Implementacja prawa klimatyczno-energetycznego UE ... - ClientEarth

More documents

Recommendations

Info

iż Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej przyjęła założenia do projektu ustawy o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, przedłożone przez Ministra Środowiska 8 . Jak poinformował portal WNP, prace nad projektem ustawy są prowadzone przez Rządowe Centrum Legislacji, a przewidywany termin wejścia w życie nowych przepisów to, według Ministerstwa Środowiska, IV kwartał 2013 9 . Termin ten wydaje się zupełnie nierealistyczny z uwagi na konieczność przeprowadzenia całego procesu legislacyjnego w parlamencie. Według portalu WNP, w projekcie ustawy znalazł się zapis, iż środki pochodzące z aukcji uprawnień do emisji powinny stanowić dochód budżetu państwa 10 . Zdaniem autora niniejszego opracowania jest to rozwiązanie nieodpowiadające postanowieniom art. 10 ust. 3 zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE 11 . Należy zauważyć, iż obecnie obowiązuje w Polsce ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2009, Nr 130, poz. 1070, z późn. zm.), (dalej jako: „ustawa z dnia 17 lipca 2009 r.”). Ustawa ta nie stanowi transpozycji Dyrektywy 2009/29/WE i obejmuje swoim zakresem zarządzanie emisjami tzw. jednostek Kioto. Ustawa ta ustanawia Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 10 lit. j ustawy z dnia 17 lipca 2009 r., jednym z zadań Ośrodka jest prowadzenie aukcji uprawnień do emisji. Żadne przepisy tej ustawy nie wprowadzają jednak ani obowiązku sprzedaży uprawnień do emisji w okresie handlu 2013–2020 na aukcji, ani nie określają reguł prawnych sprzedaży uprawnień do emisji w tym okresie. W związku z tym ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. nie stanowi podstawy prawnej do prowadzenia aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, objętych zmienioną Dyrektywą 2003/87/WE ani też nie wprowadza podstaw prawnych, określających sposób wykorzystywania dochodów uzyskanych ze sprzedaży uprawnień do emisji na aukcji, o których mowa w art. 10 zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE. Podsumowując należy stwierdzić, że do dnia ukończenia niniejszego opracowania (14 września 2013 r.) Dyrektywa 2003/87/WE w zakresie zmian wprowadzonych Dyrektywą 2009/29/WE nie została transponowana do prawa polskiego w zakresie podstawowych zasad, w szczególności w zakresie zasady sprzedaży uprawnień do emisji na aukcji. Do prawa polskiego dokonano natomiast transpozycji wybranych elementów art. 10c zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE wyłącznie w zakresie, jaki pozwolił polskiemu rządowi notyfikować Komisji Europejskiej wniosek, o którym mowa w art. 10c ust. 5 Dyrektywy 2003/87/WE zmienionej przez Dyrektywę 2009/29/WE, tj. w zakresie wyjątku od zasady sprzedaży uprawnień do emisji na aukcji. 7. Implementacja Z uwagi na brak transpozycji do prawa polskiego zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE, w tym w szczególności zasady systemu aukcji uprawnień do emisji, reguł przeznaczania dochodów osiągniętych ze sprzedaży uprawnień do emisji oraz warunków korzystania z derogacji określonych w szczególności w art. 10a i 10c, brak także właściwej implementacji Dyrektywy. 8. http://www.ekonomia.rp.pl/artykul/924817.html 9. http://www.wnp.pl/wiadomosci/energetyka-czeka-na-ust-o-handlu-uprawnieniami-do-emisji,206322_1_0_0_0_0.html 10. http://www.wnp.pl/wiadomosci/energetyka-czeka-na-ust-o-handlu-uprawnieniami-do-emisji,206322_1_0_0_0_0.html 11.Zob. Marta Toporek, Argumenty wskazujące na konieczność przeznaczenia przez Polskę środków finansowych ze sprzedaży uprawnień do emisji CO 2 w ramach Europejskiego Systemu Handlu Emisjami (EU ETS) na efektywność energetyczną, ClientEarth, styczeń 2013: http://www.clientearth.org/reports/opinia-przeznaczeniesrodkow-z-ets-final.pdf 17
