tc ısparta valiliği il çevre ve orman müdürlüğü ısparta çevre durum ...

A.5.1.METAMORFİZMA VE MAGMATİZMA13COĞRAFİ KAPSAMBatı Toroslarda, ilimizin batısında bulunan Gölcük ve yöresinde yapılan araştırmalarda, yüzeylemeveren formasyonlar, tortul, ultramatik ve volkanik kayaçlar olmak üzere başlıca üç gruba ayrılırlar.Buralardan tortullara ait en yaşlı formasyonu Akdağ kireçtaşları oluşturmaktadır. Diğerlerinikonglomeralar ve filişler meydana getirmektedir. Akdağ kireçtaşları Jura - Alt Kretase, konglomeralarEosen ve filişler ise Oligosen yaşlıdır. Magmatizma ürünü olarak volkanitler ve piroklastitler görülür.Ultramafitler, harzburjitler ve serpantinitlerden oluşmaktadır. Ultramafitler, bugünkü yerini Kretase -Tersiyer sınırında, volkanitler ise Pliyosen başında almışlardır.Gölcük ve çevresindeki volkanik kayaçlar, traki - andezitler, sıkı tüfler, kül tüfler ve süngertaşlarından ibarettir. Volkanik kayaçlar üzerinde yapılan mikroskop çalışmaları ve kimyasal analizlersonucu, birleşimlerinin andezitten trakite kadar değiştiği belirlenmiştir. Volkanitlerde egemen mineralleri,zonlu feldspatlar, biyotitler, piroksenler ve hornblendler oluşturmaktadır.Piroklastitlerden hem sıkı tüfler, hem de kül tüflerde volkanik cam egemen olduğundan ve klitikkristalen madde içeriği % 10’u aşamadığından bunlar vitrofirik tüfler olarak adlandırılmışlardır.Diğer taraftan, volkanik kayaçlar kalkalen karakterde olup; Al içeriklerinin yüksek, buna karşılıkTiO değerlerinin % 1’in altında olmasından ötürü orojenik bir yerleşimin temsilcisidirler.Kayaç örneklerinin kantitatif kimyasal analizleri, X – ışınları, floresans ve atomik soğutmayöntemleri ile yapılmıştır. Su örnekleri, TSE su standartlarında verilen yöntemlerle analize tabi tutulmuşve kayaçtaki fluorür arasındaki ilişki araştırılmıştır.Kayaç örneklerinin kantitatif analizlerinde ortalama fluorür içeriği 800 ppm dolayında olup,kayaçlardaki fluorür ile bunlara temas eden suların fluorür içeriği arasında doğru orantı olduğugörülmüştür. Fluorür içeriği yüksek olan kaynak sularını özellikle volkanoklastik kaynakları katederekgelenler oluşturmaktadır. Söz konusu kaynak sularından kalın tüf serilerini yıkayarak yüzeye çıkanlardafluorür içeriğinin arttığı dikkati çekmektedir.A.5.2.TEKTONİK VE PALEOCOĞRAFYAIsparta ilinde Paleotektonik ve Neotektonik döneme ait tektonik etkilerle oluşan, genel olarakHerziniyen ve Alpin orojenezleri (dağ oluşum evreleri) ile şekillenen tektonik hatlar bulunmaktadır.Bunlardan günümüzde fosil faylar olarak söz edilebilecek bindirme veya nap faylarının Erken ve OrtaAlpin orojenik dönemlerinde ve Geç Kretase’den başlayıp Erken Tersiyer’e kadar süren bir tektoniksürecin ürünleridir. Isparta-Merkez, Eğirdir, Gelendost, Yalvaç, Şarkîkaraağaç, Aksu, Yenişarbademli veSütçüler ilçeleri sınırları içerisinde çoğunlukla Alt Mesozoyik derin denizel çökel katkılı ofiyolitik kayaçkütleleri ile Mesozoyik yaşlı çeşitli karbonat serileri arasında sınır oluşturmaktadır. Bu bindirme napsisteminin yerleşiminin son evresi ve sonrasında, bir kısmında günümüzde de hareketliliğin devam ettiğiizlenen (deprem verileri ile) kuzey-güney, kuzeydoğu-güneybatı ve kuzeybatı-güneydoğu yönlü veçoğunlukla yanal atımlı fay sistemleri gelişmiştir. Isparta Açısı’nın (Isparta Büklümü) doğu kanadınıoluşturan Şarkîkaraağaç, Aksu, Gelendost ve Yalvaç ilçe sınırları içerisinde kuzeybatı-güneydoğudoğrultulu bindirmeler bulunmaktadır. Neotektonik dönemde bölgede gelişen kuzey-güney sıkışmasınedeni ile ortaya çıkan kuzey-güney doğrultulu graben sistemlerini oluşturan normal faylar, Eğirdir veSütçüler ilçelerinde yer almaktadır. Fay gölleri olan Eğirdir, Hoyran, Burdur ve Beyşehir göllerinisınırlayan veya kesen ve çoğunlukla Geç Alpin tektonik dönemini yansıtan kırık takımları ise bölgeselsıkışma ve makaslama kuvvetleri sonucunda oluşan kuzeybatı-güneydoğu, kuzeydoğu-güneybatıdoğrultulu yanal atımlı fay takımları halinde Isparta-Merkez, Keçiborlu, Uluborlu, Senirkent, Eğirdir,Gelendost ve Şarkikaraağaç yörelerinde yaygındır. Deprem üretmeleri nedeniyle bu faylardan birkısmının halen aktif oldukları belirlenmiştir. Burdur gölü doğusunu sınırlayan ve Bucak’a kadar uzanankuzeydoğu-güneybatı doğrultulu ve gölü öteleyen kuzeybatı güneydoğu doğrultulu faylar üzerindeyoğunlaşan deprem verileri, bu yanal atımlı fayların günümüzde de aktif olduklarını göstermektedir.Isparta-Merkez ilçesinde Kayıköy fayı, Eğirdir fayları, ve Yalvaç fayı, bilinen diğer deprem üreten yanalatımlı faylardır. Sütçüler’de de yakın zamanda kaydedilen deprem verileri, kuzey-güney doğrultuluolduğundan bu doğrultuda uzanan graben alanlarını sınırlayan normal faylarda da hareketliliğin sürdüğüanlaşılmaktadır.