tc ısparta valiliği il çevre ve orman müdürlüğü ısparta çevre durum ...

ISPARTA ÇEVRE DURUM RAPORUTablo C.15: 1990-1991 ve 2004-2005 Yılları Arası SO 2 Kirleticileri İçin GöstergelerÖzellikle kış aylarında artış gösteren hava kirliliğinin ısınma amaçlı kullanılan yakıtlardankaynaklandığını açıkça göstermektedir. Yaz aylarında düşük miktarlarda ölçülen kirletici konsantrasyonları isesanayi tesislerinde kullanılan yakıtlardan ve trafikte kullanılan araçların egsozlarından kaynaklanmakta olduğusöylenebilir.C.2.3.KARBONMONOKSİTTüm karbonmonoksit (CO) emisyonlarının % 70 - 90’ından, azotoksit (NO) emisyonlarının % 40 -70’inden, hidrokarbon (HC) emisyonlarının yaklaşık % 50’sinden ve şehir bazında kurşun emisyonlarının %100’ünden özellikle motorlu taşıtlar sorumludur. Bu emisyonların zararları, yakıtın eksik yanması, tamyanmaması sonucunda çıkar.CO : Renksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olan CO gazı, kapalı bir ortamda zehirleyici olup hattaöldürebilir niteliktedir. Havada %o 3 sınır değerinde öldürücüdür.C.2.4.AZOT OKSİT (NOX) EMİSYONLARINO : Renksiz kokusuz ve tatsız bir gazdır. Motor içindeki yüksek sıcaklık nedeniyle ortaya çıkar. NO’nun solunumunda akciğer dokusu hasara uğrayıp felce uğrar.C.2.5.HİDROKARBON VE KURŞUN EMİSYONLARIHC : Yakıtın eksik yanması ve benzinin depodan veya dolum sırasında buharlaşması ile ortaya çıkar.Bazı HC’ler mukozada tahrişe yol açar, bazıları ise kanserojendir.KURŞUN : Motorda vuruntuyu önlemek için benzine katılan kurşun bileşikleri doku, kan, kemik vesinir sistemi için zararlıdır.Benzinli İçin Dizel İçinCO : % 4,50 % 73HC : 500 ppm 3.2 mlTablo C.16. İzin verilen DeğerlerC.3.ATMOSFERİK KİRLİLİKC.3.1.OZON TABAKASININ İNCELMESİNİN ETKİLERİDünya atmosferi çeşitli gazlardan oluşur. Ayrıca küçük miktarlarda bazı asal gazlar bulunmaktadır.Güneşten gelen ışınlar (ısı ışınları/kısa dalgalı ışınlar), atmosferi geçerek yeryüzünü ısıtır. Atmosferdekigazlar yeryüzündeki ısının bir kısmını tutar ve yeryüzünün ısı kaybına engel olurlar. (CO2, havada en çokısı tutma özelliği olan gazdır.)Atmosferin, ışığı geçirme ve ısıyı tutma özelliği vardır. Atmosferin ısıyı tutma yeteneği sayesindesuların sıcaklığı dengede kalır. Böylece nehirlerin ve okyanusların donması engellenmiş olur. Bu şekildeoluşan, atmosferin ısıtma ve yalıtma etkisine sera etkisi denir. Dünya atmosferi cam seralara benzer bir özellikgösterir.Bilindiği gibi atmosferde az miktarda bulunan ozon gazı; yeryüzündeki tüm canlı varlıkları güneşinöldürücü ultraviole ışınlarına karşı koruyan bir kalkan görevi görmektedir. Çünkü bu gaz güneşten gelenışınların büyük kısmını yansıtan bir gazdır. Eğer ozon tabakası olmasaydı, güneşin UV-b (yeşil) radyasyonuyeryüzüne ulaşarak canlılar üzerinde genetik zararlara yol açardıAtmosferdeki ozon gazı için çok hassas bir denge sözkonusudur. Bu gaz atmosferin üst katmanlarındabir tabaka oluşturur ve bu gaz tabakası güneşten gelen öldürücü ışınları filtre eder. Bu sayede yeryüzüneulaşabilen ışın miktarı canlı varlıklar için yararlı bir şekle dönüşür. Ancak bu gaz tabakasının incelmesi ya dadelinmesi sözkonusu olduğunda kendisinden beklenen işlevleri yerine getiremez ve güneş ışınları canlılar içingerçek bir tehlike haline dönüşür.Bunun yanısıra, güneş ışığında fotokimyasal tepkimeye giren egzos gazları, kirli havadan oluşan dumanbulutlarında ozon ve nitrojen dioksit oluşturmaktadır. Böylece atmosferin yeryüzüne yakın alt kısımlarında da46