W odniesieniu do aukcji uprawnień do emisji, należy zauważyć, że w Polsce podjęto próbę implementacji (wdrożenia) zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE bez dokonywania jej transpozycji. Próbę tę podjęto bardzo późno, gdyż dopiero we wrześniu 2013 r. W dniu 2 września 2013 r. Ministerstwo Środowiska poinformowało na swojej stronie internetowej, że Minister Środowiska podpisał umowę z Europejską Giełdą Energii (EGE), na mocy której Polska będzie tymczasowo sprzedawała swoje uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych poprzez Wspólnotową Platformę Aukcyjną prowadzoną przez EGE. Polska wyznaczyła Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE) jako podmiot, który w imieniu Polski sprzedaje uprawnienia do emisji na aukcjach. Aukcje mają odbywać się co tydzień, począwszy od 15 września 2013 r. Według informacji zamieszczonej na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska, sprzedaż polskich uprawnień do emisji na Wspólnotowej Platformie Aukcyjnej będzie się odbywać do czasu wyłonienia przez Polskę krajowej platformy aukcyjnej, co będzie możliwe po wejściu w życie nowych przepisów dotyczących systemu handlu uprawnieniami do emisji 12 . Ponieważ w dniu ukończenia niniejszego opracowania mechanizm ten jeszcze nie ruszył, nie można ocenić jego funkcjonowania. Brak transpozycji zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE powoduje, że przyjęte w Polsce rozwiązanie charakteryzuje się tymczasowością oraz brakiem przejrzystości. Obecnie w Polsce nie obowiązują przepisy, które w sposób jednoznaczny określałyby, które instalacje objęte obowiązkami zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE muszą kupować uprawnienia na aukcji, a które są z tego obowiązku zwolnione. Wobec braku w prawie polskim wyraźnego, określonego w ustawie obowiązku zakupu uprawnień na aukcji oraz braku stosownej podstawy prawnej do egzekwowania tego obowiązku, żaden organ administracji nie może skutecznie wymagać od prowadzących instalacje objętych zakresem Dyrektywy, aby dokonywali zakupu uprawnień na aukcji. W szczególności obowiązku zakupu uprawnień do emisji nie zawiera art. 21 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. Artykuł ten określa obowiązki organów administracji w zakresie bezpłatnego przydziału uprawnień do emisji, a więc stanowi przyjęcie środków wykonawczych do art. 10c zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE (który określa jedną z derogacji od zasady aukcji). Także inne przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. nie wprowadzają od 1 stycznia 2013 r. wyraźnego obowiązku zakupu w drodze aukcji wszystkich uprawnień, które nie są przydzielone jako bezpłatne zgodnie z art. 10a i 10c zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE. W związku z tym, wszelkie zakupy polskich uprawnień do emisji dokonywane przez prowadzących instalacje objęte obowiązkami na podstawie zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE w drodze aukcji prowadzonej przez Europejską Giełdę Energii mają dobrowolny charakter. Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia, a także na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego 13 . Należy także w tym kontekście podkreślić, iż postanowienie art. 10 ust. 1 zd. 1 zmienionej Dyrektywy 2008/37/WE nie może mieć bezpośredniego skutku wobec operatorów instalacji, które są objęte zakresem Dyrektywy, w szczególności skutku polegającego na obowiązku zakupu uprawnień na aukcji, ponieważ norma ta nie przyznaje uprawnień jednostkom. Dla rozważanego obowiązku operatorów instalacji ma natomiast znaczenie orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Pubblico Ministero v. Tulio Ratti 14 . W wyroku tym Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł: „Państwo członkowskie, które nie przyjęło środków wykonawczych określonych przez dyrektywę w wymaganym czasie, nie może w stosunkach z jednostką korzystać z własnego zaniechania w wykonywaniu obowiązków nałożonych dyrektywą”. Nałożonego na operatorów instalacji obowiązku zakupu uprawnień na aukcji nie przewiduje także Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1031/2010 z dnia 12 listopada 2010 r. w sprawie harmonogramu, kwestii administracyjnych oraz pozostałych aspektów sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na mocy Dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie 15 . Konsekwencją braku transpozycji podstawowych zasad Dyrektywy, w tym w szczególności zasady pierwotnej sprzedaży uprawnień do emisji na aukcji, jest brak jej poprawnej implementacji. Konsekwencją zaś transpozycji przepisów, które pozwalają na zastosowanie derogacji od systemu sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji jest wdrożenie w prawie polskim wyjątków od zasady aukcji. W ślad za przyjęciem