tc ısparta valiliği il çevre ve orman müdürlüğü ısparta çevre durum ...

ISPARTA ÇEVRE DURUM RAPORUİLİMİZ COĞRAFİ KONUMUİlimiz, Akdeniz Bölgesinin batı bölümünde, “Göller Bölgesi” denilen içkesiminde yer alır. Yüzölçümü 8.933 km 2 dir.Yüzölçümünün % 68’ini dağlaroluşturur. Rakım :1030’dur.Harita A.1.İlin Coğrafi KonumuTARİHÇEIsparta ve çevresi, târih sahnesine Hititlerle çıkar.Hititler zamânında bölgenin ismi “Arvaza”idi.Hititlerin yıkılışından sonra Frikya Krallığı bu topraklara sâhip olmak istemişse de, burayı Lidyalılar elegeçirmişlerdir. M.Ö. 4. asırda Lidyalıların elinde bulunan bu topraklarla, Kızılırmak batısındaki topraklarıPersler istilâ etmiştir. Makedonya Kralı İskender, Doğu seferine çıktığında Perslerden bu bölgeyi almıştır.İskender’in ölümü ile Makedonya krallığı generalleri arasında taksim edilmiş ve Isparta çevresi SelevkosDevletinin olmuştur. Roma İmparatorluğu M.Ö. 1. asırda Selevkos Devletini ilhak edince, Isparta ve civârıRoma hâkimiyeti altına girmiştir. O târihlerde Isparta, “Psidia” isimli küçük bir şehirdi. Roma İmparatorluğuM.S. 395’te ikiye bölününce bu bölge Doğu Roma’nın payına düşmüştür.1071 Malazgirt Zaferinden sonra Türkler, Isparta ve çevresini Bizanstan alarak fethetmişlerse de,Birinci Haçlı Seferinde Bizanslılar bu bölgeyi yeniden istilâ etmişlerdir. Selçuklu Türkleri 1203 senesindeBizanslılardan geri alarak, yeniden bu bölgeyi ve Isparta’yı fethetmişlerdir. 1300 senesinden sonra Eğirdir’debulunan Hamidoğulları Beyliği, Isparta ve çevresini Türkiye Selçukluları ve İlhanlılara bağlı olarak idareetmiştir. Bir ara topraklarına İlhanlılar tarafından el konulmuş ve bölgeyi İlhanlı valiler idare etmiştir. 1327’deHamidoğulları Beyliği yeniden kurulmuştur. Bu beyliğin bir kolu da Antalya’da Tekeoğulları olarak hükümsürmüştür.1335’te İlhanlılar târih sahnesinden çekilince Hamidoğulları bağımsız olmuştur. 1380’de Sultan MurâdHan zamanında (Yalvaç ve Şarkîkaraağaç) 80 bin Osmanlı altını karşılığı satın alınmıştır. HamidoğullarıBirinci Kosova Savaşında Osmanlılara asker yardımı yapmıştır. 1391’de Yıldırım Bâyezîd Hân, Isparta’nıngeri kalan kısmını ve Hamidoğulları Beyliğini de Osmanlı Devletine katmıştır. Osmanlı Devrinde Isparta,Anadolu Beylerbeyliğinin 14 sancağından birine, Tanzimâttan sonra Konya eyâletinin 5 sancağından birinemerkez olmuştur. Isparta ismi yalnız merkez için kullanılmış sancağın ismi “Hamid ili” (Hamidâbâd) olarakkullanılmıştır.Hititler bölgeye “bereket” mânâsına gelen“Baris” ismini vermişler. Romalılar “Psidia” ismi verilen bubölgeye hâkim olunca, “Baris” ismi yerine, kendi dillerine uygun olan “Sbarita” demişler. Şehir, Türklertarafından fethedilince buraya “İsbarita” demişler. Zamanla bu kelime halk dilinde “Isparta” olarak yerleşmiş.Osmanlı devrinde Isparta sancağına Hamidâbâd, sancak merkezine ise Isparta denmiştir.Başka bir tarihsel kaynağa göre, 1948 yılında L. Robert, bulduğu bir yazıtla bu antik kentin Keçiborlu-Kılıç Kasabası yakınında Fari’de olduğunu belirtmiştir. Isparta adının ilkçağdaki kökeni olarak Saporda adıüzerinde durulmaktadır. Polybiosda’ki (V.72) bir metinde “Aynı yılın yazında, Selgelilerce kuşatılan ve zapt2