tc ısparta valiliği il çevre ve orman müdürlüğü ısparta çevre durum ...

ISPARTA ÇEVRE DURUM RAPORUE.2.1. KİMYASAL KİRLENMEPek çok kimyasal madde içeren tarım ilaçlarının (örn. Böcek öldürücüler, ot öldürücüler,mantar ilaçları) su ve toprak kirlenmesinde önemli payı vardır. İlimiz tarım topraklarının yaklaşık %60 ı bu tür kirlenme ile karşı karşıyadır.E.2.1.1.Atmosferik KirlenmeÇeşitli endüstriyel faaliyetler, konutlarda ısınma amaçlı olarak kullanılan yakıtlar, fosil yakıtlaradayalı olarak enerji üreten termik santraller ile egzoz gazları havayı kirletmekte ve kükürtdioksit (SO2),azotoksit (NO), hidrokarbon ve partikül madde yaymaktadırlar. Havada 2-7 gün asılı kalabilen bukirleticiler, su partikülleri ile tepkimeye girerek asit meydana getirmekte ve yağmurlarla birleşerekyeryüzüne asit yağmurları olarak inmektedir.Asit Yağmurlarının Zararları:· Asit yağmurları göl ve akarsularda asit dengesini bozarak, tüm canlıları etkilemekte, hatta bazıtürlerin ölümüne yol açmaktadır,· En büyük etki ormanlar üzerinde görülmektedir. Asidik yağışlar, ağaçların yapraklarındakibüyüme ve gelişmeyi engellemektedir,· Yeryüzüne inen asit yağmurları, suya ve toprağa geçerek yapılarını değiştirmekte, bununsonucunda toprak ve suyla ilişkide olan canlılar zarar görmektedir. Asit yağmuru toprağın kimyasalyapısını ve biyolojik koşullarını etkilemektedir.Toprağın yapısında bulunan kalsiyum magnezyum gibielementleri yıkayarak taban suyuna taşımakta toprağın zayıflamasına ve ticari verimin düşmesine nedenolmaktadır.Toprağın asitleşmesine en çok katkıda bulunan maddeler atmosferde birikme sonucu toprağageçen kükürt bileşikleridir.Azot bileşikleri ise bitkilerin özümseyeceği miktardan fazla olduğu zamantoprağın asitleşmesinde rol oynamaktadır.Asidik zerrecikler genellikle sülfürdioksit ve nitrikoksitlerin atmosferdeki yayılmasıylaoluşur.Oluşan nitrikasit ve sülfürikasit diğer partiküllere yapışır ve insan ve çevre sağlığını tehdit ederduruma gelir.Hava kirliliğini, meydana getiren ozon, okside olmuş hidrokarbonlar etilen ve diğer olofin grubuhidrokarbonlar, Asetilenler, Amonyak, Kükürt gazları, Hidrojen Sülfür Flüoritler ve herbisitlerdir.Genellikle kirli havalarda anormal miktarda ozon ve okside olmuş müessir maddeler bulunmaktadır.Kükürt gazları ile flüoritler sanayi bölgelerinde fabrika bacalarından çıkan zararlı gazların başlıcalarıdır.Hava kirliliğini meydana getiren kaynaklar ise şu şekilde sıralanabilir.—Fabrika bacalarından çıkan dumanlar—Taşıtların egzoz gazlarından çıkan gazlar—Kalorifer ve soba gibi ısıtma sistemlerinden çıkan dumanlar—Anız, çapa artıkları, budama artıkları ve çalı çırpı gibi artıkların yakılmasından meydana gelendumanlar—Orman yangınlarının meydana getirdiği dumanlar—Fabrikadan çıkan kimyasal artıklar toprağı kirleten etmenler olarak tespit edilmiştir.Hava kirliliği daha ziyade endüstri merkezlerinde ve yerleşim merkezleri civarında gelişenBağ-bahçe ziraatını olumsuz yönde etkilemektedir. Hava kirliliğine karşı en hassas olan tarımürünleri sebze ve çiçek olarak tespit edilmiştir. Hava kirliliği özellikle yaprakları yenen sebzelere yaptığızarar çok büyüktür. Yapraklarda lekelenme, beneklenme ve kıvrılma şeklinde zarar yapar. Zarar özellikleolgun yaprak üzerinde daha çoktur. Henüz açılmamış veya yeni açılmış yapraklar üzerinde zarar sözkonusu olmamaktadır. Hava kirliliğinden marul ve ıspanak çok zarar görür. Hava kirliliğine karşıbitkilerin gösterdiği hassasiyet detaylı olarak şu şekilde tespit edilmiştir.MEYVELİ AĞAÇLAR:Hassas olan türler kayısı ve cevizDayanıklı olan türler badem, elma, kiraz, zeytin, şeftali ve erik82