karabük il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

(E). TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMIE.1. Genel Toprak YapısıToprak kuşaklarının sınıflandırılmasında, iklim ve bitki örtüsü gibi doğal etkenleryönünden homojenlik gösteren ve aynı kökene sahip toprakların yaygın olduğu kesimler“Kuşak” olarak tanımlanır. Türkiye Orta Anadolu Kuşağı (1), Güneydoğu Anadolu veDoğu Anadolu’nun büyük bölümünü kapsayan yarı kurak ot–çayır kuşağı (2), Akdeniz,Ege ve Marmara’nın güneyini kapsayan nemli orman kuşağı (3), olmak üzere üç anatoprak kuşağına ayrılır. Bunun dışında iklim ve bitki örtüsü etkenlerinden çok ana madde,engebelilik v.b. özelliklerine bağlı olarak biçimlenen ve her kuşakta görülebilen kuşak dışıdiye ayırabileceğimiz topraklar vardır ki bunlarda önemli derecede yayılım gösterirler.Karabük İlinde yer alan topraklar (büyük toprak gruplarına göre) :1-Alüvyal Topraklar2-Kolüvyal Topraklar3-Gri-Kahverengi Podzolik Topraklar4-Kahverengi Orman Toprakları5-Kireçsiz Kahverengi Orman TopraklarıAlüvyal Topraklar :Bu topraklar, akarsular tarafından taşınıp depolanan materyaller üzerinde oluşan(A) c profilli genç tabakalardır. Mineral bileşimleri akarsu havzasının litolojik bileşimi ilejeolojik periyotlarda yer alan toprak gelişimi sırasındaki erozyon ve birikme devirlerinebağlı olup heterojendir. Profillerinde horizonlaşma yoktur veya çok az belirgindir. Bunakarşılık değişik özellikte katlar görülür. Çoğu yukarı arazilerden kireççe daha zengindir.Alüvyal topraklar, bünyelerine veya bulundukları bölgelere göre sınıflandırılır. Bunlardaüst toprak alt toprağa belirsiz olarak geçiş yapar. İnce bünyeli ve taban suyu yüksekolanlarda düşey geçirgenlik azdır. Yüzey nemli ve organik maddece zengindir. Alt topraktahafif seyreden bir indirgenme hüküm sürer. Kaba bünyeliler iyi drene olduğundan yüzeykatları çabuk kurur. Üzerlerindeki bitki örtüsü iklime bağlıdır. Bulundukları iklimeuyabilen her türlü kültür bitkisinin yetiştirilmesine elverişli ve üretken topraklardır.Karabük Merkez İlçede bulunan 990 ha.’lık alüvyal toprakların 828 ha.’lık bölümüI., II. ve III. derece önemli tarım arazileridir.Kolüvyal Topraklar :Genellikle dik eğimlerin eteklerinde ve vadi ağızlarında yer alırlar. Yer çekimi,toprak kayması, yüzey akışı ve yan derelerde taşınarak biriken materyaller üzerindeoluşmuş (A) C profilli genç topraklardır. Ana materyalde derecelenme yoktur veyayetersizdir. Profilde yağışın veya yüzey akışının yoğunluğuna ve eğim derecesine göredeğişik parça büyüklüğü içeren katlar görülür. Bu katlar alüvyal topraklarda olduğu gibibirbirine paralel durumda olmayıp düzensizdir. Dik eğimliler ve vadi ağızlarındabulunanlar çoğunlukla az topraklı olup kaba taş ve molozları içerirler. Yüzey akış hızınınazaldığı oranda parçaların çapları küçülür. Eğimin azaldığı yerlerde, parçacıklardakiküçülme alüvyum parçaları düzeyine geldiğinden bu gibi yerlerde kolüvyal topraklargeçişli olarak alüvyal topraklara karışır. Bunlarda eğim tek tip olup materyalin geldiğiyöne doğru artmaktadır. Arasıra taşkına maruz kalırlarsa da eğim ve bünye nedeniyledrenajları iyidir. Tuzluluk ve sodiklik gibi sorunları yoktur.59