Staða og þróun jafnréttismála - Háskóli Íslands

hópum voru nokkuð hvekktir eftir þær umræður. Þannig þótti sumum stjórnendum fólk sem starfar að
jafnréttismálum hafa tekið of djúpt í árina að segja að í Háskóla Íslands ætti sér stað klámvæðing.
Fólk sem starfar að jafnréttismálum upplifði þetta viðhorf stjórnenda sem þöggun og að verið væri að
vinna gegn mikilvægu jafnréttisstarfi.
Þessi fundur [um klám og menningu] fékk ekki góðar undirtektir hjá yfirstjórn
háskólans, við skulum segja það bara hreint út. Það var svona svolítið „huss
huss“ eins og þessi hópur hefði verið að gera eitthvað sem ekki mátti gera. Það
má ekki gera þetta sýnilegt. Þetta er vandamál og það er engin leið að vinna
gegn því öðruvísi en að gera það sýnilegt og takast á við það. Þarna var að mínu
mati alveg kjörið tækifæri fyrir háskólann að taka forystu og segja bara „auðvitað
viðgengst þetta hjá okkur, eða er þetta til hjá okkur eins og annars staðar í
samfélaginu, við erum ekki eyland en við ætlum ekki að líða það“. En þetta
tækifæri nýtti háskólinn ekki.
Það er eitt af svona alvarlegu málunum hérna innan skólans að það þrífst svona
menning mjög sterkt innan skólans. Það var samt mjög ánægjulegt hvað margir
hrifust með og vildu taka þátt í baráttu gegn þessu. En […] yfirstjórn skólans var
ekkert ánægð með þetta. Hún var ekkert ánægð með að það væri verið að segja
sannleikann.
Ekki hefur verið gerð nein úttekt á umfangi klámmenningar innan Háskóla Íslands en við vinnslu
þessarar skýrslu komu í ljós í það minnsta sex dæmi um slíkt. Líklegt má teljast að aðeins brot af því
sem fer fram nemenda á milli berist stjórnendum og fólki sem vinnur að jafnréttismálum til eyrna.
Einn aðili sem hefur sérþekkingu á jafnréttismálum og hefur unnið að þeim benti á að atvik, eins og
það sem átti sér stað þegar afar gróf klámvísa var sungin í hátalarakerfi rútu á leið nemenda í
nemendaferð, eigi sér ekki stað í tómarúmi:
Svona gerist ekki nema í kúltúr þar sem þetta er leyfilegt […] svona vísa er ekki
sungin í rútu nema það sé stemning fyrir því, […] í hópi þar sem það er í lagi.
Því beri ekki að líta á þau tilvik sem vitað er um sem einangruð tilvik úr takti við almenna menningu
meðal nemenda heldur sem vísbendingu um hvað nemendum þyki eðlilegt og leyfilegt. Því þurfi að
taka á þessu með skipulegum hætti. Í mars 2010 sendi rektor bréf til deildarforseta og fleiri aðila þar
segir meðal annars:
Nauðsynlegt er að þeim [nemendum] sem brjóta af sér sé gert ljóst að
kynferðisleg áreitni, einelti og önnur ósæmileg og ólögmæt hegðun er ekki liðin
57