tc ısparta valiliği il çevre ve orman müdürlüğü ısparta çevre durum ...

ISPARTA ÇEVRE DURUM RAPORUİlimiz genelinde etkili deprem kaynağı olan fay sistemleri, 25 km. batıda bulunan Burdur Fayı,Senirkent - Kumdanlı Fayı ve Dinar depremlerinden kaynağı olan Acıgöl fay sistemleridir. İl merkezi ve İlçemerkezlerinde daha fazla nüfus bulunması, insan aktivitesinin daha yoğun olması nedeniyle risk oranı diğerkırsal kesimlere göre daha fazla olmaktadır.Deprem haricindeki diğer afet kaynağı tabii olaylardan bir kısmının gelişmesi, meteorolojik şartlarabağlı olarak ortaya çıkmakta diğer bir kısmı ise önceden, tespit edilerek gerekli tedbirler alınabilmektedir. Bunedenle insanoğlu için en tehlikeli olan depremin değerlendirmede esas alınmasının daha uygun olacağıdüşünülebilir.Bakanlığımız Deprem Araştırma Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan araştırmalara göre, İlimizde 1881– 1986 yılları arasında, büyüklüğü 4 ve 4 den yukarı olan toplam 380 deprem meydana gelmiştir. Bunlardan107 adedi 4.6 büyüklüğünde olup en fazla tekrarlayan deprem büyüklüğü olarak tespit edilmiştir. MagnitüdüM=6 büyüklüğünde toplam 6 adet deprem meydana gelmiştir. Bu süre içerisinde ölçülen en büyük değer buolmuştur.İlimiz ve çevresinde meydana gelen ve önem arzeden depremler ile hasar durumları aşağıdaki tablodabelirtilmiştir.TARİHOLUŞMAGNITUD CAN HASARLIYERŞİDDETİZAMANI(5,5 den büyük) KAYBI BİNA04.10.1914 00:07 Burdur 9 6.9 300 600007.08.1925 08:46 Dinar (Afyon) 8 5.9 3 204331.01.1964 19:45 Tefenni (Burdur) 8 5.7 - 3912.05.1971 08:25 Burdur 8 5.9 57 322701.10.1995 17:57 Dinar (Afyon) 8 6.1 90 145603.02.2002 09:11 Sultandağı (Afyon) 7 6.4 44 622Tablo P.1.Isparta ilinde deprem durumu Kaynak: Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsüİlimizde 8 şiddetinde bir deprem meydana geldiğinde can kaybı, yaralanmalar ve çeşitli yapı türlerindekihasar oranlarını gösteren etkilenme oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.YAPI CİNSİETKİLENME ORANI %YARALANMAAğır (Yıkık) Orta Az ÖLÜM ORANI %ORANI %Yığma Taş 30 50 15 5 15Kerpiç 30 50 15 5 15Tuğla Yığma 15 35 35 2 6Ahşap Karkas 5 25 40 1 1Betonarme 10 20 30 1 3Tablo P.2.Depremden etkilenme durumuBu tablodan anlaşılacağı gibi ilimizde 8 magnitüdünde bir deprem meydana geldiğinde ilimizdeözellikle Merkez İlçenin oturduğu alanının alüvyon, tüf ve tüfit’den oluşması, bu zeminlerin depremin hasarşiddetini 1-3 derece artırdığından daha fazla can ve mal kaybı meydana gelmesine neden olacaktır. Bu şiddetalanı içerisindeki taş yığma yapıların % 30’u ağır hasar görmekte veya yıkılmakta, % 15’i hafif hasargörmektedir. Bu yapılarda yaşayan nüfusun % 5’i ölmekte, bunun üç katı yani % 15’i hastane tedavisigerektirecek şekilde yararlanmaktadır. Depremin şiddeti arttıkça bu oranlar artmakta, azaldıkça bu oranlarazalmaktadır.Yapılan istatistik değerlendirme ve hesaplamalar sonucunda, Isparta İlinde Magnitüdü 5.5 olan birdepremin gelişmesinin yıllara göre riski; 1 yılda %4; 25 yılda %67 ve 49 yılda %89; Magnitüdü 6.0 olan birdepremin gelişmesinin yıllara göre riski ise; 1 yılda %2; 25 yılda %18 ve 49 yılda %32 olarakhesaplanabilmektedir. Ayrıca 5.5 büyüklüğündeki bir depremin dönüşüm periyodu 22 yıl, 6.0büyüklüğündekinin 53 yıl ve 6.5 büyüklüğündeki bir depremin ise 297 yılda bir olması muhtemeldir.Görüldüğü gibi hasar yapıcı nitelikte olan, büyüklüğü 5 ve 5 den fazla olan depremlerin olma ihtimalioldukça yüksektir. Bunun yanında, ölçüm ve değerlendirmesi yapılan süre içerisinde büyüklüğü 6 dan fazlaolan deprem kaydedilmemiş olması daha büyük depremlerin bundan sonra olmayacağı anlamınagelmemektedir. Yapılan istatistiki değerlendirmede 7.0 büyüklüğündeki bir depremin 1 yılda olma riski %0.3;25 yılda olma riski %8 ve 49 yılda olma riski %15 olarak ortaya çıkmakta ve dönüşüm periyodu da 297 yılolarak hesaplanmaktadır. Bundan başka büyüklüğü 7.5 olan bir deprem içinde aynı hesaplamalaryapılabilmektedir.434