Implementacja prawa klimatyczno-energetycznego UE ... - ClientEarth

More documents

Recommendations

Info

Streszczenie Marcin Stoczkiewicz Celem niniejszego raportu było dokonanie przeglądu i analizy stanu wdrożenia w Polsce najważniejszych dyrektyw składających się na prawo ochrony klimatu Unii Europejskiej. Jego zakres obejmuje przede wszystkim dyrektywy tzw. pakietu klimatyczno-energetycznego oraz powiązane z nimi funkcjonalnie dyrektywy dotyczące efektywności energetycznej, emisji przemysłowych, jakości powietrza oraz ocen oddziaływania na środowisko przedsięwzięć. Ich pełne wdrożenie może dać pozytywny efekt w postaci stałej tendencji reducji emisji gazów cieplarnianych. Analizę stanu wdrożenia dyrektyw poprzedza rozdział wstępny przybliżający Czytelnikowi obowiązki państw członkowskich związane ze stosowaniem prawa Unii Europejskiej. Raport uwzględnia stan wdrożenia dyrektyw na dzień 14 września 2013 r. Spośród 11 przeanalizowanych dyrektyw tylko jedna (dyrektywa 2011/92/UE w sprawie oceny oddziaływania na środowisko) została przetransponowana do prawa polskiego w wymaganym terminie. Pozostałe analizowane dyrektywy zostały transponowane do prawa polskiego ze znacznym opóźnieniem lub proces transpozycji nie został zakończony. Dwie bardzo istotne z punktu widzenia ochrony klimatu dyrektywy nie zostały transponowane do prawa polskiego, pomimo, że terminy na dokonanie transpozycji minęły: tzw. druga dyrektywa w sprawie handlu uprawnieniami do emisji (2009/29/WE) oraz dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych (2010/75/UE). Braki w zakresie transpozycji lub wadliwa (niepełna) transpozycja poskutkowały lukami w zakresie praktycznej implementacji 8 dyrektyw. W odniesieniu do 2 dyrektyw nie można wogóle mówić o osiągnięciu ich celu, a w stosunku do kolejnych 5 osiągnięcie celów dyrektyw jest w istotnym stopniu zagrożone. Komisja Europejska wszczęła postępowania w trybie art. 258 i art. 260 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w związku z brakiem transponowania w Polsce 8 dyrektyw, przy czym 1 z tych postępowań zostało umożone. Dyrektywa EU ETS Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/29/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/ WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych nie została transponowana do polskiego systemu prawnego. Dyrektywa ta weszła w życie w dniu 25 czerwca 2009. Termin na dokonanie transpozcyji minął 31 grudnia 2012 r. Z uwagi na brak transpozycji i implementacji w prawie polskim dyrektywy 2009/29/WE, w szczególności w zakresie nałożenia na operatorów instalacji obowiązku zakupu uprawnień do emisji na aukcji oraz w zakresie reguł przeznaczania dochodów osiągniętych ze sprzedaży uprawnień do emisji, cel dyrektywy nie został dotychczas osiągnięty. System handlu uprawnieniami do emisji funkcjonujący w Polsce nie jest bowiem zgodny z przepisami, określonymi w dyrektywie 2009/29/WE. Z uwagi zaś na transpozycję i bardzo zaawansowany proces implementacji art. 10c zmienionej dyrektywy 2003/87/WE, w zakresie w którym przepisy te umożliwiają skorzystanie operatorom instalacji elektroenergetycznych z bezpłatnych uprawnień do emisji, osiagnięcie celów określonych w art. 1 akapit 2 (zmniejszenie do 2020 r. całkowitych emisji gazów cieplarnianych Unii o co najmniej 20% w porównaniu z poziomem z 1990 r.) oraz art. 1 akapit 3 (wprowadzenia ściślejszego zobowiązania Wspólnoty dotyczącego redukcji przekraczającej 20% po zatwierdzeniu międzynarodowego porozumienia w sprawie zmian klimatu) jest w znaczącym stopniu zagrożone. W związku z uchybieniem przez Polskę terminowej transpozycji dyrektywy 