notlar 24 (pdf) - Bilim ve Sanat Vakfı

fırça darbesi ne de karakalem izi vardı. Kaç tur attım sergi salonunda, kaç kezokudum tabloların yanındaki açıklayıcı metinleri, bilmiyorum.Örneğin bu “alışılmadık” eserler arasında 2002 yılında sanatçı Andrew Carnie’ninsinirbilimci Dr. Richard Wingate ile yaptığı işbirliği sonucunda ortaya çıkanSihirli Orman’ı vardı. Büyük ve siyah bir ekran üzerinde görünüp kaybolandeğişik renklerde sinir hücrelerinden oluşan hayali bir ormandı bu. Sanatçı, bueseri ortaya çıkarmak için nörobilim alanındaki ham bilimsel dataları lazer mikroskobuile taramıştı. Sihirli Orman’ın sergilendiği karanlık odada bir yandanbeyninizdeki sinir hücrelerinin karmaşıklığını, birbirleriyle ilişkilerini, elektrikseliletimlerini görsel olarak izliyor diğer yandan da rahatlıyordunuz.En çok hoşuma giden iş Kelebek animasyonu oldu. Optik yanılsamanın bukadar estetik bir biçimde sunuluşuna daha önce hiç şahit olmamıştım. SuzanneAnker bir ağ şeklinde düzenlediği on beş çeşit beyin taramasına yerleştirdiğion beş ayrı kelebek görüntüsünün üzerine kolayca ayırt edilebilen mürekkeplekeleri koymuş. MRI taramalarındaki görüntüler ile mürekkep lekelerinin üstüste binmesi algısal çeşitlemeler yaratıyor ve izleyicide optik yanılsamalara yolaçıyordu. Üst üste yerleştirilmiş bu görüntülerin karmaşık yapısı ile insan algılamasındakinörolojik süreçler akla getiriliyordu. Fizik çalışmalarımda hayretlegözlemlediğim önemli bir gerçeği,“simetri”yi estetik bir şovla, biyolojik bir temeldensunuyordu bize Anker. Birbirinden alakasız iki şey: Beyin ve kelebek..Bambaşka yapılara sahip bu iki biyolojik canlının da sahip olduğu kusursuz simetridenyola çıkarak evrendeki simetriye, uyuma, birlikteliğe doğru gidiyordudüşüncelerim.Ayrıca yine Anker’ın 2011 yılında yaptığı dijital heykeller de zihnimdeki heykelanlayışından bir hayli farklıydı doğrusu. Bilgisayarın çalışma mantığı olan birsıfırlar ve birler dizisinden heykel biçimleri oluşturmuştu sanatçı. Bu dijital heykelleriilk gördüğümde rastgele çizilmiş karakalem çalışmaları sanmıştım. Ancakdaha sonra eve dönüp de dijital heykel ne demek araştırınca öğrendim kisanatçı eserlerinde özel yazılım ve grafik programları kullanmış. Dijital teknolojidekigelişmeler yeni anlatım biçimleri doğurmuştu anlayacağınız.Bir diğer enteresan eser de Leonel Moura’nın Artbortlarıydı. Artbort tanımısanatçıya ait yeni bir kavram. Moura yapay zeka alanında yapılan çalışmalarüzerinden kendi sanatsal robotlarını yaratmış. Bu artbortlar günlük hayattaçokça karşımıza çıkan sensörler aracılığıyla harfler çiziyor, kelimeler oluşturuyorve resim yapıyor. Moura’nın sanatçı robotları fizik biliminde önemli bir buluşolan sensörlerle, bir insan figürünü ağ gibi saran sinir liflerini görebiliyor ve90 Notlar 24 | Sanat Araştırmaları Merkezi