06 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü

Bu olumsuz koşullar yanında eş yükselti eğrilerine (İzohipslere) genelde dik sürümlerinyapılması erozyonu hızlandıran etmen olarak sayılabilir.Bütün bu olaylar sonucunda Balıkesir ilindeki toprakların %50,5'i çok sığ (0 – 20 cm),% 33 ise sığ (20 – 50 cm) alanlar haline gelmiştir. Böylece alanların % 83,5'i sığ ve çok sığtopraklarla kaplıdır.Balıkesir ili erozyon alanları Tablo E.5'de, Aşınım haritası ise Şekil E.1’de verilmiştir.TaşlılıkBalıkesir İlindeki toprakların %43,97’unda taşlılık sorunu yaşanmaktadır. ÇünküSındırgı, Savaştepe ve Dursunbey'den Çanakkale ili sınırlarına kadar uzanan sahalarda yaygınolarak asidik karakterli iri parçalı aglomera adı verilen kayaçların bulunduğu yerler, genellikletepelik ve dağlık alanlar durumundadır.Bu sahalardaki ormanın tahrip edilerek tarımfaaliyetlerine açılması ve bu alanlarda su erozyonunun şiddetlenmesi ile birlikte toprakincelmektedir. İşte, bu alanlardaki taşlar çiftçiler tarafından toplanmış olsa bile tarlanın traktörtarafından sürülmesi nedeniyle pulluğun ortalama 30'cm. civarında dibe batmasıyla birlikte,her sürümde taşları yüzeye çıkarmakta ve taşlılık sorunu gündeme gelmektedir.Ayrıca, Edremit ovasında da yer yer taşlılık sorunu yaşanmaktadır.Bunun ilginçörnekleri Edremit - Akçay arasındaki alanda ve özellikle Kazdağları'ndan inen akarsuların seltipi karakterinde olması ve düzlüğe ulaşan taşkın sularının taşıma gücünün azalması, iri çakılve blokların zeytinliklerin bulunduğu alanlarda biriktirmesiyle gelişir.Topraklardaki bir diğer taşlılık sorunu ise, kireç taşlarının yaygın olduğu sahalardakiölü lapyalı alanlarda görülür.TaşkınBalıkesir ilinde yer alan ova ve vadi tabanlarındaki en önemli sorunlar olarak, taşkınve artbataklık, su noksanı, deprem ve yerleşme sorunları olarak sayılabilir.Balıkesir ili sınırları içindeki akarsular genelde zeminin suyla doygun olduğu kışaylarında günlük maksimum yağışların etkin olduğu dönemlerde gelişir. Tepelik ve dağlıkalanlardaki aşırı bitki tahribatı, açılan tarlalardaki toprağın erozyonla aşırı kaybedilmişolması, aynı dönemde bitki örtüsünün büyüme sürecinin kesintiye uğramış olması,buharlaşmanın sıcaklık nedeniyle minimum düzeyde gelişmesi akışa geçen su miktarınıarttırmaktadır. Akarsulardaki kabarma genelde ani bir şekilde gelişebilmekte ve taşkın piknoktasına kısa sürede ulaşmaktadır. Böyle bir durumda, akarsu tepelik ve dağlık alandan bolmiktarda koparıp taşıdığı malzemeyi akış hızının kesildiği ana vadi tabanlarına yığaraksuların gölet oluşturabileceği artbataklıkların doğmasına yol açabilmektedir. Özellikle butaşkınlar yerleşmelere ve ekili, dikili alanlarda büyük zararlara neden olmaktadır. Balıkesir,Sındırgı, Bigadiç, Manyas ve Kepsut ovaları başta olmak üzere pek çok ovada taşkın olaylarıyaşanmaktadır.Balıkesir İli arazisinin kabiliyet sınıflarına göre arazi problemleri (Çoraklık, Yaşlık,Taşlılık vb.) Tablo E.5de verilmiştir.Tablo E.5: Balıkesir İli Erozyon AlanlarıOrtaŞiddetliToplamŞiddetliZayıfErozyonaİlçeErozyonaİlçenin AdıErozyonluMaruzAlanıMaruz(km 2 AlanKalan)KalanAlanAlanÇok ŞiddetliErozyonaMaruzKalanAlanToplamErozyonaMaruzKalanAlanOran(%)ToplamErozyonsuzAlanİl Toplamı 1.452.814 143.024 166.161 981.677 131.714 1.422.576 97.92 30.238Tablo E.6 : Balıkesir İl Arazisinin Kabiliyet Sınıflarına Göre Arazi Problemleri (Hektar)Kabiliyet Sınıfları Çoraklık Yaşlık Taşlılık Su Erozyonu KayalıkII. III. IV. Sınıf 8.470 28.044 34.915 333.968 153.296V. VI. VII. 4.866 843 82.276 1.088.608 347.251TOPLAM 13.336 28.887 117.191 1.422.576 500.547115