karabük il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

solunumda, göz bebeğinde değişiklik yarattığı, kandaki ürik asit ve lipid seviyelerinietkilediği belirlenmiştir. Yapılan araştırmalarda, yüksek düzeyde gürültüye maruz kalaninsanlarda, özellikle gürültü ile birlikte vibrasyon veya CO gibi zehirleyici maddelere demaruzkalındığında (bileşik etki) kan basıncının arttığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca gürültü,peptik ülser oranını da yükseltmektedir.Gürültü önleme konusunda, sesi emme ve yansıtma özelliklerinden dolayı,bitkilerin özellikle de ağaçların etkili bir rolü vardır. Havaalanı ve otoyolların çevresindeyeşil kuşak oluşturulduğunda, sadece hava kirliliği değil gürültüde büyük ölçüdeazalmaktadır. Cadde ve yolların kenarına kısa bitkiler (ağaçlar) kullanılarak yeşillendirmeyapıldığında gürültü önemli oranda azaltılabilmektedir. Aynı şekilde, iki yol arasına çalıağaç karışımı dikim yapıldığında iki taraftan gelen trafik sesi bitkiler tarafındanyutulmaktadır.R.2.5. Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileriİnsanlar yüzyıllarca çevreyi denetim altına almak çabası içerisinde olmuşlardır.Ancak günümüzde ürün alma, yaşam standardı, yerleşme vb. açılardan akıl almazolanaklara kavuşurken çevre üzerindeki etkisi geometrik olarak artmış kendi varlığınıtehlikeye düşürür duruma gelmiştir.Böcekler ürün ve yiyeceklerin boyut, verim, depolama ve pazarlama kalitesiniazaltırken aynı zamanda hastalık taşıyıcı vektörler olarak da etkilerler. Böceklerinöldürülmesi amacıyla bir dizi kimyasal geliştirilmiştir.Pestisitler çevremizi amaçsız, sınırsız neredeyse kontrolsüz olarak açılan birkaçtoksik kimyasal grubundan birisidir. Bunlar toksik ve biyositli maddelerdir. Yani canlılarıöldürmek üzere kullanılan maddelerdir. Her türlü pestisitin bu özelliğinin göz önünealınması doğal yaşamla ilgili değerlendirmelerde bunun anımsanması gerekir. Pestisitlerhemen hemen her türlü çevresel öğede bulunmaktadır. Havada, suda, toprakta, yağmurda,karda, buzda yer alır ve yüzeysel sularda siste bulunabilmektedir. Dünyadaki bütüncanlılar, bitkiler, hayvanlar pestisitlerden etkilenir. ABD’deki bir yasada pestisitlerden“ekonomik zehirler” olarak tanımlanmaktadır. Pestisitler olarak kullanılan ilk maddelerarsenik ve kükürttür. Daha sonra botanik kökenli maddeler söz gelimi nikotin kullanılmayabaşlanılmıştır. Hasat işlerinde ve bakım işlerinde çalışanlarda yapraklarda ve yüzeydekalan pestisitlerden etkilenebilmektedir. Ağaç ve asmaların altındaki çürümüş yaprak v.b.de bulaşma nedenleri arasındadır. Bu işçilerin havadan püskürtme, yerden püskürtmeuygulamaları nedeniylede büyük miktarda etki altında kalmaları mümkündür.Tarımsal üretim bölgelerinde özellikle duyarlı orkide gibi bitkilerin yetiştirildiğialanlara yakın yaşayanlarda mesleki olmayan etkilenimle karşılaşırlar. Pestisitlerinbaşlangıç uygulama bölgesinde bir mil veya daha fazla uzaklığa taşınabilmektedir. Metilbromür gibi gazlama amacıyla kullanılan pestisitler toprağa işlemekte ve buradayaşayanların etkilenmesine neden olabilmektedir. Kaliforniya’da gladıola bahçeleriningazlanması sırada meydana gelen etkilenimi önlemek için toplumun bütün bireylerininorada taşınması gerekmiştir.Pestisitlerin deriden, solunum sisteminden ve gastrointestinal traktusdanalınabilmektedir. Ayrıca sıçrama ve saçılma nedeniyle de etkilenme olabilmektedir.Mesleki etkileri sanıldığının aksine büyük oranda solunum yolu ile değil deri yolu ileolmaktadır. Deri fumigantlar için bile emilim yolu olabilir. Fumigantlar ve raf üstüsatılanlar büyük oranda solunum yolu ile etkilenmektedirler.Böcek kağıtları da aynı şekildesolunum yoluyla etkilenim nedenleri arasındadır.Pestisitlerin kanser yapıcı etkisi nedeniyle yasaklanması giderek artmaktadır.Burada iki sorun bulunmaktadır:236