tc ısparta valiliği il çevre ve orman müdürlüğü ısparta çevre durum ...

TURİZMIsparta Sevr Antlaşması ile İtilaf Devletleri tarafından bölüşülen Anadolu’da işgale uğramamışbölgelerimizden birisidir. Antalya, Burdur ve Konya üçgenini işgal eden İtalyanlar Isparta’ya girememişlerdir.Isparta’nın Yunan kuvvetleri tarafından da işgalinin engellenmesinde Ispartalılardan oluşan ‘’Demiralay’’birliğinin özel bir yeri vardır.İşgal kuvvetlerine karşı oluşan tepkiden dolayı doğrudan işgale girişemeyen İtalyanlar, birkaç subay vesüvarileri ile Isparta’ya gelerek asayiş gayesiyle küçük bir müfreze bulundurmak isteğinde bulunmuşlardır.Ancak İtalyanlar’ın bu önerisi Ispartalılar tarafından tepki ile karşılanmıştır.1919 yılında ağustos ayı ortalarında sekiz bin kişinin katıldığı bir protesto mitingi yapılmış ve sonundaİtalyan subay ve askerleri Isparta’dan ayrılmak zorunda kalarak Antalya’ya geri dönmüşlerdir. Isparta 1923yılında vilayet olmuş ve cumhuriyetle birlikte büyük gelişmeler göstermiştirCumhuriyet DönemiCumhuriyet’le birlikte il durumuna getirilen Hamidabad, Isparta adını almıştır.G.1.2.2. Merkez ve İlçelerde Tarihsel Gelişimİlçelerin kısa tarihçesi verilmiştir.MerkezIsparta Merkez İlçe, tarih içinde çeşitli medeniyetlerin etkisinde kalmıştır. İlçe sınırları içinde tespitedilebilmiş en eski buluntular, Erken Kalkolitik ( M.Ö. 5500- 4500) ve Tunç Çağ (M.Ö. 3000–1200) dönemineaittir. Hitit dönemi (M.Ö. 1800–1200) metinlerinde bugünkü Isparta ili topraklarının da içinde bulunduğubölgenin adı Pitaşşa olarak geçer. Frig (M.Ö. 750 – 690), Lidya (M.Ö.690–547) ve pers (M.Ö. 547- 334)dönemlerinde bölge sadece siyasal olarak el değiştirmiş, hiçbir zaman tam olarak ele geçirilmemiştir.Bölge M.Ö 334 tarihinde Büyük İskender’in kontrolüne girmiş ve M.Ö. 323 yılında ölümüne kadarMakedonyalı sülaleye bağlı kalmış, daha sonra (M.Ö 281) ile Seleukosların eline geçmiştir. M.Ö 188–133yılları arasında Bergama Krallığı’nın elinde bulunan bölge, M.Ö 130 yılında Romalılar tarafından elegeçirilmiştir.Bugünkü Isparta’nın yerinde ya da yakınlarında İlkçağda Baris adlı bir kentin olduğu ve Isparta adınında buradan geldiği ileri sürülmektedir. XIV. yüzyıl Arap kaynaklarında ilin bugün bulunduğu yöre Sapartaolarak anılmakta ve Isparta adının da Saborta isminin değişmiş hali olduğu kabul edilmektedir.Bölge Roma İmparatorluğunun M.S. 395 yılında parçalanmasıyla Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans)sınırları içinde kalmıştır. Türkler, Malazgirt savaşından sonra Batı Anadolu’nun birçok kısmını elegeçirmişlerdir. Isparta’da ise kesin Türk hâkimiyeti 1204 yılından sonra III. Kılıç Arslan’ın saltanatı sırasındakurulmuştur. Isparta’nın fethedilmesinden sonra; Atabey, Eğirdir ve Sütçüler de Türk hâkimiyetine girmiştir.II. Keyhüsrev döneminde (1237–1246) başlayan Moğol akınları giderek Anadolu Selçuklu devletini çökertmişve Isparta, 1301 yılında kurulan Hamitoğulları Beyliği hâkimiyetine girmiştir. 1380 yılında 80.000 altınkarşılığında Isparta ve havalisi Osmanlı egemenliğine devredilmiştir.Isparta Osmanlı topraklarına merkezi Kütahya olan Anadolu eyaletinin bir sancağı olarak katılmıştır.Zaman zaman Osmanlılar ve Karamanoğulları arasında el değiştiren Hamid Sancağı, II. Murat (1421–1451)döneminde kesin olarak Osmanlı devletine katılmıştır.AksuAksu ilçesinin sınır komşusu olan Gelendost ve Ş.Karaağaç ilçeleri içinde 17 höyük üzerinde GeçNeollitik (M.Ö. 8000 – 5500) Erken Kalkolitik ( M.Ö. 5500 – 4500 ) ve Tunç Çağ ( M.Ö. 3000 – 1200 )dönemlerine ait malzemeler bulunmuştur. Hitit dönemindeki ( M.Ö 1800–1200) metinlerde bugünkü Aksuilçesi topraklarının da içinde bulunduğu bölgenin adı Pitaşşa olarak geçer. Frig, Lidya ve Pers dönemlerindebölge sadece siyasal olarak el değiştirmiş, hiçbir zaman tam olarak ele geçirilememiştir. M.Ö. 334 – 323tarihleri arasında Büyük İskender’in kontrolüne giren bölge, M.Ö 323 yılında Büyük İskender’in ölümündensonra Seleukosların eline geçmiştir. M.Ö 188 – 1333 yılları arasında Bergama Krallığı’nın elinde bulunanbölgede, bu dönemlere ait kalıntılar bulunmaktadır. Bölge, M.Ö 130’da Romalılar tarafından ele geçirilmiştir.Roma İmparatorluğu’nun M.S. 395 yılında parçalanmasıyla Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) sınırlarıiçinde kalmıştır.243