2009/29/WE, w dniu 31 stycznia 2013 r. Komisja Europejska przesłała do władz Polski formalną notę na podstawie art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Dyrektywa OZE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE weszła ona w życie w dniu 25 czerwca 2009 r. Termin dokonania transpozycji minął dnia 5 grudnia 2010 r. Dyrektywa 2009/28/WE nie została w pełny i prawidłowy sposób transponowana do polskiego porządku prawnego. Część przepisów dyrektywy 2009/28/WE w zakresie energetyki została transponowana z prawie trzyletnim opóźnieniem przez tzw. „Mały Trójpak”, czyli przez ustawę z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw. Istnieje zagrożenie, że krajowe cele oraz tzw. trajektoria dochodzenia do nich nie zostaną w Polsce osiągnięte, ze względu na brak wspierania wyłącznie trwałych odnawialnych źródeł energii. W odniesieniu do sektora transportu, z uwagi na brak transpozycji dyrektywy 2009/28/WE w zakresie kryteriów zrównoważonego rozwoju, udział energii z odnawialnych źródeł w transporcie, które spełniałyby te kryteria w Polsce jest zbliżony do zera. W dniu 21 marca 2013 r. Komisja Europejska skierowała przeciwko Polsce skargę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ze względu na „niedopełnienie obowiązku transpozycji” dyrektywy 2009/28/WE. Komisja domaga się zasądzenia kary, dla której wysokość stawki dziennej za każdy dzień pozostawania w stanie braku transpozycji wynosi € 133.228,80. Oznacza to, iż za każdy rok pozostawania w stanie braku transpozycji może zostać orzeczona kara w wysokości ok. 205 mln zł. Dyrektywa CCS Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywę Rady 85/337/EWG, Euratom, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/ WE, 2006/12/WE, 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 weszła w życie w dniu 25 czerwca 2009. Termin na transpozycję dyrektywy do prawa krajowego minął dnia 25 czerwca 2011. Dopiero w dniu 30 sierpnia 2013 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustawy z projektami aktów wykonawczy, która ma na celu transpozycję tej dyrektywy do prawa polskiego. Z uwagi na długotrwały brak odpowiednich przepisów w krajowym porządku prawnym, trudno mówić o właściwej implementacji dyrektywy 2009/31/WE. Przypadki, w których w Polsce podjęto próbę zastosowa- 101
102 nia technologii pozwalającej na wychwytywanie i składowanie CO 2 , jak również zbadania możliwości jej użycia w przyszłości, były bardzo nieliczne i zakończyły się niepowodzeniem. Z uwagi na brak terminowej transpozycji, w Polsce nie stosowano tzw. oceny CCS-readiness. Według dyrektywy 2009/31/WE właściwy organ powinien zobowiązać inwestora ubiegającego się o pozwolenia na budowę dużego obiektu energetycznego spalania paliw do dokonania oceny tzw. CCS-readiness, tj. oceny czy (i) instalacje transportowe są wykonalne technicznie i ekonomicznie, oraz (ii) modernizacja pod kątem wychwytywania CO 2 jest wykonalna technicznie i ekonomicznie. Z uwagi na brak transpozycji oraz właściwej implementacji dyrektywy 2009/31/WE, jej cel nie został w Polsce osiągnięty. W dniu 18 lipca 2011 r. Komisja Europejska podjęła decyzję o wszczęciu przeciwko Polsce postępowania w sprawie braku transpozycji dyrektywy 2009/31/WE. Dyrektywa w sprawie końcowego wykorzystania energii Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG weszła w życie w dniu 17 maja 2006 r. Termin na dokonanie transpozycji i impementacji tej dyrektywy minął dnia 17 Maja 2008 r. Do prawa polskiego dyrektywa 2006/32/WE została transponowana w drodze ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej. Transpozycja dyrektywy jest niepełna i w pewnym