20Homans (Alıntılayan Can, 1992: 202-205) önderin başarılı olabilmesi için onbir kural belirlemiştir. Homans’a göre, <strong>lider</strong> durumunu korumalıdır, grubunkurallarına uymalıdır, öncülük yapmalıdır, uyulmayacak emirler vermemelidir, emirverirken mevcut kanallardan yararlanmalıdır. Toplumsal faaliyetlerde üyelerle iyiiletişim kurmalı, grubun diğer üyeleri önünde hiç kimseyi suçlamamalı ya daövmemelidir, tüm durumu göz önünde bulundurmalıdır. Disiplini sağlarken cezavermekten çok, grubun kendi kendini disipline sokacağı koşulları hazırlamaklauğraşmalıdır, <strong>lider</strong> dinlemeli ve kendini tanımalıdır.Maxwell <strong>lider</strong>lik özelliklerini yirmi bir <strong>lider</strong>lik özelliği belirlemiştir. Bunlar:karizma, söz verme, iletişim, yetenek, cesaret, algı gücü, odaklanma, cömertlik,başlatma, dinleme, tutku, olumlu tutum, sorun çözme, ilişkiler, sorumluluk, güvenliolma, disiplin, hizmet etme, öğrenebilme ve vizyondur. (Maxwell, 1999: 1-167)Ayrıca <strong>lider</strong>in yapması gerekenleri yirmi bir <strong>lider</strong>lik yasası başlığı altında elealmıştır. Aşağıda Maxwell’in <strong>lider</strong>lik yasaları özetlenmeye çalışılmıştır.Geniş Ufuk Yasası: Liderlik yeteneği yüksek ise <strong>lider</strong>lik düzeyi de yüksekolur. Etkileme Yasası: Etkileme gücüne sahip olmayan asla başkalarınıyönlendiremez. Süreç Yasası: Lideri takipçilerinden ayıran şey onların yeteneklerinigeliştirme ve ilerletme kapasitesidir. Denizcilik Yasası: Herkes dümeni kullanabilirama bir seyir haritası çıkarmak bir <strong>lider</strong> gerektirir. Hutton Yasası: Gerçek <strong>lider</strong>konuştuğu zaman insanlar dinler. Sağlam Zemin Yasası: Güven <strong>lider</strong>liğin temelidir.Saygı Yasası: İnsanlar doğal olarak kendilerinden daha güçlü <strong>lider</strong>leri izlerler. SezgiYasası: Liderlik sezgisi olan, sezgisinin sonucu olarak etrafındaki kötü durumlarıiyiye çevirmesini bilir. Çekim Gücü Yasası: Lider ve onunla çalışanlar birbirinebenzerler ve davranış, kuşak, geçmiş, değerler ve yaşam deneyimi gibi alanlardaortak bir zemine sahiptir.Bağlantı Yasası: Liderler kendilerinden yardım istenmeden gönül kazanırlar.İç Çember Yasası: Bir <strong>lider</strong>in potansiyeli kendisine en yakın olanlar tarafındanbelirlenir. Yetki Verme Yasası: İnsanların başarma kapasitesi <strong>lider</strong>lerin yetki vermeyeteneği ile belirlenir. Yeniden Üretim Yasası: İyi <strong>lider</strong>ler, kendileri gibi başarılı<strong>lider</strong>ler yetiştirir. Ortaklık Yasası: İnsanlarla <strong>lider</strong>lerle ortak olur, ardından vizyongelir. Zafer Yasası: Zafer kazanma arzusundaki <strong>lider</strong>ler kazanmanın alternatifinin
21tamamen kabul edilmez olduğunu düşünürler. Büyük An yasası: Liderin, <strong>lider</strong>likyolunda en büyük dostu karar anıdır. Öncelikler Yasası: Liderler başarı içinyapılması zorunlu olmayan etkinlikleri bilir. Özveri Yasası: Yükselmek için özveridebulunmak gerekir. Zamanlama Yasası: Büyük <strong>lider</strong>ler ne yapılacağını ya da ne yönegidileceği kadar bunun ne zaman yapılacağının da önemli olduğunun farkındadır.Büyük Gelişim Yasası: Gelişimi arttırmak için takip edenleri yönetmek ama gelişimikatlamak için <strong>lider</strong>leri yönetmek gerekir. (Maxwell, 1999: 1-258)Liderlikle ilgili yapılan bir araştırmaya göre, <strong>lider</strong>in kişisel özellikleriylebaşarılarının doğru orantılı olduğu tespit edilmiştir. Buna göre, <strong>lider</strong> dürüst vegüvenilir olmalı, belirsizliklere karşı açık olmalı, katı değil, ikna edilebilir olmalı,işleyiş odaklı olmalı, ilişkilerinde politik olabilmeli yani herkese eşit mesafededavranıp duygusal hareket etmemelidir. (Tibbitts, 2004: 3)Yapılan araştırmalarda ortaya çıkan bulgulardan biri de genelde sonradankatılan kişinin grubun geleneklerini değiştirmeyi başaramadığını göstermiştir.