yönetimde yeni yönelimler bağlamında lider yöneticilik - Suleyman ...

37iki soruya cevap aramıştır: 1. Aynı şartlarda, benzer hatta çoğunlukla aynı nitelikleresahip liderlerden neden biri etkin lider olabilirken, diğeri etkin olamamaktadır? 2.Neden belli bir durumda etkili olan bir lider, başka bir durumda etkiliolamamaktadır? (Erçetin, 1998: 35)Fiedler’in çalışmalarında, liderin etkinliğinin belli koşullara bağlı olduğunuileri sürmektedir. Buna göre, liderin kişilik özellikleri, durum ile uyumlu ise lideretkili olmaktadır (Ergeneli, 2006:224). Yani bir anlamda, liderin etkili olabilmesiortama bağlıdır. Fiedler, durumsallık yaklaşımını tanımlamak için lider-üye ilişkileri,görev yapısı ve liderin pozisyonunun gücü olmak üzere üç faktör belirlemiştir.(Kırel, 1998: 190). Aynı faktörler Koçel (2001:478) tarafından, lider ile izleyicilerarasındaki ilişkiler, işin niteliği ve liderin mevkiye bağlı otoritesinin derecesi olaraktanımlanmıştır. Burada lider-izleyiciler arasındaki ilişki, liderin gruptaki kabulünü;işin niteliği, görevin yapısını ve liderin mevkiye bağlı otoritesi ise liderin terfi, ödülv.b. güçleridir. (Ergeneli, 2006:224)3.3.2.2. Reddin’in Üç Boyutlu (3-D) Liderlik ModeliDurumsallık Kuramları arasında sayılabilecek bir diğer model Reddin’in 'ÜçBoyutlu Önderlik Modeli'dir. Üç boyutlu liderlik teorisi, davranışsal liderlikyaklaşımından durumsal yaklaşıma geçiş için bir köprü gibidir. Davranışçıların ikiboyutlu lider davranışlarını Reddin, üç boyutta ele almıştır. Reddin, OhioÜniversitesi çalışmalarına “etkililik” kavramını etkileyerek liderliği üç temel boyuttaele almıştır. (Can, 1981: 30-31) Yönetsel etkililiğin yönetimin temel amacı olduğunusavunan Reddin, 3-D (Üç Boyut) Teorisi’nde boyutlar, ‘işe dönüklük, insanadönüklük ve etkinlik’ boyutlarıdır. Eren’e (1993: 304) bu boyutların ‘ilişki, etkililikve görev’ boyutları olduğunu ifade etmektedir.Ohio modelini temel alan Reddin, iki boyut (göreve ve ilişkilere dönüklük)üzerinde ‘ilgili’, ‘bütünleşmiş’, ‘kopuk” ve ‘adamış’ olmak üzere dört yaklaşımbelirlemiştir. Daha sonra ise üçüncü boyut olarak etkililiği (İşlerin başarılmaderecesi) eklemiştir. Böylece önceki dört temel yaklaşıma ilave olarak ‘terk eden’,‘görevci’, ‘uzlaştırmacı’, ‘otoriter’, ‘bürokrat’, ‘geliştirici’, ‘yürütmeci’, ‘babacan’modelleri ortaya konulmuştur. (Can, 2005: 268)