w ustawie z 28 kwietnia 2011 r. przepisów pozwalających na skorzystanie z derogacji określonej w art. 10c zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE, Polski rząd podjął działania, aby uzyskać zgodę Komisji Europejskiej na skorzystanie z tej derogacji. Rząd Polski w dniu 30 września 2011 r. wysłał do Komisji Europejskiej wniosek na podstawie art. 10c ust. 5 zmienionej Dyrektywy 2003/87/WE w celu przejściowego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji na modernizację wytwarzania energii elektrycznej 16 . W drodze decyzji z dnia 13 lipca 2012 r. Komisja nie wniosła zastrzeżeń do wniosku Polski pod warunkiem: 1) wyłączenia z bezpłatnego przydziału dla 6 instalacji, określonych w jej Załącznikach I i II; 2) wyłączenia ze swojego krajowego planu inwestycyjnego 30 insta- 18 12, http://www.mos.gov.pl/artykul/7_aktualnosci/21238_aukcje_polskich_ uprawnien_do_emisji_na_wspolnotowej_platformie_aukcyjnej_prowadzonej_przez_gielde_eex.html 13. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997, Nr 78, poz. 482, ze zm.) 14. Wyrok w sprawie Pubblico Ministero v. Tulio Ratti, 148/78, pkt 22. 15. Dz. U. UE L 302/1 z dnia 18 listopada 2010 r. 16. Fundacja ClientEarth Poland zaskarżyła do sądów administracyjnych zezwolenia na emisję CO 2 wydane dla niektórych z instalacji ujętych w przedmiotowym wniosku derogacyjnym. Sprawy te nie są definitywnie rozstrzygnięte, gdyż skargi czekają na rozpoznanie przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie. 17. h t t p : / / e c . e u r o p a . e u / c l i m a / p o l i c i e s / e t s / c a p / a u c t i o n i n g / d o - cs/c_2012_4609_pl.pdf
Page 1 and 2: Implementacja prawa klimatyczno-ene
Page 3 and 4: Implementacja prawa klimatyczno-ene
Page 5 and 6: Wstęp Maria Magdalena Kenig-Witkow
Page 7 and 8: Główne zasady prawa Główne zasa
Page 9 and 10: go, dyrektywa i tak stanie się „
Page 11 and 12: 12 Dyrektywa w sprawie handlu upraw
Page 13 and 14: zostać wykorzystane na jeden lub w
Page 15: Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. n
Page 19 and 20: Dyrektywa w sprawie odnawialnych ź
Page 21 and 22: 3.1.2. Dojście do krajowego celu 2
Page 23 and 24: g. Obowiązki informacyjne OSP i OS
Page 25 and 26: 6.1.2. Obowiązek wprowadzenia śro
Page 27 and 28: celu Polski w zakresie OZE, a więc
Page 29 and 30: Docelowy i pożądany, możliwie na
Page 31 and 32: Dyrektywa w sprawie odnawialnych ź
Page 33 and 34: ność uzyskiwania progresywnego og
Page 35 and 36: 36 w zakresie energii ze źródeł
Page 37 and 38: Dyrektywa w sprawie skladowania dwu
Page 39 and 40: operator niezwłocznie powiadomił
Page 41 and 42: jednak nadmienić, że przepisy te
Page 43 and 44: Dyrektywa w sprawie efektywności k
Page 45 and 46: 46 1. Tak: A. Damasiewicz, Efektywn
Page 47 and 48: w zakresie oszczędności energii z
Page 49 and 50: Ponadto, zgodnie z art. 10 ust. 3 U
Page 51 and 52: Należy jednak zaznaczyć, że Kraj
Page 53 and 54: nia działań zmierzających do zwi
Page 55 and 56: Ponieważ, jak wynika z Raportu, is
Page 57 and 58: Dyrektywa w sprawie ekoprojektu dla
Page 59 and 60: nia CE oraz wydawania deklaracji zg
Page 61 and 62: nawcze mogą wymagać od producenta
Page 63 and 64: Dyrektywa w sprawie informacji o zu
Page 65 and 66: 66 sprzedaży. „Oddawanie do uży
Page 67 and 68:
wych 7 , zmywarek do naczyń dla go
Page 69 and 70:
nić negatywnie. Wydaje się, że l
Page 71 and 72:
Dyrektywa w sprawie charakterystyki
Page 73 and 74:
Termin transpozycji Dyrektywy miną
Page 75 and 76:
Rozporządzeniem Ministra Transport
Page 77 and 78:
Dyrektywa w sprawie czystości pali
Page 79 and 80:
starczonej energii. Obejmuje to wsz
Page 81 and 82:
Dyrektywa w sprawie czystszego powi
Page 83 and 84:
84 Dyrektywa CAFE utrzymała normy
Page 85 and 86:
86 5) Rozporządzenie Ministra Śro
Page 87 and 88:
Dyrektywa w sprawie emisjii przemys
Page 89 and 90:
90 podejmowania niezbędnych środk
Page 91 and 92:
Dyrektywa o ocenach oddziaływania
Page 93 and 94:
Dyrektywa kładzie bardzo duży nac
Page 95 and 96:
96 nach, słusznie wymagając oceny
Page 97 and 98:
niepodejmowaniu przedsięwzięcia,
Page 99 and 100:
Maria Magdalena Kenig-Witkowska Pro
Page 101 and 102:
102 nia technologii pozwalającej n
show all

Implementacja prawa klimatyczno-energetycznego UE ... - ClientEarth

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?