(Freedman v.d., 1998: 520-522) Bir toplulukta kurallar zaman içinde oluşur,örgütlerde de aynı durum söz konusudur. Kuralların ortaya çıkması ya da bireylercekabulü zaman alır. Bu yüzden kuralların değiştirilmeye çalışılması topluluküyelerince dirençle karşılaşır. Dolayısıyla gruba ya da örgüte <strong>lider</strong> olan kişi ilkplanda mevcut kurallarda ani ve köklü değişiklikler yapmamayı mevcut kurallarauymayı ya da kuralların değişmesini zamana bırakmayı tercih eder. Liderin<strong>lider</strong>liğini koruyabilmesi grup ya da örgütü oluşturan bireylerle ortak zemindebuluşabilmek ve onlarla uzlaşabilmektir. Özellikle örgütlerin başına geçen <strong>yeni</strong>yöneticilerin yönetimsel anlamda ve kurallar bakımından köklü değişiklikleregitmeyi tercih etmesi sonucunda, bireylerde güvensizlik artar ve bunun sonucundadirenme, itaatsizlik ve verimsizlik baş göstermeye başlar.Liderin kişilik özelliklerine dikkat çeken bir başka araştırmacıya göre ise‘Lider, grubunu ortak amaçlara yönelten, kişilik ve ahlak bütünlüğü olan, mucitfikirler ortaya koyan, grubunu harekete geçiren, grubun istek, amaç ve beklentilerinişahsında toplayan kişidir. Grubunda diğerlerinden daha yüksek bir şahsiyet özelliğigöstermeyen kişiler, <strong>lider</strong>lik özelliklerini koruyamazlar. Lider, yönettiği insanları enkısa yoldan sağlıklı ve emniyetli bir şekilde hedefe ulaştıran kişidir.’ (Ergezer, 1995:
- Page 1: T.C.SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİT
- Page 4: iiiABSTRACTLEADER-MANAGERSHIP IN TH
- Page 7 and 8: vi5.2. Stres Yönetiminde Lider Yö
- Page 9 and 10: 1GİRİŞ1.1. Çalışmanın Konusu
- Page 11 and 12: 3kurumsal işleyişte bilgi ve insa
- Page 13 and 14: 5verimliliğini ve etkililiği art
- Page 17: 9elde tutulurlar, neden kaybedilirl
- Page 30 and 31: 2220) Başaran’a göre ise (1984:
- Page 32 and 33: 24Liderlik Kuramları başlığınd
- Page 34 and 35: 26açmıştır. Daha sonraki yılla
- Page 36 and 37: 28ilişki yoktur. Liderin grup üye
- Page 38 and 39: 30Teorisi adını vermiştir. Bu te
- Page 40 and 41: 32konuyu benimsemeleri yönetim bil
- Page 42 and 43: 343.2.3. Sistem 1-4 KuramıMichigan
- Page 44 and 45: 36için örgütte anlayış, bilgi
- Page 46 and 47: 383.3.2.3. Araç (Yol)-Amaç Teoris
- Page 48 and 49: 40yeterli ve istekli ise lider az y
- Page 50 and 51: 42Örgütlerde değişimi ve yenile
- Page 52 and 53: 44Karizmatik liderler, olağanüst
- Page 54 and 55: 464.2. Lider ve Yönetici Kavramlar
- Page 56 and 57: 48Yönetici ve lider kavramlarını
- Page 58 and 59: 50vardır; zekâ, eğitim ve deneyi
- Page 60 and 61: 52Liderlik ve yöneticilik, yapısa
- Page 62 and 63: 54liderlerden farklı tutumlar serg
- Page 64 and 65: 56türü, tüm örgütün karmaşı
- Page 66 and 67: 58DÖRDÜNCÜ BÖLÜMYENİ YÖNELİ
- Page 68 and 69: 60bilgi araç olmaktan çıkıp, te
- Page 70 and 71: 62Buna göre, bilgi toplumunu sanay
- Page 72 and 73: 64aşamalardaki örgüt tipleri şu
- Page 74 and 75: 66Yönetsel bilgi, örgütlerde, ku
- Page 76 and 77: 68kurumsallaşmaya (e-kurum) geçil
- Page 78 and 79:
70kurar, bizzat kendisi denetlemez.
