związkowe przedstawicielstwo pracowników zakładu pracy - Gandalf

More documents

Recommendations

Info

Rozdział 1. Związkowe przedstawicielstwo pracowników... Opisywaną ustawą o związkach zawodowych z 1982 r. wprowadzono do języka ustawowego pojęcie „zakładowa organizacja związkowa”, będące wcześniej, jak wskazano, określeniem faktycznym używanym tylko w języku prawniczym i statutach związkowych. Ustawa ta już w pierwotnym brzmieniu przyjęła, że zakładowa organizacja związkowa, działając przez swoje statutowe organy, wykonuje zadania związków zawodowych w zakładzie pracy (art. 30 ust. 1). W ten sposób zadekretowano, że związki zawodowe reprezentują pracowników zakładu pracy wobec pracodawcy przez sformalizowane struktury organizacyjne ulokowane w zakładzie. Nowelizacją z 1985 r. 13 przyjęto, że „Zakładowa organizacja związkowa jest podstawowym ogniwem każdego związku zawodowego” (art. 30 ust. 1 u.z.z. z 1982 r.). W ten sposób ustawa wiążąco określiła model przedstawicielstwa związkowego w zakładzie pracy także w odniesieniu do związków branżowych o unitarnej (niefederacyjnej) strukturze. Warto zauważyć, że ustawodawca dostrzegł, iż taka forma reprezentacji była nieodpowiednia dla małych zakładów pracy. Dlatego w omawianej nowelizacji z 1985 r. zmniejszono, dla związku zawodowego zrzeszającego pracowników jednego zakładu pracy, minimum założycielskie z 30 do 10 osób, a pracownicy mniejszych zakładów pracy, w których stan zatrudnienia uniemożliwiał utworzenie organizacji związkowej, mogli tworzyć wspólne organizacje związkowe o charakterze międzyzakładowym (dodany art. 17 ust. 2 u.z.z. z 1982 r.) 14 . Co do kompetencji zakładowej organizacji związkowej, to, jak już wyżej wskazano, ustawa z 1982 r. uchyliła dekret z 1945 r., likwidując tym samym rady zakładowe. Jednocześnie jednak kompetencje partycypacyjne rad nowa ustawa przeniosła na zakładowe organizacje 13 Ustawa z dnia 24 lipca 1985 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych i niektórych innych ustaw określających uprawnienia związków zawodowych (Dz. U. Nr 35, poz. 162). 14 Należy dodać, że na podstawie § 3 uchwały Rady Państwa z dnia 12 kwietnia 1983 r. w sprawie zasad i sposobu tworzenia ogólnokrajowych organizacji związkowych, pracownicy, którzy ze względu na swą małą liczebność nie mogli utworzyć organizacji związkowych w zakładach pracy, w celu realizacji swego prawa zrzeszania się w związki zawodowe mogli tworzyć ogólnokrajowe organizacje związkowe w danej gałęzi pracy, w danym rodzaju zatrudnienia lub zawodzie. Prawo to przysługiwało także pracownikom zatrudnionym w stowarzyszeniach wyższej użyteczności, organizacjach politycznych i społecznych, bez względu na liczbę zatrudnionych. Przepisy nie określały sposobu reprezentacji tych pracowników wobec pracodawców. 32
2. Geneza i ewolucja związkowe niemające już ogólnozałogowego charakteru, wzmacniając w kolejnych nowelizacjach, zwłaszcza w 1985 r., stanowczy charakter tych uprawnień. W rezultacie uprawnienia związkowe w zakładzie pracy uzyskały w znacznym zakresie charakter współdecydowania z pracodawcą. Ich zakres uległ też istotnemu rozszerzeniu. W szczególności zakładowej organizacji związkowej przyznano uprawnienia stanowcze między innymi w sprawach ustalania zasad wykorzystywania funduszu socjalnego i mieszkaniowego, przyznawania pracownikom świadczeń z funduszu socjalnego i mieszkaniowego, ustalania systemu wynagradzania, w tym regulaminu nagród i premiowania, ustalania regulaminu pracy, rozkładu czasu pracy oraz planu urlopów. W ten sposób organizacja ta uzyskała kompetencje zastrzeżone wcześniej dla rad pracowniczych przedsiębiorstwa 15 . To gładkie i mało zauważalne przejęcie statusu organu partycypacji pracowniczej ułatwiał fakt, że jakkolwiek ustawa z 1982 r. wprowadziła formalnie pluralizm związkowy, to faktycznie został on zawieszony i na mocy art. 60 ust. 3 u.z.z. z 1982 r. w zakładzie pracy mogła działać tylko jedna organizacja związkowa. W praktyce więc istotna prawnie różnica w zakresie charakteru prawnego między zarządem zakładowej organizacji związkowej działającej na mocy ustawy z 1982 r. a starą radą zakładową z dekretu z 1945 r. nie była dostrzegana. 4. Opisany stan rzeczy został w istotnej mierze oficjalnie usankcjonowany w wynegocjowanej przy Okrągłym Stole ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych 16 . Przyjęto w niej, że związek zawodowy zrzesza pracowników jednego lub wielu zakładów pracy, rodzajów zatrudnienia, gałęzi pracy lub zawodów. W nowelizacji tej formalnie uchylono także art. 24 k.p., dopuszczający reprezentowanie pracowników w zakładzie pracy przez delegatów związkowych i funkcjonariuszy nadrzędnych organizacji związkowych 17 , nadając oficjalnie modelowi reprezentacji przez organizację zakładową charakter wyłączny. Odtąd organizacje zakładowe, jako wyłączny sposób reprezentacji związkowej pracowników zakładu pracy, stały się również w sensie formalno-prawnym trwałym składnikiem polskiego ruchu związkowego. 15 J. Brol, G. Bieniek, Zmiany w ustawie o związkach zawodowych, PiZS 1985, nr 11, s. 3; J. Wratny, Ewolucja zbiorowego prawa..., s. 62–63. 16 Dz. U. Nr 20, poz. 105. 17 Przepis ten utracił już wcześniej faktycznie znaczenie ze względu na uchylenie dekretu z 1945 r. o Radach Zakładowych. 33
Page 3 and 4: ZWIĄZKOWE PRZEDSTAWICIELSTWO PRACO
Page 5 and 6: Wykaz skrótów / 17 Wprowadzenie /
Page 7 and 8: Rozdział 5 Międzyzakładowa organ
Page 9 and 10: 2.6. Kryteria zakładowej reprezent
Page 11 and 12: Rozdział 16 Prawo zakładowej orga
Page 13 and 14: Rozdział 22 Odpowiedzialność za
Page 15 and 16: Rozdział 27 Prawo związku zawodow
Page 17 and 18: Wykaz skrótów Akty prawne EKPC k.
Page 19 and 20: u.o.d.o. u.p.p.e. u.r.s.z. u. SCE u
Page 21: PiZS PPH Pr. Pracy Pr. Spółek PS
Page 25: Część pierwsza Organizacyjny mod
Page 28 and 29: Rozdział 1. Związkowe przedstawic
Page 60: Rozdział 2. Związki zawodowe w za

związkowe przedstawicielstwo pracowników zakładu pracy - Gandalf

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?