notlar 24 (pdf) - Bilim ve Sanat Vakfı

İstanbul Modern Müzesi, Kayıp Cennet,Doug Aitken, Francis Alys, Katerina Athanasopoulou, Jim Campbell, Ergin Çavuşoğlu,Desertmed, Shaun Gladwell, Emre Hüner, Nina Katchadourian, Ali Kazma, Laleh Khorramian,Guy Maddin, Rivane Neuenschwander, Ulrike Ottinger, Tony Oursler, Qiu Anxiong, PipilottiRist, Charles Sandison, Kiki Smith, Bill Viola, Pae White,24 Mart - 25 Temmuz 2011Bir Sarsılma ve Kendine Gelme Sergisi: Kayıp CennetGülsüm KavuncuSon derece yapay bir renge boyanmış makinaların işleyişini görüyoruz ilkönce. Sonra, yavaş yavaş makinalarla aynı renkte birtakım estetik canlılar süzülmeyebaşlıyor ekranda. Mekanik ve itici makinalar bir anda yumuşamaya veorganikleşmeye başlıyor. İç içe geçen görüntüler, zıtmış gibi duran iki şeyin aslındabirbiriyle ne kadar bağlantılı olduğunu gösteriyor bize yani doğa ve teknolojinin.Katerina Athanasopoulou’nun Meleksi Makine isimli videosu, İstanbulModern’deki Kayıp Cennet sergisinin hemen girişinde yer alıyor ve bana kalırsasergideki tüm yapıtların içinde, kayıp cennet duygusunu en yoğun şekilde izleyiciyeveren çalışma bu. Görsel olarak büyüleyici bir tarafı var, belki de bu yüzdensergide dönüp dolaşıp tekrar izledim bu videoyu.Ondokuz sanatçının işlerinden oluşan bu sergide doğa, insan ve teknolojiarasındaki ilişki farklı görsel temsillerle sorgulanıyor. Dijital ve geleneksel görseltekniklerin iç içe geçtiği çalışmaların her birinde doğa ve insan arasındakiçatışmalı durum konu ediliyor. Bu anlamda, kullanılan görsel dilin de bu çatışmanınbir parçası olduğunu söyleyebiliriz. Sergide bir yandan teknolojik gelişmelerininsan ve doğa arasındaki mesafeyi arttıran yönü vurgulanırken bir yandanda geleneksel yöntemlerle beraber dijital ortamda hazırlanmış çeşitli işlerde konuluyor karşımıza. Fakat ben bunu bir çelişki olarak görmüyorum. Aynıanda hem geleneksel hem de dijital araçları kullanmak, izleyiciye soğukluk vesıcaklık, yapaylık ve doğallık, gerçeklik ve sanallık gibi ikili duyguları bir aradayaşatıyor. Gerçek dokuların ve nesnelerin arasında sanal olanın yarattığı etkidaha güçlü bir şekilde hissediliyor. İsviçreli sanatçı Pipilotti Rist’in Safran Çiçeğieseri, buna bir örnek olabilir. Bu çalışma, sanatçının nostaljik bir yaklaşımlaçocukluğundaki İsviçre’nin doğal güzelliklerini anlatan görsellerden ve bunungit gide bozulduğunu ifade eden kurumuş bir ağaç enstalasyonundan oluşuyor.Alp dağlarından yemyeşil manzaraların gösterildiği videonun tam karşısında,mekanın ortasında duran kurumuş ağacın dallarına bazı plastik nesnelerasılmış. Burada, doğada en geç yok olan plastiğin kullanılması da önemli bir ayrıntı.Enstalasyonun diğer tarafında yine duvara yansıtılmış bazı doğa manzara-Güncel Sanat Notları57