yönetimde yeni yönelimler bağlamında lider yöneticilik - Suleyman ...

23İKİNCİ BÖLÜMLİDERLİK YAKLAŞIM VE TEORİLERİLiteratürde lider ve liderlik kavramlarına ilişkin çok sayıda teorik ve alançalışmaları yapılmıştır ve bu teorilerle kavram yeniden tanımlanmaya ya daaçıklanmaya çalışılmıştır. (Tengilimoğlu, 2005: 2) Bu çalışmalarda, yönetimbilimciler liderlik kuramlarını çeşitli şekillerde sınıflandırmışlardır. Busınıflandırmalar temelde birbirlerine benzemekle birlikte kurama verilen ad vevurgulanan konular bakımından birbirinden farklılık göstermektedir. (Yıldız, 2002:225)Kabadayı, (1982: 23-25) Özelliklere Ağırlık Veren Liderlik Kuramı, OrtamaAğırlık Veren Liderlik Kuramı, Davranışçı Liderlik Kuramı, Etkileşim LiderlikKuramı, Amaç-Araç Kuramı olarak adlandırdığı beşli bir sınıflama getirmektedir.Ergun (1981: 10-17) ise, liderlik kuramlarını; Bireysel-Durumsal, Etkileşim-Beklenti, İnsancıl Kuramlar olarak sınıflandırmıştır.Koçel (1998: 398) liderlik teorilerini, Özellikler Teorisi, Davranışsal LiderlikTeorileri, Durumsallık Teorileri olmak üzere üç başlıkta incelemiştir.Bingöl (1997: 247), farklı yaklaşımları iki ana grup başlığında incelemiştir:Bunlar: ‘Evrensel Önderlik Yaklaşımları’ ve ‘Durumsallık Yaklaşımları’ dır.Evrensel Önderlik Yaklaşımları, Özellikler Kuramı’nı, Önderlik DavranışıYaklaşımı’nı, X ve Y Kuramlar ile Sistem-4 Yaklaşımı’nı içermektedir. DurumsalÖnderlik Yaklaşımları ise F. Fiedler’in örgüt yapısı, önderin yetkileri ve izleyicilerleilişkilerini önderin davranışlarını etkisini ele alan Durumsallık Yaklaşımı ve Yol-Amaç Kuramları’dır.Başaran, (1998: 48) Liderlik kuramlarını dörde ayırmıştır: Bunlar; ÖzellikKuramları, Etkileşimsel Liderlik Kuramları, Ortamsal Önderlik Kuramları veOlumsallık Kuramları’dır. Özellik Kuramları başlığı altında Ghiselli’nin bulduğuözellikler, özelliklerin niteliği ve liderin özelliklerini konusuna ve X Kuramı, YKuramı, Z Kuramı konusundaki görüş ve araştırmalara yer vermiştir. Etkileşimsel