karabük il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

C.2.4. Azot Oksit (NOx) EmisyonlarıAtmosferdeki nitrojen oksitler kararlı ve kararsız olmak üzere iki yapıdadırlar. Bubileşikler atmosferdeki oksitleyici maddeler ile reaksiyona girerek fotokimyasalreaksiyonlar sonucu fotokimyasal sisi oluştururlar. Ayrıca atmosferdeki su buharı ilereaksiyona girerek asit yağmurlarına sebep olurlar. Bu oksitlerden NO ve NO 2 en önemlikirletici gazlardır.Tablo C.17 Karabük İlinde NOx Emisyonları (ton/yıl)Yıl LPG Bnz Motorin Fuel Oil Kok M.Kömürü Linyit Y.Fırın Gazı1995 3 240 272 333 499 266 80 252091996 3 258 290 336 496 356 80 312611997 3 280 307 387 518 403 80 382191998 3 295 322 432 530 440 80 393751999 4 314 337 478 540 484 80 412502000 4 332 353 523 550 528 80 431252001 4 350 368 568 560 572 80 450002002 4 369 384 614 570 616 80 468752003 5 387 399 682 580 660 80 487502004 5 406 415 750 590 704 80 506252005 5 424 430 818 600 748 80 52500Kaynak: Karabük Hava Kirliliği Araştırması Raporu, 2000C.2.5. Hidrokarbon ve Kurşun EmisyonlarıFotokimyasal hava kirliliği cisimler arasında hızlı reaksiyon sonucunda ortayaçıkar. Doymamış hidrokarbonlar yavaş reaksiyon sonucunda, doymuş hidrokarbonlar,aromatikler ve aldehitler olarak ortaya çıkmaktadır. Otomobil egzozu HC üretimi içinbüyük bir kaynaktır. Bununla birlikte hidrokarbonlar ve diğer organik gazlar rafineriüretimi ve işlemleri esnasında da oluşurlar. Canlı sağlığına kimyasal oksitleyici rolü görür.Aromatikler haricinde HC’ler zehir özelliği içerirler. Polinükleer aromatik hidrokarbonlar(PAH’s) kanserojendirler.Kurşun, atmosfer içerisinde artan bir zehirdir. İnsan sağlığı için tehlikelidir.Yiyecek ve içecekler tarafından %5-%10 kadarı ağız yoluyla mideye geçer ve vücuttarafından yok edilir. Kurşun zehirlenmesinde kurşun miktarı kan ve idrar yoluyla tespitedilir.C.3. Atmosferik KirlilikC.3.1. Ozon Tabakasının İncelmesinin EtkileriOzon yoğunluğunun ultraviola ışınlarını tutma görevi yapamayacak kadar azalmasıozon tabakasındaki incelme olayıdır. Stratosfer tabakasındaki ozonun yararlı olmasınakarşın gezegenimizin yüzeyine yakın atmosfer tabakasında (traposfer) %10 oranındabulunan ozonun yıkıcı etkisi vardır. Atmosferdeki diğer moleküllerle reaksiyona girenozonun bitki ve hayvanların canlı dokularına zararı vardır.Başta floroklorokarbon (CFC) kullanımı olmak üzere halonları, brom ve klortürevlerinin ve kombine hidrojene edilmiş maddelerin etkileri ile ozon tabakası zarargörmüştür. Kloroflorokarbon olarak nitelendirilen maddeler günlük yaşamdabuzdolaplarında soğutucu akışkan ve yalıtım maddesi olarak, aerosollerde itici gaz,elektronik ve kuru temizleme sanayiinde çözücü, mobilya ve bina yalıtımında köpüklerde45