- Page 80 and 81:
72etkinliklerini dengeli bir biçim
- Page 82 and 83:
74Bireyler yaşamlarının büyük
- Page 84 and 85:
76kendisi yüzünden meydana geldi
- Page 86 and 87:
78etkinliği etkileyen stres, ekono
- Page 88 and 89:
80stresin neden olduğu hastalıkla
- Page 90 and 91:
82Stres yönetiminde stresin kontro
- Page 92 and 93:
84giderilmemesi, sonuçta örgütse
- Page 94 and 95:
86olarak gelişen örgütsel çatı
- Page 96 and 97:
883. Krizin kronikleşmesi aşamas
- Page 98 and 99:
90Örgütlerde krizi aşmak için g
- Page 100 and 101:
92Turan, 2002; 49) Vizyon sahibi ve
- Page 102 and 103:
94konusunda bilgili ve yetenekli ol
- Page 104 and 105:
96bir iletişim biçimi olarak alg
- Page 106 and 107:
98aracı olarak görmek gerekir.5.4
- Page 108 and 109:
100görenlerin karşılıklı iliş
- Page 110 and 111:
102Açıkalın (1994: 23) örgütse
- Page 112 and 113:
104Lider yönetici çatışma yöne
- Page 114 and 115:
106ortadan kaldıramaz. (Başaran,
- Page 116 and 117:
108Hakeme başvurmanın iki amacı
- Page 118 and 119:
110uygun yöntemleri kullanabilecek
- Page 120 and 121:
112yönetimi; örgüt, takımlar ve
- Page 122 and 123:
114vurdumduymazlık ve dikkatsizli
- Page 124 and 125:
116konu, motivasyon ne kadar öneml
- Page 126 and 127:
118Yine Mc Gregor tarafından savun
- Page 128 and 129:
120Demek oluyor ki insanları motiv
- Page 130 and 131:
122Mobbing, kişi ya da kişilere y
- Page 132 and 133:
124daha önce sevdiği şeylerden d
- Page 134 and 135:
126durumlarda ya da stres yaratan o
- Page 136 and 137:
128olmuştur. Hangi dönemde ele al
- Page 138 and 139:
130astları ile iletişim şekli, a
- Page 140 and 141:
132yerine ekip; emir yerine koçluk
- Page 142 and 143:
134sıradan yöneticiyle arasındak
- Page 144 and 145:
136ARSLAN, N.T., Türkiye’de Kamu
- Page 146 and 147:
138DRUCKER, P. F., Yeni Gerçekler,
- Page 148 and 149:
140KIREL, Ç., Örgütsel Davranı
- Page 150 and 151:
142_____, Gelecek Korkusu, Şok, Ç
- Page 152 and 153:
144JENNİFER, D., H. COWİE, K. ANA
- Page 154 and 155:
146İnternet Kaynakları:AKDAĞ, M.
- Page 156 and 157:
148ÖZGEÇMİŞKişisel Bilgiler:Ad