notlar 24 (pdf) - Bilim ve Sanat Vakfı

İnsanın yapıp etmelerini gizlice taşırken aynı zamanda her insana has öznelliğibu gizlilikte açığa vuruyor. Sherwood Anderson’ın Hands adlı öyküsündeelleriyle konuşan sessiz bir adamın hikayesi anlatılır: “Wing Biddlebaum’un hikayesiellerin hikayesidir. Tıpkı, kafesteki kuşun kanatlarını vurması gibi ellerininhiç durmayan hareketi ona bu ismi verir. Kasabanın bazı meçhul ozanlarıbu durum üzerine düşünürler: Eller sahibini ikaz eder. Wing Biddlebaum ellerinisürekli gizlemek isterdi çünkü tarlada yanında çalışan ya da yanından geçenadamların tümüyle ifadesiz ellerine şaşkınlıkla bakardı.” Bir adamın sırrını taşıyanve sürekli hareket halinde olan ellerin gizlice ve hiç durmadan konuşmasıkasabadaki herkesin dikkatini çekmektedir. Bu adam çok az konuşur fakat elleriçok konuşur. Yaşadığı bir sarsıntının, belki de bir günahın izleği haline gelenbu eller kafeste kanat çırpan kuş metaforu gibi varlığının bir dili, kendi öznelhikâyesinin bir izi ve kaydı haline gelir.Sergide Jerome Symons ise sarı bir suyun içinde kırmızıya boyanmış birkalp dalgasının üstünde birleşen elleri sunuyor izleyiciye. Gelip geçici olanmekan-zaman sathında vuslata eren iki biricik ruhu simgeleyen ellerin kalp remiziylebir araya gelmesi, kanlı insan elleri dünyayı yıkıma uğratsa da sevgi ilekenetlenen ellerin tüm olumsuzlukları aşabileceği iyimserliğini hissettirmeklebirlikte kalbin diğer temsilinin de eller olduğunu ima ediyor. İki elin birbirinekenetlenmesi, kişiyle Öteki’nin ezeli ebedi bir dokunma halini çağrıştırıyor. Aynızamanda iki insan arasındaki aşkı ve vuslatı da anlatan bu eller, tutkunun ellerdenasıl ortaya çıktığına dair çağrışımlar yaparken aşk aracı olarak bizzat ellerinvarlığı bir simge haline geliyor. Ian McEvan’ın Robie ve Cecilia’nın hikâyesinianlatan Kefaret adlı romanında büyülü ve harikulade elleri tarif ederken, ellerve ellerin jestleri bir aşk metaforu haline gelir: “Bir elini kaldırdı ve parmaklarınıbüktü, ve eskiden olduğu gibi düşündü, ilgi çekici bu makine, kolunun sonundakibu etli örümcek nasıl olurdu da tümüyle onun emrinde, onun olabilirdi. Yada bu ellerin kendine ait özel küçük bir hayatı var mıydı? Parmağını büktü ve sıkıştırdı.Gizem elin hareket etmeden önceki anındaydı, hareket etmesiyle etmemesiarasında kalan saniyedeydi. Dalgakıran gibiydi. Kendini bu kıvrımda bulabilseydi,diye düşündü, kendisini, kendisinin bu parçasının sırrını bulabilirdi.”Güncel Sanat Notları55