zakresie nieprawidłowa. Generalnym celem dyrektywy 2006/32/WE jest osiągnięcie w 2016 r. oszczędności energii wynoszącej 9% w odniesieniu do średniego zużycia z lat 2001 – 2005. Ocena realizacji tego celu będzie zatem możliwa w 2016 r. Dodatkowo, został wyznaczony pośredni cel indykatywny w wysokości 2% średniego zużycia z lat 2001 – 2005. Zgodnie z Drugim Krajowym Planem Działań dotyczący efektywności energetycznej, do 2010 r. uzyskano oszczędność energii wynoszącą 5,9% średniego zużycia z lat 2001 – 2005, a zatem pośredni cel indykatywny został osiągnięty. Do dnia 1 września 2013 r. Komisja nie opublikowała sprawozdania z oceny drugich krajowych planów działań dotyczących efektywności energetycznej przekazanych przez Państwa Członkowskie. Postępowanie wszczęte przez Komisję przeciwko Polsce z powodu braku transpozycji dyrektywy 2006/32/ WE zostało umorzone. Dyrektywa w sprawie ekoprojektu Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/ WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią weszła w życie w dniu 20 listopada 2009 r. Termin na wdrożenie tej dyrektywy do prawa krajowego minął 20 listopada 2010 r. Dyrektywa 2009/125/WE została transponowana do polskiego porządku prawnego poprzez uchwalenie rozporządzenia ministra gospodarki z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie procedur oceny zgodności wyrobów wykorzystujących energię oraz ich oznakowania. Większość przepisów dyrektywy 2009/125/WE została prawidłowo transponowana do polskiego porządku prawnego. Zostały także podjęte środki niezbędne do praktycznej implementacji jej postanowień. Ogólny cel tej dyrektywy w postaci zapewnienia swobodnego przepływu produktów związanych z energią na rynku wewnętrznym, w wyniku określenia ram ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią został osiągnięty. Dyrektywa w sprawie informacji o żyżyciu energii Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią weszła w życie w dniu 19 czerwca 2010 r. Termin na dokonanie transpozycji tej dyrektywy minął dnia 20 czerwca 2011 r. Dyrektywa 2010/30/UE została transponowana do polskiego porządku prawnego poprzez uchwalenie ustawy z dnia 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię. Transpozycja ta jest do co zasady pełna i prawidłowa. Z uwagi na krótki okres obowiązywania przepisów ustawy z 14 września 2010 r. (przepisy weszły w życie 1 lutego 2013 r.) trudno jest obecnie (wrzesień 2013 r.) ocenić stopień praktycznej implementacji jej przepisów. W Dyrektywie 2010/30/UE nie określono odrębnego celu, ale wprowadzone przez nią wymagania powiązano z ogólnym celem, jakim jest doprowadzenie do zmniejszenia zużycia energii w Unii o 20% do roku 2020. Oszacowanie stopnia przyczyniania się informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię do osiągania tego celu, będzie możliwe dopiero po pewnym czasie, zaś ostateczna weryfikacja osiągnięcia celu w postaci zmniejszenia zużycia energii o 20% będzie możliwa w roku 2020. Komisja Europejska prowadziła postępowanie związane z brakiem notyfikacji aktów prawa krajowego stanowiących transpozycję dyrektywy 2010/30/UE. W dniu 26 marca 2012 r. została skierowana przez Komisję Europejską do Polski uzasadniona opinia. Według stanu na dzień 21 lutego 2013 r. postępowanie było nadal w toku. Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków weszła w życie w dniu 8 lipca 2010 r. Termin na transpozycję przepisów tej dyrektywy do krajowych porządków prawnych minął 9 lipca 2012 r. Dyrektywa 2010/31/UE została transponowana do prawa polskiego tylko w szczątkowym zakresie art. 4 oraz art. 6, w drodze Rozporządzenia Ministra transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipCA 2013 r. i z dnia 21 czerwca 2013 r. Z uwagi na brak pełnej transpozycji i implementacji Dyrektywy jej cel nie został dotychczas w Polsce osiągnięty. W związku z uchybieniem przez Polskę terminowej transpozycji dyrektywy 2010/31/UE, w dniu 20 czerwca stycznia 2013 r. Komisja Europejska przesłała do władz Polski uzasadnioną opinię. Dyrektywa w sprawie jakości paliw Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/70/ WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającą mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylająca dyrektywę 93/12/EWG weszła w życie w dniu 25 czerwca 2009 r. Dyrektywa ta została transponowana tylko szczątkowo w zakresie jej wybranych elementów. Zasadniczy brak transpozycji dyrektywy 2009/30/WE przekłada się odpowiednio na brak implementacji dyrektywy w polskim porządku prawnym. W przypadku dyrektywy 2009/30/WE możliwe jest wskazanie czterech celów, które mają być
Page 1 and 2:
Implementacja prawa klimatyczno-ene
Page 3 and 4:
Implementacja prawa klimatyczno-ene
Page 5 and 6:
Wstęp Maria Magdalena Kenig-Witkow
Page 7 and 8:
Główne zasady prawa Główne zasa
Page 9 and 10:
go, dyrektywa i tak stanie się „
Page 11 and 12:
12 Dyrektywa w sprawie handlu upraw
Page 13 and 14:
zostać wykorzystane na jeden lub w
Page 15 and 16:
Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. n
Page 17 and 18:
W odniesieniu do aukcji uprawnień
Page 19 and 20:
Dyrektywa w sprawie odnawialnych ź
Page 21 and 22:
3.1.2. Dojście do krajowego celu 2
Page 23 and 24:
g. Obowiązki informacyjne OSP i OS
Page 25 and 26:
6.1.2. Obowiązek wprowadzenia śro
Page 27 and 28:
celu Polski w zakresie OZE, a więc
Page 29 and 30:
Docelowy i pożądany, możliwie na
Page 31 and 32:
Dyrektywa w sprawie odnawialnych ź
Page 33 and 34:
ność uzyskiwania progresywnego og
Page 35 and 36:
36 w zakresie energii ze źródeł
Page 37 and 38:
Dyrektywa w sprawie skladowania dwu
Page 39 and 40:
operator niezwłocznie powiadomił
Page 41 and 42:
jednak nadmienić, że przepisy te
Page 43 and 44:
Dyrektywa w sprawie efektywności k
Page 45 and 46:
46 1. Tak: A. Damasiewicz, Efektywn
Page 47 and 48:
w zakresie oszczędności energii z
Page 49 and 50: Ponadto, zgodnie z art. 10 ust. 3 U
Page 51 and 52: Należy jednak zaznaczyć, że Kraj
Page 53 and 54: nia działań zmierzających do zwi
Page 55 and 56: Ponieważ, jak wynika z Raportu, is
Page 57 and 58: Dyrektywa w sprawie ekoprojektu dla
Page 59 and 60: nia CE oraz wydawania deklaracji zg
Page 61 and 62: nawcze mogą wymagać od producenta
Page 63 and 64: Dyrektywa w sprawie informacji o zu
Page 65 and 66: 66 sprzedaży. „Oddawanie do uży
Page 67 and 68: wych 7 , zmywarek do naczyń dla go
Page 69 and 70: nić negatywnie. Wydaje się, że l
Page 71 and 72: Dyrektywa w sprawie charakterystyki
Page 73 and 74: Termin transpozycji Dyrektywy miną
Page 75 and 76: Rozporządzeniem Ministra Transport
Page 77 and 78: Dyrektywa w sprawie czystości pali
Page 79 and 80: starczonej energii. Obejmuje to wsz
Page 81 and 82: Dyrektywa w sprawie czystszego powi
Page 83 and 84: 84 Dyrektywa CAFE utrzymała normy
Page 85 and 86: 86 5) Rozporządzenie Ministra Śro
Page 87 and 88: Dyrektywa w sprawie emisjii przemys
Page 89 and 90: 90 podejmowania niezbędnych środk
Page 91 and 92: Dyrektywa o ocenach oddziaływania
Page 93 and 94: Dyrektywa kładzie bardzo duży nac
Page 95 and 96: 96 nach, słusznie wymagając oceny
Page 97 and 98: niepodejmowaniu przedsięwzięcia,
Page 99: Maria Magdalena Kenig-Witkowska Pro
show all

Implementacja prawa klimatyczno-energetycznego UE ... - ClientEarth

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?