları gerektiği<br />
belli ise ve harekete geçmiş ise özellikle de bilgi görevi ile ilgili<br />
olarak her iki durumda sorumlu tutulacaktır. 90 Öneryıldız davasında<br />
bu şart hiç şüphesiz karşılanmıştır. Sonuç olarak, <strong>Avrupa</strong><br />
Mahkemesi Türk hükümetinin mağdurun hatası olduğu yönündeki<br />
iddialarını haklı görmedi ve yine de en azından insan hayatı ve<br />
konutlar ile ilgili olarak meşru bir menfaatin söz konusu olduğu<br />
sonucuna varmıştır.<br />
Mastromatteo - İtalya davasında 91 tehlike altına olan mesele mahpusların<br />
yeniden bütünleşme politikasıdır. Başvurucu, oğlunun<br />
ölümüne bunun neden olduğunu ileri sürmüştür. Başvurucun<br />
oğlu işledikleri suçtan dolayı cezalarını çeken ve cezaların infazında<br />
sorumlu hakim izni ile cezaevinden belirli bir süreliğine çıkan<br />
mahpuslar tarafından öldürülmüştür. Şikayet ilk olarak, hapis<br />
cezasına çarptırılan mahkumların sosyal entegrasyon politikasının<br />
devlet tarafını sorumlu kılıp kılamayacağı sorununu gündeme<br />
getirmiştir. Mahkemenin cevabı zımnen olumludur. Mahkeme<br />
ilgili İtalyan mevzuatını dikkatle incelemiş ve bu mevzuatın Sözleşme<br />
şartları ile çelişmediği sonucuna varmıştır. Bununla birlikte,<br />
<strong>Avrupa</strong> Mahkemesi o kadar açık bir şekilde belirtmese dahi devletler<br />
bu hususta geniş bir takdir yetkisine sahiptirler. İkinci sorun<br />
ise cezaevinden izinli çıkarma kararlarının veya yarı tutukluluk<br />
88. Öneryıldız - Türkiye kararı, BD, §90.<br />
89. Ibid.<br />
90. Bu bağlamda bkz. özellikle de L.C.B. kararı.<br />
91. 24 Ekim 2002 tarihli karar.<br />
II. Yaşam hakkı ve vücut bütünlüğünün korunması 25
Change language