związkowe przedstawicielstwo pracowników zakładu pracy - Gandalf

3. Stan obecny
zacyjna, której kierownictwo ma mandat do zarządzania nią i kierowania
pracownikami, bez względu na to, czy ma tytuł majątkowy do zakładu
pracy, czy nie. Oznacza to, że może to być nie tylko samodzielny
pracodawca, lecz także jednostki organizacyjne będące wewnętrznymi
jednostkami osób prawnych, np. spółek, jednostek samorządu terytorialnego,
Skarbu Państwa. Jednostki tego rodzaju, nie mając podmiotowości
prawnej, poza „zarządczą” podmiotowością wynikającą z art. 3
k.p., nie mają też własnych interesów podmiotowych, których mogłyby
bronić w rokowaniach. Sztuczność ich podmiotowości oraz pełna zależność
od osoby prawnej, do której należą, sprawia, że strona związkowa
prowadzi rokowania, spór zbiorowy lub inne działania zbiorowe
z „podmiotem”, który wszystkie istotne decyzje uzgadnia z zarządem
osoby prawnej, w sporach zbiorowych zaś związanych z rokowaniami
taki „pracodawca” stwarza bufor chroniący osobę prawną – prawdziwego
pracodawcę przed bezpośrednimi żądaniami pracowników.
• Zakładowa organizacja związkowa działa w zakładzie pracy
rozumianym jako jednostka organizacyjna, której przysługuje
przymiot pracodawcy.
Zgodnie z przyjętą wykładnią zakładową organizacją związkową
w rozumieniu przepisów ustawy o związkach zawodowych jest tylko
taka podstawowa jednostka organizacyjna związku zawodowego, która
jako jedyna organizacja tego związku zakresem swojego działania
obejmuje cały zakład pracy (art. 3 k.p.). Jednocześnie uznaje się, że zakładem
pracy jest jednostka organizacyjna, której przysługuje przymiot
pracodawcy 41 . Ma to zresztą oparcie w przepisach prawa (zob.
np. art. 241 28 k.p.). Jest to sytuacja odmienna niż w modelu właścicielskim,
w którym pracodawca może mieć więcej zakładów pracy, stanowiących
odrębne placówki zatrudnienia 42 .
Tym samym polskie prawo odstąpiło od tradycyjnego i fundamentalnego
założenia prawa pracy, zgodnie z którym zakładem pracy jest
obiektywnie istniejąca instytucja społeczna, realizująca określony (wyodrębniony)
cel pracodawcy i mająca własną załogę, strukturę zarządzania
i wyodrębnione środki techniczne i materialne, której funkcjonowanie
jest uwarunkowane rzeczywistymi czynnikami społecznymi,
41 Uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 24 kwietnia 1996 r., I PZP 38/95, OSNP
1996, nr 23, poz. 353. Zob. też wyrok SN z dnia 26 stycznia 2011 r., I PK 144/10, LEX
nr 786796 i orzeczenia powołane w jego uzasadnieniu.
42 Szerzej Z. Hajn, Zakład pracy a osoba prawna (w:) W. Sanetra (red.), Oblicza
pracodawcy, Wrocław 1990, s. 100–104.
43